Δευτέρα 28 Μαρτίου 2011
Η εξομολόγηση ενός Μοναχού !
... «Από την αρχή της μοναχικής μου ζωής ζούσα μια ήσυχη, καλή ζωή. Οι ακολουθίες στο Μοναστήρι και η Μυστηριακή ζωή με θέρμαιναν, με ανέπαυαν. Αυτό μέχρι την ώρα που γεννήθηκε μέσα μου κάτι άλλο, μέχρι την ώρα που αναπτύχθηκε η εσωτερική ζωή. Ξαφνικά αισθάνθηκα ένα κάψιμο εσωτερικό, ένα κάψιμο θείας αγάπης. Η φυσική και καλή ζωή που ζούσα μέχρι τότε, φαινόταν τώρα πολύ σκοτεινή, χωρίς νόημα και περιεχόμενο. Άρχισα να βρίσκω τον χώρο της καρδιάς, το κέντρο της υπάρξεως, τον ευλογημένο εκείνο χώρο που ανακαλύπτεται με την εν Χάριτι άσκηση και μέσα στον οποίο αποκαλύπτεται ο Ίδιος ο Θεός. Αυτή η καρδιά είναι το πρόσωπο, γιατί πρόσωπο είναι «ο κρυπτός της καρδίας άνθρωπος εν τω αφθάρτω του πνεύματος... ο εστίν ενώπιον του Θεού πολυτελές» (Α' Πέτρου γ' 4). Μέχρι τότε διάβαζα αυτά στα βιβλία, τώρα τα έβλεπα στην πραγματικότητα. Ένοιωθα αυτό που λέγει ο Αββάς Παμβώ «ει έχεις καρδίαν δύνασαι σωθήναι», αυτό που λέγει ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος «Θεός θεοίς ενούμενός τε και γνωριζόμενος εν καρδία» και ο Απόστολος Παύλος «ος έλαμψεν εν ταις καρδίαις ημών». Η καρδιά που είναι τα άγια των αγίων «της μυστικής ενώσεως Θεού και ανθρώπου, αυτής της ενυποστάτου δι' Αγίου Πνεύματος ελλάμψεως» ανακαλύφθηκε. Αισθανόμουν την καρδιά σαν Ναό μέσα στον οποίο λειτουργούσε ο αληθινός Ιερεύς της θείας Χάριτος. Παράλληλα με τον κτύπο του σαρκικού οργάνου της καρδιάς ακουγόταν και ένας άλλος κτύπος βαθύτερος και γρηγορότερος. Αυτός ο κτύπος συντονιζόταν με την ευχή του Ιησού. Ή μάλλον η ίδια η καρδιά έλεγε την ευχή. Όλη αυτή η κατάσταση συνδεόταν με μερικά χαρακτηριστικά. Αναπτύχθηκε μια ερωτική κοινωνία με τον Θεό. Τότε καταλάβαινα γιατί οι Πατέρες ονόμαζαν τον Θεό έρωτα. «Ο Θεός έρως εστί και εραστόν» (Μάξιμος ο Ομολογητής) και «ο εμός έρως εσταύρωται» (αγ. Ιγνάτιος Θεοφόρος). Κάθε μέρα αισθανόμουν την περίπτυξη του Θεού. Αυτή η αγάπη εκείνο τον καιρό με είχε τρελάνει. Ο Θεός βιωνόταν ως ελεήμων, ως γλύκα και γλυκασμός. Άναψε μέσα στην καρδιά μου το ευλογημένο πυρ, που έκαιγε τα πάθη και δημιουργούσε ανέκφραστη πνευματική ηδονή. Αναζητούσα ησυχία, σκοτάδι, ηρεμία εξωτερική. Τα μικρά κελιά, οι τρύπες των βράχων, ο ανοιχτός ορίζοντας της φύσεως, τα σκοτεινά μέρη με δέχονταν σαν φιλοξενούμενο. Την νύκτα έβγαινα στις ερημιές του Άθωνα. Μαγεία! Ευλογία! Μέθη! Στην μοναξιά και στην πολυκοσμία, στην έρημο και στα κοινόβια ζούσα την παρουσία του Θεού, την θεία περίπτυξη. Αναπτύχθηκαν τότε άλλες αισθήσεις, αισθήσεις πνευματικές, η νοερά αίσθηση, η νοερά δράση και ακοή. Όλος ο νους ήταν συγκεντρωμένος μέσα στο βάθος της καρδιάς και άκουγε εν ακορέστω γλυκασμώ την ευχή πού λεγόταν μέσα εκεί. Όλος ο εσωτερικός κόσμος ενοποιημένος. Όλα έδειχναν ότι γεννήθηκε ένας καινούργιος άνθρωπος, ένας καινούργιος κόσμος και μια καινή ζωή. Μια θερμότητα έκαιγε τα πάντα. «Ουχί η καρδία ημών καιομένη ην εν ημίν ως ελάλει ημίν εν τη οδώ...;» Η αίσθηση των μαθητών αυτών υπήρξε δική μου βίωση. Αισθανόμουν καλά τον λόγο του Χριστού: «πυρ ήλθον βαλείν επί την γην και τι θέλω ει ήδη ανήφθη;» Και τον λόγον ότι ο Θεός «πυρ εστί καταναλίσκον». Άλλοτε αυτή η θέρμη και αυτή η φωτιά μετατρεπόταν σε πληγή βαθειά. Αισθανόμουν ότι αυτή η θερμότητα αναγεννούσε την ύπαρξή μου, πρώτα την ψυχή και μετά επεκτεινόταν και στο σώμα. Η αίσθηση ότι τώρα γεννήθηκα σε άλλον κόσμο ήταν διαρκής. Χοροπηδούσα σαν μικρό παιδί. Ακόμη υπήρξαν μερικές φορές πού ένοιωσα και την σάρκα μου σαν μικρού παιδιού, πού μόλις βγήκε από την μήτρα της μάνας του. Αυτό δημιουργούσε βαθύτατη ειρήνη λογισμών. Ο νους καθαριζόμενος διαρκώς απέβαλε όλα τα ξένα στοιχεία τα οποία σαν λέπια τον εκάλυπταν. Γινόταν έτσι ελαφρός και πάντοτε εύρισκε καταφύγιο στην καρδιά. Εκεί παρέμεινε και ευφραινόταν πνευματικά. Εκεί μερικές φορές άκουγε και την φωνή του Θεού, πού ήταν πολύ συνταρακτική και δημιουργούσε πηγές δακρύων. Η γνωριμία με τον Θεό ήταν προσωπική. Η γνώση του Θεού πραγματικό γεγονός. Μερικές φορές βυθιζόμουν σε βαθειά μετάνοια. Ο νους μπαίνοντας στην καρδιά εν Χάριτι έβλεπε το σκοτάδι, την βρωμιά της ψυχής και όλη η ύπαρξή ξεχυνόταν σε καυτά δάκρυα. Έκλαιγε η καρδιά. Τα δάκρυα της καρδιάς ξεχύνονταν επάνω της και την ξέπλεναν από την αμαρτία. Παράλληλα άνοιγαν και τα μάτια και γίνονταν πηγές δακρύων. Άλλοτε έκλαιγε μόνον η καρδιά και άλλοτε και το σώμα. Θρήνος βαθύς από την αποκάλυψη της ασωτίας... Κλάμα πολύ, αλλά όχι με απελπισία. Ήταν συνδεδεμένο με την αίσθηση της αγάπης του Θεού. Εκείνο τον καιρό όλα ήταν ωραία. Η λέξη ωραία δεν έχει σχέση με την αισθητική, αλλά με την οντολογική πραγματικότητα. Έβλεπα τους λόγους των όντων σε όλη την δημιουργία. Και αυτό προξενούσε άρρητη ευφροσύνη. Όλα εξέφραζαν την αγάπη του Θεού. Η ανάγνωση της Γραφής έτρεφε την καρδιά. Οι λέξεις δεν πήγαιναν στην λογική, αλλά εισχωρούσαν στην καρδιά και την ζωογονούσαν. Όπως το μωρό ρουφά το γάλα από τον μαστό της μάνας του και τρέφεται, έτσι αισθανόταν η καρδιά τρεφόταν από το λόγο του Θεού. Γινόταν μετάγγιση αίματος. Τα βιβλία των Πατέρων τα διάβαζα με άλλο πρίσμα. Γνωστά κείμενα τότε τα έβλεπα διαφορετικά. Σαν να είχα αποκτήσει καινούργια μάτια και σαν να είχα μάθει καινούργια γλώσσα. Αισθανόμουν συγγενής πνευματικά με τους Πατέρας. Όμως τις πιο πολλές φορές δεν ήθελα να διαβάζω ακόμη και βιβλία πατερικά. Σαν να σταματούσαν την προσωπική επικοινωνία με τον εράσμιο Νυμφίο, σαν να διέκοπταν τη ζωντανή επικοινωνία με τον Δημιουργό του παντός. Τα πάθη δεν ενεργούσαν τότε. Ένοιωθα όχι ηθικές αναστολές, αλλά την αναγέννηση μου. Ήμουν τόσο μεθυσμένος, ώστε δεν με ενδιέφερε απολύτως τίποτε. Υπήρχε μέσα μου μια ακατάσχετη αναζήτηση και επιθυμία να μη με αγαπούν οι άνθρωποι και μάλιστα να με περιφρονούν. Αφού είχα την αγάπη του Θεού, δεν με ενδιέφερε τίποτε άλλο. Ζούσα μια ερωτική ζωή, ζωή δακρύων... Η μόνη απασχόληση εγώ και ο Θεός. Ζητούσα την μοναξιά πού ήταν κοινωνία. «Ενώπιος Ενωπίω», «πρόσωπον προς Πρόσωπον». Αλλά και όταν ευρισκόμουν σε πολυκοσμία η εσωτερική φωνή ήταν ισχυρότερη. Και όταν κατά την διάρκεια ακολουθίας ο Γέροντας με έβαζε να ψάλλω, εγώ συγχρόνως άκουγα και αυτήν την εσωτερική φωνή της καρδιάς να επαναλαμβάνει την ευχή πού έγινε το εντρύφημά μου. Αυτή η κατάσταση κράτησε περίπου τέσσερα χρόνια. Μέρα-νύχτα έλεγα την ευχή. Και την ώρα πού κοιμόμουν η καρδιά προσευχόταν. Την άκουγα καθαρά να αδολεσχεί με τον Θεό. Όποιος θέλει να διαπιστώσει αν υπάρχει Θεός, ας δοκιμάσει। Θα συναντήσει ένα ζωντανό Θεό! Η Χάρη του Θεού με αξίωσε εμένα το έκτρωμα όλου του κόσμου να αποκτήσω μια μικρή σταγόνα γνώσεως Θεού। , , , , Πηγή : http://kostaskastaniotis.blogspot.com/2009/02/blog-post_4803.html , Φωτογραφία : Μοναχός στην Μονή Κύκκου - Κύπρος, , , , ,
Κυριακή 27 Μαρτίου 2011
Το στήριγμά μου !
,,,
" Το χέρι Σου στο χέρι μου κρατώ και προχωρώ στους δρόμους της ζωής ... τα μάτια μου κλειστά από τα πάθη της ψυχής , τις ηδονές του βίου …
Φράκτης μπροστά μου βρέθηκε , και πώς θα τον περάσω ; …
Πώς θα διαβώ απ΄ το γκρεμό στέρεα γη να πιάσω ;...
Τα χέρια μου απλώνω πέρασμα να βρω
και ψηλαφώ και ψάχνω απεγνωσμένα ,
και ακουμπώ ,
γεφύρι βρίσκω να περάσω τον γκρεμό …
πολύ γνωστό στο ξύλο σχήμα …
το ακουμπάω , είν ΄ ο Σταυρός ! "
Σταυροπροσκυνήσεως !
...
Τρίτη Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν καὶ καθὼς βρισκόμαστε στὴ μέση τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, ἡ Ἐκκλησία μας προβάλλει τὸν τίμιο Σταυρό, γιὰ νὰ ἐνισχυθοῦμε στὸν πνευματικὸ ἀγῶνα ἐτούτης τῆς περιόδου. Μιλώντας δὲ γιὰ τὸ Σταυρό, ὀφείλουμε νὰ ἑστιάσουμε τὸν λόγο σ᾿ αὐτὸ ποὺ ἀπορρέει ἀπ᾿ αὐτόν. Γιατὶ ὁ Σταυρὸς δὲν εἶναι τίποτε ἄλλο, παρὰ ἕνα καθῆκον σ᾿ ἐκεῖνο ποὺ μᾶς ἐπιβάλλεται νὰ πράττουμε κάθε φορά. Μὰ ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος δὲν σκέπτεται, μήτε θέλει νὰ μιλάει γιὰ καθῆκον παρὰ μόνο γιὰ δικαιώματα. Ἐπειδὴ «καθῆκον εἶναι νὰ δώσης, δικαίωμα νὰ πάρης». Καὶ τὸ καθῆκον βεβαίως δὲν μπορεῖς νὰ τὸ παραβεῖς, ἐνῶ τὸ δικαίωμα μπορεῖς καὶ νὰ τ᾿ ἀφήσεις. Γι᾿ αὐτὸ σήμερα ἀντικρύζεις τὴ νοοτροπία τῶν ἀνθρώπων, ποὺ θέλουν νὰ πάρουν καὶ δὲν εἶναι πρόθυμοι νὰ δώσουν. Κατὰ συνέπεια, ξεχνοῦν νὰ τηροῦν τὰ καθήκοντα, μὰ δὲν παραιτοῦνται ἀπὸ τὰ δικαιώματά τους. Ἐκεῖνο δὲ ποὺ τελικὰ εἰσπράττουμε ὅλοι γύρω μας εἶναι ὅτι ζοῦμε σ᾿ ἕναν κόσμο ἄνω κάτω. Λείπει ἀπὸ τὴν ζωή μας «ὁ σεβασμὸς καὶ ἡ ὑπακοὴ καὶ ἡ πειθαρχία καὶ ἡ τάξη». Μὲ ἀποτέλεσμα τὰ παιδιὰ καὶ οἱ νεώτεροι νὰ μὴν ὑπακούουν στοὺς γονεῖς καὶ τοὺς μεγαλύτερους. Οἱ μαθητὲς νὰ ἀσεβοῦν καὶ νὰ περιπαίζουν τοὺς διδασκάλους τους. Οἱ ἄνδρες καὶ οἱ γυναῖκες νὰ μὴν συνδέονται μὲ τὴν ἀγάπη καὶ τὴν ἀλληλοκατανόηση, παρὰ νὰ ἐπαναστατοῦν καὶ νὰ διαλύουν μὲ τὸ παραμικρὸ τὸ σπιτικό τους. Ὅλοι μας νὰ παραβαίνουμε τὸν νόμο καὶ τὴν τάξη, νὰ παρανομοῦμε ἀσύστολα καὶ ὅταν μᾶς ἐλέγχουν τὰ ἁρμόδια ὄργανα, νὰ γινόμαστε θηρία καὶ νὰ ἀπειλοῦμε. Ὅλα αὐτὰ καὶ ἄλλα πολλὰ γίνονται, γιατὶ ὁ καθένας μας δὲν εἶναι πρόθυμος νὰ σηκώσει τὸν σταυρό του, «νὰ συμμορφωθῆ σ᾿ ἐκεῖνο ποὺ θέλει καὶ ὁρίζει ὁ Θεός». Καὶ τελικὰ ἀρνούμενοι αὐτό, σηκώνουμε βαρύτερους σταυρούς, αὐτοῦ τοῦ κόσμου, καὶ ἂς μὴ θέλουμε νὰ τὸ ποῦμε. Αὐτοὶ δὲ οἱ σταυροὶ τοῦ κόσμου μᾶς ταπεινώνουν, μᾶς ἐξευτελίζουν καὶ ἀπαξιώνουν μ᾿ αὐτὸν τὸν τρόπο τὴν ὕπαρξή μας. «Οἱ σταυροὶ λοιπόν, ποὺ ὁ κόσμος φορτώνει σ᾿ ἐκείνους ποὺ δὲν θέλουν νὰ σηκώσουν τὸν Σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ, εἶναι ζυγοὶ καὶ μέγγενη, ποὺ σκλαβώνουν κι ἐξανδραποδίζουν τοὺς ἀνθρώπους». Ὁ Χριστὸς βέβαια εἶπε γιὰ τὸ δικό Του Σταυρὸ πὼς εἶναι ζυγὸς χρηστός, μὰ ἐκεῖνος ὁ Σταυρὸς δὲν ντροπιάζει τὸν ἄνθρωπο. Ἀντίθετα μάλιστα τὸν τιμάει. Καὶ «εἶπε ἀκόμη πὼς οἱ ἐντολὲς καὶ τὰ καθήκοντα, ποὺ ἐπιβάλλει στοὺς ἀνθρώπους εἶναι φορτίο ἐλαφρό». Μὰ ὅταν μιλοῦμε γιὰ τὸ καθῆκον τῆς ἄρσης τοῦ Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ μιλοῦμε γιὰ ἕνα καθῆκον ἐλευθέρας ἐπιλογῆς μας. Τὸ εἶπε ἄλλωστε ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, ὅταν τονίζει «ὅποιος θέλει νὰ ἔλθει ὀπίσω μου...». Δὲν ὑπάρχει συνεπῶς καμμιὰ πίεση ἢ ἐξαναγκασμός, μὰ μιὰ μονάχα πρόκληση, «δεῦτε πρὸς μὲ πάντες...». Ἐὰν ὁ καθένας μας ἐξετάσει καλύτερα, θὰ ἀντιληφθεῖ πὼς καὶ τὸ «ὅποιος θέλει νὰ ἔλθει ὁπίσω μου» καὶ τὸ «δεῦτε πρὸς με πάντες» μιλάει γιὰ τὸ ἴδιο πρᾶγμα. Δηλαδὴ γιὰ τὴν ἄρση τοῦ Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ, «ποὺ εἶναι στ᾿ ἀλήθεια σταυρὸς καὶ καθῆκον», μὰ εἶναι ἐλαφρότερος ἀπ᾿ ὅλους τοὺς σταυροὺς τοῦ κόσμου». Γιατὶ τελικὰ ὁ Σταυρὸς αὐτὸς μᾶς ὁδηγεῖ στὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ καὶ κατ᾿ ἐπέκταση στὴ Βασιλεία Του. Ἐνῶ οἱ σταυροὶ τοῦ κόσμου μᾶς ὁδηγοῦν μὲ μαθηματικὴ ἀκρίβεια στὸ θάνατο, συνεπῶς στὴν ἀπώλεια τῆς Βασιλείας Του. Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, φέροντες τὸν Σταυρό τοῦ Χριστοῦ καθημερινὰ στὴ ζωή μας, ἔχουμε δίπλα μας ἕναν ἄλλο Σίμωνα. Αὐτὸς εἶναι ὁ Χριστός! Μᾶς βοηθάει νὰ πετύχουμε στὸν πνευματικὸ ἀγῶνα, νὰ προσεγγίσουμε τὸ ἅγιο θέλημά Του, νὰ ἐξασφαλίσουμε τὴ σωτηρία μας. Ἡ σημερινὴ προσκύνηση τοῦ τιμίου Σταυροῦ μᾶς θυμίζει τὸ πάθος τοῦ Χριστοῦ, ὅμως μᾶς ζωντανεύει ταυτόχρονα τὴν ἐλπίδα τῆς Ἀναστάσεως। «Γιατὶ ὅπως ὁ Χριστός, ἔτσι κι ἐμεῖς ἀπὸ τὴ θλίψη τοῦ Σταυροῦ καὶ τοῦ πάθους· ἀπὸ τὸν πόνο καὶ τὸ θάνατο, φθάνουμε στὴ χαρὰ τῆς Ἀναστάσεως» πρὸς τὴν ὁποία καὶ πορεύομαστε μὲ κουράγιο καὶ δύναμη.
Γράφει: Αρχιμανδρίτης Νικηφόρος Πασσάς
Πηγή: ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΜΕΣΟΓΑΙΑΣ ΚΑΙ ΛΑΥΡΕΩΤΙΚΗΣ
,
Παρασκευή 25 Μαρτίου 2011
Ο Ευαγγελισμός Της Υπεραγίας ημών Θεοτόκου
...
Ὁ Εὐαγγελισμὸς τῆς Θεοτόκου, ποὺ σήμερα ἑορτάζουμε, εἶναι τὸ εὐαγγέλιο τῆς χαρᾶς καὶ τῆς ἐλπίδας στὸν κόσμο. Γιατὶ ἡ προσδοκία καὶ ἡ ἀναμονὴ τῶν ἀνθρώπων τόσους αἰῶνες γιὰ τὴν ἔλευση τοῦ Μεσσία, γίνεται πραγματικότητα.
Ἔτσι ἡ ἀνθρώπινη ἱστορία δέχεται τὸ ἀγγελικὸ «χαῖρε» καὶ μένει ἄφωνη μπροστὰ σ᾿ αὐτὸ τὸ μοναδικὸ οὐράνιο γεγονός. Ἀνακαλύπτει τώρα τὴ θεϊκὴ προσφορὰ τῆς θυσίας καὶ ἀπολαμβάνει τὸν ἀσπασμὸ τῆς ἀγάπης.
Ὁ ἀρχάγγελος Γαβριὴλ εὐαγγελίζεται στὴν «Κεχαριτωμένη» Μαρία τὴν χαρά. Εἶναι ἡ χαρὰ τοῦ ἐρχομοῦ τοῦ σωτῆρα Χριστοῦ στὸν κόσμο καὶ ἡ χαρὰ γιὰ τὴ δική μας σωτηρία καὶ λύτρωση.
Ἐπάνω σ᾿ αὐτὰ τὰ δεδομένα θὰ σταθεῖ ὁ ἐκκλησιαστικὸς ποιητής, γιὰ νὰ ἐκφράσει τὴ βεβαιότητα τῆς ἐμφανίσεως τοῦ Χριστοῦ στὸν κόσμο. «Ὁ χρόνος ἔφθασε λοιπόν, κατὰ τὸν ὁποῖον θὰ ἐμφανιστεῖ ἡ ἐλπίδα ὅλων τῶν ἐθνῶν, ὁ Χριστός», λέγει μὲ ἐνθουσιασμό.
Ἔχουμε ἤδη εἰσέλθει στὴν ὑλοποίηση τοῦ θεϊκοῦ σχεδίου καὶ ἀτενίζουμε τὸ Θεὸ νὰ κατεβαίνει στὰ ἐγκόσμια καὶ νὰ ἱστορεῖται μέσα στὰ ἀνθρώπινα πράγματα. Καὶ ἀρχίζουμε ἀπὸ σήμερα, στὸν εὐαγγελισμὸ τῆς Θεοτόκου, νὰ ἑτοιμαζόμαστε νὰ γευτοῦμε τὸ λόγο τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Χριστοῦ, ποὺ φέρει τὴν καινούργια καὶ καλὴ ἀγγελία τοῦ οὐρανοῦ πρὸς τὴν ἀνθρωπότητα.
«Εὐαγγελίζου γῆ χαρὰν μεγάλην...».
Ἡ σωτηρία μας προσφέρεται ἀπὸ τὸ Θεὸ ὡς δωρεὰ καὶ χάρη. Γι᾿ αὐτὸ ὁ Θεὸς χαιρετίζει τὸν ἄνθρωπο μὲ τὸν χαιρετισμὸ τῆς χαρᾶς. Εἶναι ὁ πρῶτος λόγος Του μετὰ τὴν πτώση τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴν ἐκδίωξή του σὲ τόπο πόνου, ὀδύνης, φθορᾶς καὶ θανάτου.
Καὶ εἶναι συγκλονιστικὸ γιὰ τὸν χαμένο καὶ ξενιτευμένο ἄνθρωπο, ποὺ τὸν πλακώνει ἡ ἀπελπισία, ν᾿ ἀνοίγεται τὸ παράθυρο τῆς ἐλπίδας καὶ τῆς σωτηρίας. Ὁ Θεὸς τοῦ προσφέρει τὴν ἀγάπη καὶ τὴ στοργή Του, ποὺ εἶναι γιὰ τὸν ἄνθρωπο σιγουριά. Τοῦ προσφέρει τὴν ἀλήθεια τῶν λόγων Του καὶ ἀποκαλύπτει τὸ θέλημά Του. Καὶ ζητεῖ μονάχα τὴν ἀγάπη τοῦ ἀνθρώπου, γιατὶ ὁ Θεὸς εἶναι ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ ζωὴ γι᾿ αὐτόν.
Ὁ Εὐαγγελισμὸς τῆς Θεοτόκου εἶναι τὸ ἄνοιγμα τοῦ Εὐαγγελίου τῆς ἀγάπης καὶ σκοπὸ ἔχει τὴν σύναψη τῶν σκορπισμένων ἀνθρώπων στὴν οἰκογένεια τοῦ Θεοῦ. Εἶναι στὴ συνέχεια ἡ ἀποτίναξη τοῦ ἐφιάλτου τοῦ κακοῦ καὶ ἡ συνταύτιση μὲ τὸ χῶρο τοῦ καλοῦ καὶ τοῦ ἁγίου.
Γι᾿ αὐτὸ ὁ Θεὸς ξεκινάει πρῶτος καὶ προσκαλεῖ πρῶτος. Ἀποστέλλει τὴν πρόσκλησή Του δίχως χρονολογία λήξεως, γιατὶ σκοπός Του εἶναι νὰ περιμένει τὸν ἄνθρωπο νὰ καταλάβει, νὰ ἀποφασίσει, νὰ ἀνταποκριθεῖ.
Ὁ ἄνθρωπος, ἀποδέκτης τῆς πρόσκλησης αὐτῆς τοῦ Θεοῦ, μὲ τὸ προνόμιο τῆς ἐλευθερίας του καὶ μὲ τὴν μοναδικὴ εὐκαιρία ἐπιλογῆς, κρατάει στὸ χέρι του τὸ κλειδὶ γιὰ τὴν πραγματικὴ εὐτυχία του.
Στὴν ἐποχή μας, ποὺ παρατηρεῖται σύγχυση καὶ ἀποπροσανατολισμὸς τῶν ἀνθρώπων· ὅπου οἱ ἀξίες ἔχουν χάσει τὴν σημασία τους καὶ οἱ ἀσημαντότητες φαντάζουν ὡς σοφία καὶ γνώση, οἱ ἄνθρωποι ψάχνονται νὰ βροῦν τὴν ἀλήθεια ποὺ θὰ τοὺς ὁδηγήσει στὴν εὐτυχία.
Μὰ ἡ πραγματικὴ ἀλήθεια εἶναι ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, καθὼς ἀποτυπώνεται στὸν χαιρετισμὸ τοῦ Εὐαγγελισμοῦ. Προσφέρεται μέςῳ αὐτοῦ ἡ εὐκαιρία βίωσης τοῦ μυστηρίου τῆς ἀγάπης. Καὶ ἀποκαλύπτεται ἡ ἐπιθυμία σύναξης σχέσεων τοῦ Θεοῦ μὲ τὸν ἄνθρωπο.
Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, μὲ τὸν Εὐαγγελισμὸ τῆς Θεοτόκου ποὺ σήμερα ἑορτάζουμε, ὁ Θεὸς ἀποκαλύπτει ὅτι ἐπιθυμεῖ νὰ διακονήσει τὸν ἄνθρωπο. Καὶ συνάπτει συμφωνία μαζί του. Ζητεῖ ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο νὰ μένει μαζί Του καὶ τοῦ ὑπόσχεται τὴ σωτηρία του.
Ἔτσι, ἐὰν ὁ ἄνθρωπος, δηλαδὴ ὁ κάθε ἕνας μας, τοποθετεῖ θετικὰ καὶ ἀνταποκριθεῖ στὴν πρόσκληση τοῦ Θεοῦ, τότε διαγράφει μιὰ τροχιὰ εὐτυχίας καὶ χαρᾶς, ποὺ τὸν ὁδηγεῖ στὴν «περίσσεια τῆς ζωῆς».
Αὐτὴ λοιπὸν ἡ χαρὰ καὶ ἡ ζωή, ποὺ ἄλλωστε εὐαγγελίζεται ὁ ἄγγελος, γίνεται τρόπος ὕπαρξης। Γιατὶ εἶναι ἡ ἴδια ἡ ζωή, ἀφοῦ ζωὴ δίχως Χριστό εἶναι ὡσὰν τὸ σῶμα δίχως πνοή. Ἄρα «ζοῦμε καὶ κινούμαστε καὶ εἴμαστε στὴ ζωή... ἐπειδὴ εἴμαστε στὸ δικό του γένος...».
Ἔτσι ἡ ἀνθρώπινη ἱστορία δέχεται τὸ ἀγγελικὸ «χαῖρε» καὶ μένει ἄφωνη μπροστὰ σ᾿ αὐτὸ τὸ μοναδικὸ οὐράνιο γεγονός. Ἀνακαλύπτει τώρα τὴ θεϊκὴ προσφορὰ τῆς θυσίας καὶ ἀπολαμβάνει τὸν ἀσπασμὸ τῆς ἀγάπης.
Ὁ ἀρχάγγελος Γαβριὴλ εὐαγγελίζεται στὴν «Κεχαριτωμένη» Μαρία τὴν χαρά. Εἶναι ἡ χαρὰ τοῦ ἐρχομοῦ τοῦ σωτῆρα Χριστοῦ στὸν κόσμο καὶ ἡ χαρὰ γιὰ τὴ δική μας σωτηρία καὶ λύτρωση.
Ἐπάνω σ᾿ αὐτὰ τὰ δεδομένα θὰ σταθεῖ ὁ ἐκκλησιαστικὸς ποιητής, γιὰ νὰ ἐκφράσει τὴ βεβαιότητα τῆς ἐμφανίσεως τοῦ Χριστοῦ στὸν κόσμο. «Ὁ χρόνος ἔφθασε λοιπόν, κατὰ τὸν ὁποῖον θὰ ἐμφανιστεῖ ἡ ἐλπίδα ὅλων τῶν ἐθνῶν, ὁ Χριστός», λέγει μὲ ἐνθουσιασμό.
Ἔχουμε ἤδη εἰσέλθει στὴν ὑλοποίηση τοῦ θεϊκοῦ σχεδίου καὶ ἀτενίζουμε τὸ Θεὸ νὰ κατεβαίνει στὰ ἐγκόσμια καὶ νὰ ἱστορεῖται μέσα στὰ ἀνθρώπινα πράγματα. Καὶ ἀρχίζουμε ἀπὸ σήμερα, στὸν εὐαγγελισμὸ τῆς Θεοτόκου, νὰ ἑτοιμαζόμαστε νὰ γευτοῦμε τὸ λόγο τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Χριστοῦ, ποὺ φέρει τὴν καινούργια καὶ καλὴ ἀγγελία τοῦ οὐρανοῦ πρὸς τὴν ἀνθρωπότητα.
«Εὐαγγελίζου γῆ χαρὰν μεγάλην...».
Ἡ σωτηρία μας προσφέρεται ἀπὸ τὸ Θεὸ ὡς δωρεὰ καὶ χάρη. Γι᾿ αὐτὸ ὁ Θεὸς χαιρετίζει τὸν ἄνθρωπο μὲ τὸν χαιρετισμὸ τῆς χαρᾶς. Εἶναι ὁ πρῶτος λόγος Του μετὰ τὴν πτώση τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴν ἐκδίωξή του σὲ τόπο πόνου, ὀδύνης, φθορᾶς καὶ θανάτου.
Καὶ εἶναι συγκλονιστικὸ γιὰ τὸν χαμένο καὶ ξενιτευμένο ἄνθρωπο, ποὺ τὸν πλακώνει ἡ ἀπελπισία, ν᾿ ἀνοίγεται τὸ παράθυρο τῆς ἐλπίδας καὶ τῆς σωτηρίας. Ὁ Θεὸς τοῦ προσφέρει τὴν ἀγάπη καὶ τὴ στοργή Του, ποὺ εἶναι γιὰ τὸν ἄνθρωπο σιγουριά. Τοῦ προσφέρει τὴν ἀλήθεια τῶν λόγων Του καὶ ἀποκαλύπτει τὸ θέλημά Του. Καὶ ζητεῖ μονάχα τὴν ἀγάπη τοῦ ἀνθρώπου, γιατὶ ὁ Θεὸς εἶναι ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ ζωὴ γι᾿ αὐτόν.
Ὁ Εὐαγγελισμὸς τῆς Θεοτόκου εἶναι τὸ ἄνοιγμα τοῦ Εὐαγγελίου τῆς ἀγάπης καὶ σκοπὸ ἔχει τὴν σύναψη τῶν σκορπισμένων ἀνθρώπων στὴν οἰκογένεια τοῦ Θεοῦ. Εἶναι στὴ συνέχεια ἡ ἀποτίναξη τοῦ ἐφιάλτου τοῦ κακοῦ καὶ ἡ συνταύτιση μὲ τὸ χῶρο τοῦ καλοῦ καὶ τοῦ ἁγίου.
Γι᾿ αὐτὸ ὁ Θεὸς ξεκινάει πρῶτος καὶ προσκαλεῖ πρῶτος. Ἀποστέλλει τὴν πρόσκλησή Του δίχως χρονολογία λήξεως, γιατὶ σκοπός Του εἶναι νὰ περιμένει τὸν ἄνθρωπο νὰ καταλάβει, νὰ ἀποφασίσει, νὰ ἀνταποκριθεῖ.
Ὁ ἄνθρωπος, ἀποδέκτης τῆς πρόσκλησης αὐτῆς τοῦ Θεοῦ, μὲ τὸ προνόμιο τῆς ἐλευθερίας του καὶ μὲ τὴν μοναδικὴ εὐκαιρία ἐπιλογῆς, κρατάει στὸ χέρι του τὸ κλειδὶ γιὰ τὴν πραγματικὴ εὐτυχία του.
Στὴν ἐποχή μας, ποὺ παρατηρεῖται σύγχυση καὶ ἀποπροσανατολισμὸς τῶν ἀνθρώπων· ὅπου οἱ ἀξίες ἔχουν χάσει τὴν σημασία τους καὶ οἱ ἀσημαντότητες φαντάζουν ὡς σοφία καὶ γνώση, οἱ ἄνθρωποι ψάχνονται νὰ βροῦν τὴν ἀλήθεια ποὺ θὰ τοὺς ὁδηγήσει στὴν εὐτυχία.
Μὰ ἡ πραγματικὴ ἀλήθεια εἶναι ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, καθὼς ἀποτυπώνεται στὸν χαιρετισμὸ τοῦ Εὐαγγελισμοῦ. Προσφέρεται μέςῳ αὐτοῦ ἡ εὐκαιρία βίωσης τοῦ μυστηρίου τῆς ἀγάπης. Καὶ ἀποκαλύπτεται ἡ ἐπιθυμία σύναξης σχέσεων τοῦ Θεοῦ μὲ τὸν ἄνθρωπο.
Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, μὲ τὸν Εὐαγγελισμὸ τῆς Θεοτόκου ποὺ σήμερα ἑορτάζουμε, ὁ Θεὸς ἀποκαλύπτει ὅτι ἐπιθυμεῖ νὰ διακονήσει τὸν ἄνθρωπο. Καὶ συνάπτει συμφωνία μαζί του. Ζητεῖ ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο νὰ μένει μαζί Του καὶ τοῦ ὑπόσχεται τὴ σωτηρία του.
Ἔτσι, ἐὰν ὁ ἄνθρωπος, δηλαδὴ ὁ κάθε ἕνας μας, τοποθετεῖ θετικὰ καὶ ἀνταποκριθεῖ στὴν πρόσκληση τοῦ Θεοῦ, τότε διαγράφει μιὰ τροχιὰ εὐτυχίας καὶ χαρᾶς, ποὺ τὸν ὁδηγεῖ στὴν «περίσσεια τῆς ζωῆς».
Αὐτὴ λοιπὸν ἡ χαρὰ καὶ ἡ ζωή, ποὺ ἄλλωστε εὐαγγελίζεται ὁ ἄγγελος, γίνεται τρόπος ὕπαρξης। Γιατὶ εἶναι ἡ ἴδια ἡ ζωή, ἀφοῦ ζωὴ δίχως Χριστό εἶναι ὡσὰν τὸ σῶμα δίχως πνοή. Ἄρα «ζοῦμε καὶ κινούμαστε καὶ εἴμαστε στὴ ζωή... ἐπειδὴ εἴμαστε στὸ δικό του γένος...».
,
Γράφει: † Aρχιμανδρίτης Νικηφόρος Πασσάς
Πηγή: ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΜΕΣΟΓΑΙΑΣ & ΛΑΥΡΕΩΤΙΚΗΣ
Γράφει: † Aρχιμανδρίτης Νικηφόρος Πασσάς
Πηγή: ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΜΕΣΟΓΑΙΑΣ & ΛΑΥΡΕΩΤΙΚΗΣ
,
Πέμπτη 24 Μαρτίου 2011
Σ΄ ευχαριστώ χίλιες φορές !
...
Πάλι με δέρνουν θάλασσες, κύματα, καταιγίδες,
συκοφαντίες, σύννεφα, κατατρεγμοί, παγίδες!
Ζάλες με κύκλωσαν πολλές, βέλη με σημαδεύουν,
θλίψεις και αναστεναγμοί, εχθροί με παγιδεύουν!
Μπροστά μου στήνονται σταυροί, θέλουν να με σταυρώσουν!
Μα εγώ τους ευεργέτησα! Γιατί θα με εξοντώσουν;
Γι' αυτό πάλι στα γόνατα, πέφτω Υπεραγία,
σταμάτησε παρακαλώ, κύματα και κακία...
Δος μου ευφροσύνη και χαρά, χαρά απ' τη δική Σου,
χαρά απ' τη Μεσιτεία Σου κι από τον Ποιητή Σου!
Χαρά απ' τον Παράδεισο κι από το έλεός Σου!
Χαρά από τα σπλάχνα Σου, χαρά από το Γιό Σου!
Είσαι βασίλισσα χαράς και γλυκασμός αγγέλων!
Είσαι δροσιά παντοτινή, άρτος των πονεμένων!
Χρόνια και χρόνια λαχταρώ, να ζήσω τη χαρά Σου,
τώρα μπροστά Σου Δέσποινα, την πήρα απ΄τη ματιά Σου!
Σ' ευχαριστώ Παρθένα μου, Αγία, Ευσπλαχνία!
Σ' ευχαριστώ χίλιες φορές, Χαρά και Σωτηρία...
[από την ποιητική συλλογή "Χαίρε Περιβόλι της Παναγίας" Θεσσαλονίκη 1999],
συκοφαντίες, σύννεφα, κατατρεγμοί, παγίδες!
Ζάλες με κύκλωσαν πολλές, βέλη με σημαδεύουν,
θλίψεις και αναστεναγμοί, εχθροί με παγιδεύουν!
Μπροστά μου στήνονται σταυροί, θέλουν να με σταυρώσουν!
Μα εγώ τους ευεργέτησα! Γιατί θα με εξοντώσουν;
Γι' αυτό πάλι στα γόνατα, πέφτω Υπεραγία,
σταμάτησε παρακαλώ, κύματα και κακία...
Δος μου ευφροσύνη και χαρά, χαρά απ' τη δική Σου,
χαρά απ' τη Μεσιτεία Σου κι από τον Ποιητή Σου!
Χαρά απ' τον Παράδεισο κι από το έλεός Σου!
Χαρά από τα σπλάχνα Σου, χαρά από το Γιό Σου!
Είσαι βασίλισσα χαράς και γλυκασμός αγγέλων!
Είσαι δροσιά παντοτινή, άρτος των πονεμένων!
Χρόνια και χρόνια λαχταρώ, να ζήσω τη χαρά Σου,
τώρα μπροστά Σου Δέσποινα, την πήρα απ΄τη ματιά Σου!
Σ' ευχαριστώ Παρθένα μου, Αγία, Ευσπλαχνία!
Σ' ευχαριστώ χίλιες φορές, Χαρά και Σωτηρία...
[από την ποιητική συλλογή "Χαίρε Περιβόλι της Παναγίας" Θεσσαλονίκη 1999],
,
Κυριακή 20 Μαρτίου 2011
Η Αυτοεκτίμηση που βλάπτει τη ψυχή ...
...
Προσέχετε τον εαυτό σας. Η πρόοδος στην πνευματική ζωή διακρίνεται με την ολοένα και περισσότερη συναίσθησι της μηδαμινότητός μας. Ενώ όσο αυξάνει η εκτίμησις του εαυτού μας σε κάτι, τόσο βαδίζουμε στην καταστροφή. Ο εχθρός θα το εκμεταλλευθή αυτό. Θα πλησιάση και θα επιχειρήση να πετάξη κανένα πετραδάκι στον δρόμο μας για να σκοντάψουμε. Μια ψυχή που δίνει στον εαυτό της αξία, μοιάζει με τον κόρακα του Αισώπου που ακούγοντας τις κολακείες της αλεπούς για την «ωραία» του φωνή, άνοιξε το στόμα και του έπεσε το τυρί…».
«Πόσο χρήσιμο θα ‘ταν να βρισκόταν κάποιος να σας κατηγορή. Να χαίρεσθε , αν ποτέ συμβή αυτό. Είναι πολύ επικίνδυνο να σας επαινούν όλοι και κανείς να μην σας λέει την αλήθεια. Είναι νομίζετε δύσκολο να πλανηθή ή να σκοντάψη κανείς; Απέχετε πολύ από το να θεωρήτε τον εαυτό σας άγιο και άξιο να συμβουλεύη τους άλλους;».
«Στο Κίεβο ασκήτευε κάποτε κάποιος με πολλή νηστεία και μόνωσι. Τον πολέμησε όμως ο εγωισμός και άλλα πάθη. Πήγε λοιπόν και εξωμολογήθηκε τους λογισμούς του στον μακαριστό στάρετς Παρθένιο. Εκείνος του έδωσε χρήματα και τον έστειλε στην αγορά λέγοντας: «Αγόρασε κρέας και φάγε το μπροστά στους άλλους». Ο ασκητής ακολούθησε την συμβουλή του στάρετς και όλοι οι πειρασμοί του φύγανε. Να πώς οι Πατέρες πολεμούσαν την υπερηφάνεια.Συχνά να ελέγχετε και σεις τον εαυτό σας στο σημείο αυτό. Γιατί δεν είναι μικρή συμφορά… Λένε ότι η υπερηφάνεια είναι κλέφτης που βρίσκεται μέσα στο σπίτι. Έρχεται συχνά σε συνεννόησι με τους εξωτερικούς κλέφτες , τους ανοίγει πόρτες και παράθυρα, κι εκείνοι μπαίνουν και αρπάζουν κάθε θησαυρό».
«Αγωνισθήτε, ενώ συναναστρέφεσθε με άλλους και φροντίζετε για τις βιοτικές υποθέσεις, συγχρόνως να σκέπτεσθε τον Θεό και να έχετε την συναίσθησι ότι βρίσκεται κοντά σας και σας κατευθύνει σύμφωνα με το άγιό Του θέλημα. Έτσι δεν θα διασπάσθε στην εσωτερική σας εργασία. Η διάσπασις είναι η πρώτη επιτυχία του διαβόλου.Η δεύτερη επιτυχία του είναι η προσκόλλησις της καρδιάς σε κάτι το γήινο και η αιχμαλωσία των αισθημάτων και των σκέψεων σ’ αυτό. Αυτή είναι χειρότερη επιτυχία του εχθρού.Προσπαθήστε ν’ αποδεσμεύεσθε από κάθε αιχμαλωσία της καρδιάς και από κάθε διάσπασι της εσωτερικής σας εργασίας. Ο τρόπος είναι ένας: Να μην απομακρύνεται η προσοχή από τον Κύριο και την συναίσθησι της παρουσίας Του.Οι υπερβολές δεν οδηγούν ποτέ σε καλό. Το πρώτο βήμα για την υπερηφάνεια είναι η κενοδοξία , η πεποίθησις δηλαδή ότι είμαι κάτι. Το δεύτερο είναι η οίησις, η συναίσθησις δηλαδή του ότι όχι απλώς είμαι κάτι, αλλά κάτι σπουδαίο ενώπιον Θεού και ανθρώπων. Από την κενοδοξία και την οίησι γεννιέται πλήθος υπερήφανων λογισμών, βδελυκτών στον Θεό. Η αυτογνωσία και η βίωσι της μηδαμινότητός μας μπορεί εδώ να βοηθήση. Συχνά ας φέρνουμε στην μνήμη μας σφάλματα του παρελθόντος και ας κατακρίνουμε τον εαυτό μας γι΄ αυτά».
«Τιμιώτατε πρωτοπρεσβύτερε. Σας ευχαριστώ πολύ για την πολύτιμη διδασκαλία σας. Απλή και βαθειά, σύντομη και ολοκληρωμένη, μεστή και απέρριτη. Ας ευλογήση ο Κύριος τους ποιμαντικούς σας κόπους σ’ όλο το πλάτος τους. Σας δόθηκε η χάρις όχι μόνο να διδάσκετε, αλλά και να πράττετε. Ας σας ενισχύη ο Κύριος να υπηρετήτε καρποφόρα τους αδελφούς χριστιανούς.Εσείς βρίσκεσθε δε δράσι. Για μένα ήλθε ο καιρός να παραδώσω τα όπλα. Εσείς είσθε ο ποιμένας ο καλός, εγώ ο αρχιποιμένας ο άχρηστος. Για τις αμαρτίες μου αδυνάτισα σωματικά και ακόμη περισσότερο πνευματικά. Πίσω μου τίποτε καλό δεν φαίνεται, μπροστά μου τίποτε αξιόλογο δεν ελπίζεται. Μένει μόνο: «Ο Θεός, ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ». Είθε να ευδοκήση ο Κύριος, έστω κι αυτή η κραυγή να βγαίνη μέσ’ απ’ την καρδιά».
«Να καλλιεργήτε μέσα σας τον φόβο του Θεού και την ευλάβεια ενώπιον του απερίγραπτου μεγαλείου Του. Να έχετε καρδιά συντετριμμένη και τεταπεινωμένη . Να θεωρήτε όλους ανώτερούς σας. Ν’ αγαπάτε την σιωπή, την μόνωσι, την συνομιλία με τον Κύριο, που θα γίνη χειραγωγός και διδάσκαλός σας.Τα άγια δάκρυα αποτελούν εκδήλωση θείου ελέους και ασφάλεια στην πνευματική ξηρασία και στην σκλήρυνσι των αισθημάτων. Μην τα περιφρονήτε και μην τα διώχνετε.Τα αμαρτωλά δάκρυα προκαλούν οίησι, αγαπούν την επίδειξι και παρέρχονται σύντομα.Όταν σας πλησιάζη η υπερηφάνεια διώξτε την και τοποθετήστε στην θέσι της το ταπεινό φρόνημα και την συντριβή».
«Δεν υπάρχει λόγος να επαναλαμβάνω ότι το απόρθητο φρούριό μας είναι η ταπείνωσις. Δύσκολα την αποκτά κανείς. Μπορεί να θεωρή ταπεινό τον εαυτό του και να μην έχη ίχνος απ’ αυτή. Ο σωστότερος ή ο μοναδικός δρόμος για την ταπείνωσι είναι η υπακοή και η απάρνησις του ιδίου θελήματος. Χωρίς αυτά είναι δυνατόν ν’ αναπτύξη κανείς εσωτερικά εωσφορικό εγωισμό, παρά την εξωτερική ταπεινή συμπεριφορά και τις ταπεινολογίες.Σταθήτε λοιπόν και αναρωτηθήτε, αν έχετε υποκοή και απάρνησι του ιδίου θελήματος».
«Αγωνισθήτε ν’ αποκτήσετε ταπείνωσι. Η ταπείνωσις είναι ευωδία Χριστού και ένδυμα Χριστού. Για χάρι της όλα θα τα συγχωρήση ο Θεός. Δεν θα εξετάση τις ελλείψεις που είχε ο αγώνας μας. Ενώ χωρίς ταπείνωσι καμιά άσκησι δεν μπορεί να μας βοηθήση.Με το ταπεινό φρόνημα μπορεί ο άνθρωπος να σωθή. Χωρίς όμως αυτό το εισητήριο δεν θα του επιτρέψουν να μπη στον παράδεισο που είναι γεμάτος από ταπεινούς».
«Η ταπείνωσις πρέπει ν’ αποτελή το φόντο της ζωής σας, όπως και του καθενός που ζη ειλικρινά την εν Χριστώ ζωή».
«Αγωνισθήτε στον εαυτό σας με όλες σας τις δυνάμεις και ο Θεός θα σας βοηθήση. Έχετε σαν σκοπό ν’ αποκτήσετε «πνεύμα συντετριμμένον», «καρδίαν συντετριμμένην και τεταπεινωμένην» ( Ψαλμ. 50, 19 ) . Όταν υπάρχουν αυτά, σημαίνει ότι βρίσκεσθε σε καλή κατάστασι. Τότε έχετε την σκέπη και την βοήθεια του Θεού. Τότε η προσήλωσις στον Θεό είναι σταθερή και η ενθύμησίς Του αδιάλειπτη».
«Προσπαθήστε να παλέψετε με το ευέξαπτο του χαρακτήρος σας. Το πάθος αυτό εκδηλώνεται όταν κάποιος ενεργήση αντίθετα με την δική σας θέλησι, επιθυμία ή εντολή. Όσο όμως ζη μέσα σας η υπερηφάνεια τίποτε δεν θα κατορθώσετε. Αυτή όλα τα κυβερνά. Αν μπορήτε πετάξτε την πέρα από την εξώπορτα του σπιτιού σας και απαγορέψτε της να ξαναπαρουσιασθή.Να σκέπτεσθε την πανταχού παρουσία του Θεού , καθώς και την ώρα του θανάτου. Η μνήμη του Θεού και του θανάτου είναι οι καλύτεροι διδάσκαλοι για την θεραπεία των παθών».
«Είθε να σας διατηρήση ο Κύριος το χάρισμα των δακρύων για πάντα। Αυτά μαλακώνουν την καρδιά και χαρίζουν την κατάνυξι . Πρέπει όμως να τα κρύβετε. Διότι η υπερηφάνεια ολόγυρά τους περιφέρεται , όπως ο σκύλος γύρω από την τροφή».
«Πόσο χρήσιμο θα ‘ταν να βρισκόταν κάποιος να σας κατηγορή. Να χαίρεσθε , αν ποτέ συμβή αυτό. Είναι πολύ επικίνδυνο να σας επαινούν όλοι και κανείς να μην σας λέει την αλήθεια. Είναι νομίζετε δύσκολο να πλανηθή ή να σκοντάψη κανείς; Απέχετε πολύ από το να θεωρήτε τον εαυτό σας άγιο και άξιο να συμβουλεύη τους άλλους;».
«Στο Κίεβο ασκήτευε κάποτε κάποιος με πολλή νηστεία και μόνωσι. Τον πολέμησε όμως ο εγωισμός και άλλα πάθη. Πήγε λοιπόν και εξωμολογήθηκε τους λογισμούς του στον μακαριστό στάρετς Παρθένιο. Εκείνος του έδωσε χρήματα και τον έστειλε στην αγορά λέγοντας: «Αγόρασε κρέας και φάγε το μπροστά στους άλλους». Ο ασκητής ακολούθησε την συμβουλή του στάρετς και όλοι οι πειρασμοί του φύγανε. Να πώς οι Πατέρες πολεμούσαν την υπερηφάνεια.Συχνά να ελέγχετε και σεις τον εαυτό σας στο σημείο αυτό. Γιατί δεν είναι μικρή συμφορά… Λένε ότι η υπερηφάνεια είναι κλέφτης που βρίσκεται μέσα στο σπίτι. Έρχεται συχνά σε συνεννόησι με τους εξωτερικούς κλέφτες , τους ανοίγει πόρτες και παράθυρα, κι εκείνοι μπαίνουν και αρπάζουν κάθε θησαυρό».
«Αγωνισθήτε, ενώ συναναστρέφεσθε με άλλους και φροντίζετε για τις βιοτικές υποθέσεις, συγχρόνως να σκέπτεσθε τον Θεό και να έχετε την συναίσθησι ότι βρίσκεται κοντά σας και σας κατευθύνει σύμφωνα με το άγιό Του θέλημα. Έτσι δεν θα διασπάσθε στην εσωτερική σας εργασία. Η διάσπασις είναι η πρώτη επιτυχία του διαβόλου.Η δεύτερη επιτυχία του είναι η προσκόλλησις της καρδιάς σε κάτι το γήινο και η αιχμαλωσία των αισθημάτων και των σκέψεων σ’ αυτό. Αυτή είναι χειρότερη επιτυχία του εχθρού.Προσπαθήστε ν’ αποδεσμεύεσθε από κάθε αιχμαλωσία της καρδιάς και από κάθε διάσπασι της εσωτερικής σας εργασίας. Ο τρόπος είναι ένας: Να μην απομακρύνεται η προσοχή από τον Κύριο και την συναίσθησι της παρουσίας Του.Οι υπερβολές δεν οδηγούν ποτέ σε καλό. Το πρώτο βήμα για την υπερηφάνεια είναι η κενοδοξία , η πεποίθησις δηλαδή ότι είμαι κάτι. Το δεύτερο είναι η οίησις, η συναίσθησις δηλαδή του ότι όχι απλώς είμαι κάτι, αλλά κάτι σπουδαίο ενώπιον Θεού και ανθρώπων. Από την κενοδοξία και την οίησι γεννιέται πλήθος υπερήφανων λογισμών, βδελυκτών στον Θεό. Η αυτογνωσία και η βίωσι της μηδαμινότητός μας μπορεί εδώ να βοηθήση. Συχνά ας φέρνουμε στην μνήμη μας σφάλματα του παρελθόντος και ας κατακρίνουμε τον εαυτό μας γι΄ αυτά».
«Τιμιώτατε πρωτοπρεσβύτερε. Σας ευχαριστώ πολύ για την πολύτιμη διδασκαλία σας. Απλή και βαθειά, σύντομη και ολοκληρωμένη, μεστή και απέρριτη. Ας ευλογήση ο Κύριος τους ποιμαντικούς σας κόπους σ’ όλο το πλάτος τους. Σας δόθηκε η χάρις όχι μόνο να διδάσκετε, αλλά και να πράττετε. Ας σας ενισχύη ο Κύριος να υπηρετήτε καρποφόρα τους αδελφούς χριστιανούς.Εσείς βρίσκεσθε δε δράσι. Για μένα ήλθε ο καιρός να παραδώσω τα όπλα. Εσείς είσθε ο ποιμένας ο καλός, εγώ ο αρχιποιμένας ο άχρηστος. Για τις αμαρτίες μου αδυνάτισα σωματικά και ακόμη περισσότερο πνευματικά. Πίσω μου τίποτε καλό δεν φαίνεται, μπροστά μου τίποτε αξιόλογο δεν ελπίζεται. Μένει μόνο: «Ο Θεός, ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ». Είθε να ευδοκήση ο Κύριος, έστω κι αυτή η κραυγή να βγαίνη μέσ’ απ’ την καρδιά».
«Να καλλιεργήτε μέσα σας τον φόβο του Θεού και την ευλάβεια ενώπιον του απερίγραπτου μεγαλείου Του. Να έχετε καρδιά συντετριμμένη και τεταπεινωμένη . Να θεωρήτε όλους ανώτερούς σας. Ν’ αγαπάτε την σιωπή, την μόνωσι, την συνομιλία με τον Κύριο, που θα γίνη χειραγωγός και διδάσκαλός σας.Τα άγια δάκρυα αποτελούν εκδήλωση θείου ελέους και ασφάλεια στην πνευματική ξηρασία και στην σκλήρυνσι των αισθημάτων. Μην τα περιφρονήτε και μην τα διώχνετε.Τα αμαρτωλά δάκρυα προκαλούν οίησι, αγαπούν την επίδειξι και παρέρχονται σύντομα.Όταν σας πλησιάζη η υπερηφάνεια διώξτε την και τοποθετήστε στην θέσι της το ταπεινό φρόνημα και την συντριβή».
«Δεν υπάρχει λόγος να επαναλαμβάνω ότι το απόρθητο φρούριό μας είναι η ταπείνωσις. Δύσκολα την αποκτά κανείς. Μπορεί να θεωρή ταπεινό τον εαυτό του και να μην έχη ίχνος απ’ αυτή. Ο σωστότερος ή ο μοναδικός δρόμος για την ταπείνωσι είναι η υπακοή και η απάρνησις του ιδίου θελήματος. Χωρίς αυτά είναι δυνατόν ν’ αναπτύξη κανείς εσωτερικά εωσφορικό εγωισμό, παρά την εξωτερική ταπεινή συμπεριφορά και τις ταπεινολογίες.Σταθήτε λοιπόν και αναρωτηθήτε, αν έχετε υποκοή και απάρνησι του ιδίου θελήματος».
«Αγωνισθήτε ν’ αποκτήσετε ταπείνωσι. Η ταπείνωσις είναι ευωδία Χριστού και ένδυμα Χριστού. Για χάρι της όλα θα τα συγχωρήση ο Θεός. Δεν θα εξετάση τις ελλείψεις που είχε ο αγώνας μας. Ενώ χωρίς ταπείνωσι καμιά άσκησι δεν μπορεί να μας βοηθήση.Με το ταπεινό φρόνημα μπορεί ο άνθρωπος να σωθή. Χωρίς όμως αυτό το εισητήριο δεν θα του επιτρέψουν να μπη στον παράδεισο που είναι γεμάτος από ταπεινούς».
«Η ταπείνωσις πρέπει ν’ αποτελή το φόντο της ζωής σας, όπως και του καθενός που ζη ειλικρινά την εν Χριστώ ζωή».
«Αγωνισθήτε στον εαυτό σας με όλες σας τις δυνάμεις και ο Θεός θα σας βοηθήση. Έχετε σαν σκοπό ν’ αποκτήσετε «πνεύμα συντετριμμένον», «καρδίαν συντετριμμένην και τεταπεινωμένην» ( Ψαλμ. 50, 19 ) . Όταν υπάρχουν αυτά, σημαίνει ότι βρίσκεσθε σε καλή κατάστασι. Τότε έχετε την σκέπη και την βοήθεια του Θεού. Τότε η προσήλωσις στον Θεό είναι σταθερή και η ενθύμησίς Του αδιάλειπτη».
«Προσπαθήστε να παλέψετε με το ευέξαπτο του χαρακτήρος σας. Το πάθος αυτό εκδηλώνεται όταν κάποιος ενεργήση αντίθετα με την δική σας θέλησι, επιθυμία ή εντολή. Όσο όμως ζη μέσα σας η υπερηφάνεια τίποτε δεν θα κατορθώσετε. Αυτή όλα τα κυβερνά. Αν μπορήτε πετάξτε την πέρα από την εξώπορτα του σπιτιού σας και απαγορέψτε της να ξαναπαρουσιασθή.Να σκέπτεσθε την πανταχού παρουσία του Θεού , καθώς και την ώρα του θανάτου. Η μνήμη του Θεού και του θανάτου είναι οι καλύτεροι διδάσκαλοι για την θεραπεία των παθών».
«Είθε να σας διατηρήση ο Κύριος το χάρισμα των δακρύων για πάντα। Αυτά μαλακώνουν την καρδιά και χαρίζουν την κατάνυξι . Πρέπει όμως να τα κρύβετε. Διότι η υπερηφάνεια ολόγυρά τους περιφέρεται , όπως ο σκύλος γύρω από την τροφή».
Από το βιβλίο : « Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου»
«ΑΠΑΝΘΙΣΜΑ ΕΠΙΣΤΟΛΩΝ»
Μετάφρασις από τα ρωσικά
ΕΚΔΟΣΙΣ ΕΝΔΕΚΑΤΗ
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ
ΩΡΟΠΟΣ ΑΤΤΙΚΗΣ
,,
Παρασκευή 18 Μαρτίου 2011
Φέτος τη Σαρακοστή . . .
...
Φέτος τη Σαρακοστή, ας κάνουμε κάτι, ο, τι μπορεί ο καθένας.
Εσύ που με ξέρεις και με ρωτάς, εσύ που στο πετραχήλι μου ακουμπάς, άκου:
Αυτή τη Σαρακοστή, μη σχολιάσεις κανέναν αρνητικά, μην κουτσομπολεύεις, μην κατακρίνεις... Μόνο καλά να μιλάς για όλους. Εξασκήσου σ' αυτό το δύσκολο. Για να μπορείς να κοινωνάς...
Νήστεψε όσο μπορείς από φαγητά, κι απ' το χρόνο της τηλεόρασης. Αντί γι' αυτό, διάβασε αρκετά βιβλία, κάνε προσευχή, πήγαινε Εκκλησία. Βρες απ' τη λίστα που έχω με τα βιβλία στην ειδική ενότητα, διάβασε ένα βιβλίο καινούργιο, και πες το μου κι εμένα. Μ' αρέσει πολύ να ξέρω ότι διαβάζεις.
Αυτή τη Σαρακοστή μη χαζογελάς... Να χαμογελάς όμως!.. Κι αυτό το χαμόγελο, να βγαίνει με αγάπη, από καρδιά αθώα... Δε χρωστούν τίποτα οι διπλανοί σου να σε βλέπουν μες στη μελαγχολία και να ψυχοπλακώνονται, επειδή είναι Σαρακοστή... Είναι όμως μεγάλη ιεραποστολή να έχεις νόημα στη ζωή!
Αυτή τη Σαρακοστή, φτιάξε ένα μυστικό κήπο στην ψυχή σου. Να 'χεις κάποια πράματα που θα τα ξέρεις μόνο εσύ κι ο Θεός. Μυστικά. Μυστικά δάκρυα ευγνωμοσύνης, μετάνοιας ή χαράς, μυστικές προσευχές, μυστικές ελεημοσύνες, μυστική καλοσύνη... Για να ακούσεις το μπράβο, μόνο απ’ το Θεό και τους Αγγέλους Του... Για να μην ξέρουν οι άνθρωποι ότι προοδεύεις, για να μη ξεχωρίζεις εγωιστικά.
Αυτή τη Σαρακοστή ας πλησιάσουμε τον Έρωτα του Κυρίου... Η Σαρακοστή δεν είναι εποχή καθηκόντων, μα έρωτος... Ο Ιησούς, δεν είναι καθήκον, αγγαρεία, χρέος, συνήθεια, παράδοση, μα ΑΓΑΠΗ ΚΙ ΕΡΩΤΑΣ. Μόνο έτσι θα αντέξεις τη νηστεία, θα ξέρεις το γιατί και το πώς των πράξεών σου, θα ζεις με νόημα και σκοπό και θα χαρείς τη Μ. Εβδομάδα και την Αγία Ανάσταση...
Μόνο ένας ερωτευμένος μπορεί να κάνει τρέλες, αγώνα, άσκηση, να πεινάσει, να αγρυπνήσει, να αγαπήσει, να ξεχάσει, να ξοδέψει, να χαρίσει, να συγχωρήσει, να πεθάνει. Ερωτεύσου Αυτόν που σ' ερωτεύτηκε πρώτος και σταυρώθηκε στο Γολγοθά...
Αυτή τη Σαρακοστή θέλω να τη θυμάμαι με αναμνήσεις δυνατές, γνήσιες, αυθεντικές. 'Oχι να μιλώ, μα να ζω. 'Oχι φαντασίες, μα εμπειρίες.
Αυτή τη Σαρακοστή θέλω να ζω στο εδώ και τώρα της πόλης μου, της σχολής μου, της δουλειάς μου, μα να έχω στην ψυχή μου ένα κλίμα, σαν αυτό που νιώθεις όταν περπατάς στα μονοπάτια της Ιερουσαλήμ...
Σα να περπατώ μαζί με τον Κύριο και τους Μαθητές Του, στην αγία Γη του 30μ.Χ.... Πορεία προς τα Ιεροσόλυμα, η φετινή μας Σαρακοστή...
Κάτι να κάνουμε αυτή τη Σαρακοστή!..
Συγχώρα κι εμένα, σε παρακαλώ, για τις φορές που σ' έχω στεναχωρήσει εκουσίως ή ακουσίως και δεν σε βοηθώ να προχωράς στην αγάπη του Κυρίου.
Και να εύχεσαι. Και να εύχομαι.
Καλή Σαρακοστή. Καλή Ανάσταση!...
( Πατήρ Ανδρέας Κονάνος )
Εσύ που με ξέρεις και με ρωτάς, εσύ που στο πετραχήλι μου ακουμπάς, άκου:
Αυτή τη Σαρακοστή, μη σχολιάσεις κανέναν αρνητικά, μην κουτσομπολεύεις, μην κατακρίνεις... Μόνο καλά να μιλάς για όλους. Εξασκήσου σ' αυτό το δύσκολο. Για να μπορείς να κοινωνάς...
Νήστεψε όσο μπορείς από φαγητά, κι απ' το χρόνο της τηλεόρασης. Αντί γι' αυτό, διάβασε αρκετά βιβλία, κάνε προσευχή, πήγαινε Εκκλησία. Βρες απ' τη λίστα που έχω με τα βιβλία στην ειδική ενότητα, διάβασε ένα βιβλίο καινούργιο, και πες το μου κι εμένα. Μ' αρέσει πολύ να ξέρω ότι διαβάζεις.
Αυτή τη Σαρακοστή μη χαζογελάς... Να χαμογελάς όμως!.. Κι αυτό το χαμόγελο, να βγαίνει με αγάπη, από καρδιά αθώα... Δε χρωστούν τίποτα οι διπλανοί σου να σε βλέπουν μες στη μελαγχολία και να ψυχοπλακώνονται, επειδή είναι Σαρακοστή... Είναι όμως μεγάλη ιεραποστολή να έχεις νόημα στη ζωή!
Αυτή τη Σαρακοστή, φτιάξε ένα μυστικό κήπο στην ψυχή σου. Να 'χεις κάποια πράματα που θα τα ξέρεις μόνο εσύ κι ο Θεός. Μυστικά. Μυστικά δάκρυα ευγνωμοσύνης, μετάνοιας ή χαράς, μυστικές προσευχές, μυστικές ελεημοσύνες, μυστική καλοσύνη... Για να ακούσεις το μπράβο, μόνο απ’ το Θεό και τους Αγγέλους Του... Για να μην ξέρουν οι άνθρωποι ότι προοδεύεις, για να μη ξεχωρίζεις εγωιστικά.
Αυτή τη Σαρακοστή ας πλησιάσουμε τον Έρωτα του Κυρίου... Η Σαρακοστή δεν είναι εποχή καθηκόντων, μα έρωτος... Ο Ιησούς, δεν είναι καθήκον, αγγαρεία, χρέος, συνήθεια, παράδοση, μα ΑΓΑΠΗ ΚΙ ΕΡΩΤΑΣ. Μόνο έτσι θα αντέξεις τη νηστεία, θα ξέρεις το γιατί και το πώς των πράξεών σου, θα ζεις με νόημα και σκοπό και θα χαρείς τη Μ. Εβδομάδα και την Αγία Ανάσταση...
Μόνο ένας ερωτευμένος μπορεί να κάνει τρέλες, αγώνα, άσκηση, να πεινάσει, να αγρυπνήσει, να αγαπήσει, να ξεχάσει, να ξοδέψει, να χαρίσει, να συγχωρήσει, να πεθάνει. Ερωτεύσου Αυτόν που σ' ερωτεύτηκε πρώτος και σταυρώθηκε στο Γολγοθά...
Αυτή τη Σαρακοστή θέλω να τη θυμάμαι με αναμνήσεις δυνατές, γνήσιες, αυθεντικές. 'Oχι να μιλώ, μα να ζω. 'Oχι φαντασίες, μα εμπειρίες.
Αυτή τη Σαρακοστή θέλω να ζω στο εδώ και τώρα της πόλης μου, της σχολής μου, της δουλειάς μου, μα να έχω στην ψυχή μου ένα κλίμα, σαν αυτό που νιώθεις όταν περπατάς στα μονοπάτια της Ιερουσαλήμ...
Σα να περπατώ μαζί με τον Κύριο και τους Μαθητές Του, στην αγία Γη του 30μ.Χ.... Πορεία προς τα Ιεροσόλυμα, η φετινή μας Σαρακοστή...
Κάτι να κάνουμε αυτή τη Σαρακοστή!..
Συγχώρα κι εμένα, σε παρακαλώ, για τις φορές που σ' έχω στεναχωρήσει εκουσίως ή ακουσίως και δεν σε βοηθώ να προχωράς στην αγάπη του Κυρίου.
Και να εύχεσαι. Και να εύχομαι.
Καλή Σαρακοστή. Καλή Ανάσταση!...
( Πατήρ Ανδρέας Κονάνος )
,
Πέμπτη 17 Μαρτίου 2011
Η Ευχή !
...
Ευχή εις τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν, επί πονηροίς και ρυπαροίς λογισμοίς.
Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν με.
Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, βοήθει μοι.
Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, εμφύτευσον τον φόβον σου εις την καρδίαν μου.
Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, καθήλωσον εκ του φόβου σου τας σάρκας μου.
Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, φύλαξόν με υπό την σκέπη σου.
Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, σκέπασόν με από πάσης πονηράς επιβουλής του αντικειμένου.
Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, σκέπασόν με από συστροφής πονηρευομένων ορατών και αοράτων εχθρών.
Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, αποδίωξον τους πονηρούς και αισχρούς και βλασφήμους λογισμούς και γογγυσμούς εκ της αθλίας και ταλαιπώρου μου ψυχής.
Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, αποδίωξον απ’ εμού πάντα εχθρόν και πολέμιον, ορατόν και αόρατον.
Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ποίησον το συμφέρον εις εμέ. Ιησού, Υιέ του Θεού, ελέησον με.
Ιησού, Υιέ του Θεού, βοήθει μοι.
Ιησού, το σωτήριον όνομα, σώσόν με.
Ιησού η σωτηρία μου, στήριξόν με είς τον φόβον σου.
Ιησού, υιέ του Θεού, καθάρισον με από πάσης ακαθαρσίας και ανομίας.
Ιησού, Υιέ του Θεού, δίδαξον με του ποιείν το θέλημα σου το άγιον και τηρείν τας εντολάς σου.
Ιησού, Υιέ του Θεού, σκέπασόν με από της γλώσσης μου.
Ιησού, Υιέ του Θεού του ζώντος, διαφύλαξόν με την ημέραν ταύτην και την νύκτα αναμάρτητον, ασκανδάλιστον και ανεπηρέαστον από πάσης πονηράς επιβολής του μισοκάλου και ψυχοφθόρου διαβόλου.
Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελευθέρωσον με εκ πάντων των παθών.
Κύριε Ιησού Χριστέ, λύτρωσε με από της αγνωσίας και της λήθης.
Κύριε Ιησού Χριστέ, ρύσε με από παντός πειρασμού και προλήψεως.
Κύριε Ιησού Χριστέ, δός πένθος και ταπείνωσιν τη καρδία μου.
Κύριε Ιησού Χριστέ, δός μοι κλαυθμόν διηνεκή και κατάνυξιν και μνήμην θανάτου.
Ιησού, Υιέ του Θεού, άνοιξον τους οφθαλμούς της καρδίας μου, ίνα ίδω την ωφέλειαν της προσευχής και της αναγνώσεως.
Ιησού, Υιέ του Θεού, δίδαξον με πώς δεί προσεύχεσθαι και επικαλέισθαι το όνομα σου το άγιον.
Ιησού Υιέ του Θεού και Θεέ γλυκύτατε, ο δι’ εμέ σαρκί σταυρόν και θάνατον υπομείνας, ως είδας και ως θέλεις ελέησόν με τον αμαρτωλόν και ανάξιον δούλον σου.
Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ο Θεός ο Σωτήρ μου, η άρρητος ηδονή, το σωτήριον όνομα, δώρησαι μοι τω αναξίω δούλο σου κατάνυξιν και φωτισμόν καρδίας, ίνα φωτισθείς, βρύω μετά γλυκύτητος δάκρυα εν προσευχή καθαρά, όπως δι’ ολίγων δακρύων εξαλείψης το μέγα γραμμάτειον των εμών αμαρτιών, και δι’ ολίγου κλαυθμού κατασβέσης το πύρ το καιόμενον. Εί γάρ δοίης ενταύθα κλάυσαί με , Δέσποτα, του πυρός εκείνου του ασβέστου ρυσθήσομαι. Και οίδα μέν , οίδα, μακρόθυμε Κύριε, ότι καθ’ εκάστην ημέραν και ώραν άμετρα παροξύνω σε και παροργίζω, αλλ’ η χρηστότης και η μακροθυμία σου την εμήν νικησάτω κακίαν τε και πικρότητα. Ει γάρ μητηρ ατιμαζομένη υπό του οικείου παιδός ού φέρει παριδείν αυτό, υπό των ιδίων νικωμένη σπλάχνων , πόσω μάλλον η ση χρηστότης υπό των σών απείρων οικτηρμών κινουμένη, νικήσαι έχει την εμήν κακίαν; Ναι, Θεέ του ελέους και των οικτηρμών, ρύσαι με έκ των πονηρών επιτηδευμάτων του μιαρού και δεινού πολεμίου, του συνέχοντος καθ’ ώραν και θλίβοντος την εμήν ψυχήν εν πονηροίς και αισχροίς λογισμοίς.
Η άρρητος σου δύναμις, Χριστέ, η επιτημήσασα τοις κύμασι της θαλάσσης, επιτήμησαι αυτώ και κατάργησαι και πόρρω απ’ εμού βάλοι του δούλου σου. Καθ’ εκάστην γάρ ανανεοί κατ’ εμού τας αυτού μηχανάς, και σπεύδει δυναστεύσαι της χαύνης μου διανοίας και χωρίσαι με από σού και των θείων σου εντολών. Αλλά κατάπεμψον, Δέσποτα πολυέλεε, εν τάχει την βοήθειαν σου, και αποδίωξον απ’ εμού του αχρείου ικέτου σου τον δράκοντα τον μέγαν, συν πάσι τοις πονηροίς αυτού και ρυπαροίς λογισμοίς. ίνα καθαρώς ανυμνώ και δοξάζω σε σύν τω ανάρχω σου Πατρί , και τώ ζωοποιώ σου Πνεύματι, νύν και αεί και είς τους αιώνας των αιώνων.
Αμήν.
Ερώτηση:
«Γιατί συνιστούν οι Άγιοι Πατέρες να λέμε «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με» καί όχι «ελέησον ημάς», όπου το «ημάς» συμπεριλαμβάνει και τους άλλους; Δεν είναι εγωιστικό να νοιαζόμαστε μόνο για τον εαυτό μας, αδιαφορώντας για τους συνανθρώπους μας;»
Οι άγιοι Πατέρες προτιμούν να λέμε στον ενικό την ευχή, επειδή με τον λόγο «ελέησον με» συχνά προσθέτουμε και «τον αμαρτωλό» δηλώνουμε συναίσθηση της αμαρτωλότητας μας, όπως και ό Δαβίδ στους ψαλμούς πολλές φορές βοά «ελέησον με», ενώ προσθέτει «ότι την ανομία μου εγώ γινώσκω» (Ψαλμ. ν΄ 5) και «την ανομία μου γνώρισα καί την αμαρτία μου ουκ κάλυψα» (Ψαλμ. λα΄ 5).
Το «ελέησον με» σημαίνει εξομολόγηση, αυτοέλεγχο, αυτομεμψία, αυτοσυναίσθηση της αμαρτωλότητας του προσευχομένου. Από τη συναίσθηση αυτή γεννιέται η μετάνοια, η συντριβή, οι στεναγμοί και τα δάκρυα, καθώς και πάλι μαρτυρεί ο προφητάναξ λέγοντας: «λούσω καθ’ εκάστην νύκτα την κλίνη μου, εν δάκρυσί μου την στρωμνήν μου βρέξω» (Ψαλμ. στ΄ 7) ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΙΩΣΗΦ ΔΙΟΝΥΣΙΑΤΟΥ.
Βάσει των λόγων του Κυρίου μας γιατρέ θεράπεψε πρώτα τον εαυτόν σου, πιστεύω απόλυτα πως ο άγιος γέροντας έχει δίκιο, διότι με το που θα ανεβούμε εμείς πνευματικά, και με σωστή μετάνοια και εξομολόγηση θα είμαστε σε θέση να μιλήσουμε στο Θεό και για τους άλλους που έχουν το οποιοδήποτε πρόβλημα.
Ούτε βέβαια η σωφροσύνη μπορεί να σώσει μόνη της χωρίς τις άλλες αρετές, ούτε η φροντίς των πτωχών ούτε η αρετή μόνη της, ούτε κάτι άλλο από τα εξαίρετα. Αλλά πρέπει όλα αυτά να συναντώνται εις τας ψυχάς μας. Η προσευχή δε αποτελεί την ρίζαν και το θεμέλιον όλων των αρετών। Και όπως ακριβώς τα κάτω μέρη του πλοίου και τα θεμέλια της οικίας πρέπει να τα κάμομε ισχυρά δια να συγκρατούν αυτά, έτσι ακριβώς και η προσευχή συγκρατεί την δική μας ζωή και χωρίς αυτήν κανένα αγαθόν δεν θα μπορέσει να γίνει αιτία σωτηρίας για μας»।
Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν με.
Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, βοήθει μοι.
Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, εμφύτευσον τον φόβον σου εις την καρδίαν μου.
Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, καθήλωσον εκ του φόβου σου τας σάρκας μου.
Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, φύλαξόν με υπό την σκέπη σου.
Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, σκέπασόν με από πάσης πονηράς επιβουλής του αντικειμένου.
Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, σκέπασόν με από συστροφής πονηρευομένων ορατών και αοράτων εχθρών.
Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, αποδίωξον τους πονηρούς και αισχρούς και βλασφήμους λογισμούς και γογγυσμούς εκ της αθλίας και ταλαιπώρου μου ψυχής.
Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, αποδίωξον απ’ εμού πάντα εχθρόν και πολέμιον, ορατόν και αόρατον.
Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ποίησον το συμφέρον εις εμέ. Ιησού, Υιέ του Θεού, ελέησον με.
Ιησού, Υιέ του Θεού, βοήθει μοι.
Ιησού, το σωτήριον όνομα, σώσόν με.
Ιησού η σωτηρία μου, στήριξόν με είς τον φόβον σου.
Ιησού, υιέ του Θεού, καθάρισον με από πάσης ακαθαρσίας και ανομίας.
Ιησού, Υιέ του Θεού, δίδαξον με του ποιείν το θέλημα σου το άγιον και τηρείν τας εντολάς σου.
Ιησού, Υιέ του Θεού, σκέπασόν με από της γλώσσης μου.
Ιησού, Υιέ του Θεού του ζώντος, διαφύλαξόν με την ημέραν ταύτην και την νύκτα αναμάρτητον, ασκανδάλιστον και ανεπηρέαστον από πάσης πονηράς επιβολής του μισοκάλου και ψυχοφθόρου διαβόλου.
Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελευθέρωσον με εκ πάντων των παθών.
Κύριε Ιησού Χριστέ, λύτρωσε με από της αγνωσίας και της λήθης.
Κύριε Ιησού Χριστέ, ρύσε με από παντός πειρασμού και προλήψεως.
Κύριε Ιησού Χριστέ, δός πένθος και ταπείνωσιν τη καρδία μου.
Κύριε Ιησού Χριστέ, δός μοι κλαυθμόν διηνεκή και κατάνυξιν και μνήμην θανάτου.
Ιησού, Υιέ του Θεού, άνοιξον τους οφθαλμούς της καρδίας μου, ίνα ίδω την ωφέλειαν της προσευχής και της αναγνώσεως.
Ιησού, Υιέ του Θεού, δίδαξον με πώς δεί προσεύχεσθαι και επικαλέισθαι το όνομα σου το άγιον.
Ιησού Υιέ του Θεού και Θεέ γλυκύτατε, ο δι’ εμέ σαρκί σταυρόν και θάνατον υπομείνας, ως είδας και ως θέλεις ελέησόν με τον αμαρτωλόν και ανάξιον δούλον σου.
Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ο Θεός ο Σωτήρ μου, η άρρητος ηδονή, το σωτήριον όνομα, δώρησαι μοι τω αναξίω δούλο σου κατάνυξιν και φωτισμόν καρδίας, ίνα φωτισθείς, βρύω μετά γλυκύτητος δάκρυα εν προσευχή καθαρά, όπως δι’ ολίγων δακρύων εξαλείψης το μέγα γραμμάτειον των εμών αμαρτιών, και δι’ ολίγου κλαυθμού κατασβέσης το πύρ το καιόμενον. Εί γάρ δοίης ενταύθα κλάυσαί με , Δέσποτα, του πυρός εκείνου του ασβέστου ρυσθήσομαι. Και οίδα μέν , οίδα, μακρόθυμε Κύριε, ότι καθ’ εκάστην ημέραν και ώραν άμετρα παροξύνω σε και παροργίζω, αλλ’ η χρηστότης και η μακροθυμία σου την εμήν νικησάτω κακίαν τε και πικρότητα. Ει γάρ μητηρ ατιμαζομένη υπό του οικείου παιδός ού φέρει παριδείν αυτό, υπό των ιδίων νικωμένη σπλάχνων , πόσω μάλλον η ση χρηστότης υπό των σών απείρων οικτηρμών κινουμένη, νικήσαι έχει την εμήν κακίαν; Ναι, Θεέ του ελέους και των οικτηρμών, ρύσαι με έκ των πονηρών επιτηδευμάτων του μιαρού και δεινού πολεμίου, του συνέχοντος καθ’ ώραν και θλίβοντος την εμήν ψυχήν εν πονηροίς και αισχροίς λογισμοίς.
Η άρρητος σου δύναμις, Χριστέ, η επιτημήσασα τοις κύμασι της θαλάσσης, επιτήμησαι αυτώ και κατάργησαι και πόρρω απ’ εμού βάλοι του δούλου σου. Καθ’ εκάστην γάρ ανανεοί κατ’ εμού τας αυτού μηχανάς, και σπεύδει δυναστεύσαι της χαύνης μου διανοίας και χωρίσαι με από σού και των θείων σου εντολών. Αλλά κατάπεμψον, Δέσποτα πολυέλεε, εν τάχει την βοήθειαν σου, και αποδίωξον απ’ εμού του αχρείου ικέτου σου τον δράκοντα τον μέγαν, συν πάσι τοις πονηροίς αυτού και ρυπαροίς λογισμοίς. ίνα καθαρώς ανυμνώ και δοξάζω σε σύν τω ανάρχω σου Πατρί , και τώ ζωοποιώ σου Πνεύματι, νύν και αεί και είς τους αιώνας των αιώνων.
Αμήν.
Ερώτηση:
«Γιατί συνιστούν οι Άγιοι Πατέρες να λέμε «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με» καί όχι «ελέησον ημάς», όπου το «ημάς» συμπεριλαμβάνει και τους άλλους; Δεν είναι εγωιστικό να νοιαζόμαστε μόνο για τον εαυτό μας, αδιαφορώντας για τους συνανθρώπους μας;»
Οι άγιοι Πατέρες προτιμούν να λέμε στον ενικό την ευχή, επειδή με τον λόγο «ελέησον με» συχνά προσθέτουμε και «τον αμαρτωλό» δηλώνουμε συναίσθηση της αμαρτωλότητας μας, όπως και ό Δαβίδ στους ψαλμούς πολλές φορές βοά «ελέησον με», ενώ προσθέτει «ότι την ανομία μου εγώ γινώσκω» (Ψαλμ. ν΄ 5) και «την ανομία μου γνώρισα καί την αμαρτία μου ουκ κάλυψα» (Ψαλμ. λα΄ 5).
Το «ελέησον με» σημαίνει εξομολόγηση, αυτοέλεγχο, αυτομεμψία, αυτοσυναίσθηση της αμαρτωλότητας του προσευχομένου. Από τη συναίσθηση αυτή γεννιέται η μετάνοια, η συντριβή, οι στεναγμοί και τα δάκρυα, καθώς και πάλι μαρτυρεί ο προφητάναξ λέγοντας: «λούσω καθ’ εκάστην νύκτα την κλίνη μου, εν δάκρυσί μου την στρωμνήν μου βρέξω» (Ψαλμ. στ΄ 7) ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΙΩΣΗΦ ΔΙΟΝΥΣΙΑΤΟΥ.
Βάσει των λόγων του Κυρίου μας γιατρέ θεράπεψε πρώτα τον εαυτόν σου, πιστεύω απόλυτα πως ο άγιος γέροντας έχει δίκιο, διότι με το που θα ανεβούμε εμείς πνευματικά, και με σωστή μετάνοια και εξομολόγηση θα είμαστε σε θέση να μιλήσουμε στο Θεό και για τους άλλους που έχουν το οποιοδήποτε πρόβλημα.
Ούτε βέβαια η σωφροσύνη μπορεί να σώσει μόνη της χωρίς τις άλλες αρετές, ούτε η φροντίς των πτωχών ούτε η αρετή μόνη της, ούτε κάτι άλλο από τα εξαίρετα. Αλλά πρέπει όλα αυτά να συναντώνται εις τας ψυχάς μας. Η προσευχή δε αποτελεί την ρίζαν και το θεμέλιον όλων των αρετών। Και όπως ακριβώς τα κάτω μέρη του πλοίου και τα θεμέλια της οικίας πρέπει να τα κάμομε ισχυρά δια να συγκρατούν αυτά, έτσι ακριβώς και η προσευχή συγκρατεί την δική μας ζωή και χωρίς αυτήν κανένα αγαθόν δεν θα μπορέσει να γίνει αιτία σωτηρίας για μας»।
Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος
Τρίτη 15 Μαρτίου 2011
Τα οφέλη της Νηστείας !
...
Η νηστεία της Σαρακοστής είναι πολύ καλή ευκαιρία για υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή. Χαρακτηρίζεται από μηδενική κατανάλωση κρέατος, γαλακτοκομικών, αυγών και ψαριών, ενώ επιτρέπονται θαλασσινά, πατάτες, ρύζι, ζυμαρικά, φρούτα, λαχανικά και όσπρια.
Αναλυτικότερα, στη νηστεία της Σαρακοστής, η αποχή από το κρέας και τα ζωικά λιπαρά συμβάλλει στη μείωση των επιπέδων χοληστερίνης και τριγλυκεριδίων, καθώς επίσης και στη μείωση του σωματικού βάρους. Αντίθετα, η υψηλή κατανάλωση ξηρών καρπών και θαλασσινών αυξάνει την πρόσληψη μονοακόρεστων και πολυακόρεστων λιπαρών οξέων, τα οποία βελτιώνουν το λιπιδαιμικό προφίλ. Η λειτουργία του έντερου αποκαθίσταται και βελτιώνονται τα επίπεδα αρτηριακής πίεσης.
Η αναπλήρωση των αναγκών σε πρωτεΐνη λόγω αποχής από ζωικής προέλευσης τρόφιμα προκύπτει από την ευρύτερη κατανάλωση σε όσπρια, σουσάμι, ταχίνι, μανιτάρια, θαλασσινά και ξηρούς καρπούς. Κατά τη διάρκεια της νηστείας δεν παρατηρείται ιδιαίτερη έλλειψη σε βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία. Ωστόσο, λίγο παραπάνω προσοχή χρειάζεται η πρόσληψη ασβεστίου, σιδήρου και των βιταμινών Β12 και D, τα οποία καλύπτονται αν ακολουθήσουμε τα εξής διατροφικά tips.
Νηστίσιμα τρόφιμα που είναι καλές πηγές ασβεστίου
• Μπρόκολο
• Αποξηραμένα φρούτα (ειδικά τα σύκα)
• Όσπρια
• Ταχίνι - σουσάμι
• Εμπλουτισμένα δημητριακά ολικής αλέσεως
• Σόγια
• Εμπλουτισμένοι χυμοί
• Ξηροί καρποί
Συμβουλές για καλύτερη απορρόφηση της βιταμίνης D
Η βιταμίνη D βοηθά στην απορρόφηση του ασβεστίου από το έντερο και η επαρκής πρόσληψή της είναι απαραίτητη προκειμένου να έχουμε καλά αποθέματα ασβεστίου στον οργανισμό. Επειδή είναι λιποδιαλυτή βιταμίνη, για την απορρόφησή της απαιτείται η παρουσία λίπους στο γεύμα (δεν χρειάζεται μεγάλη ποσότητα). Επίσης, η βιταμίνη D παράγεται και από το δέρμα μας, οπότε επαρκής έκθεση στον ήλιο μπορεί να εξασφαλίσει καλά επίπεδα βιταμίνης D, ανεξάρτητα από τη διαιτητική πρόσληψη.
Νηστίσιμα τρόφιμα που είναι καλές πηγές σιδήρου
• Όσπρια
• Αποξηραμένα φρούτα
• Σκούρα πράσινα φυλλώδη λαχανικά
• Μύδια, στρείδια
• Εμπλουτισμένα δημητριακά ολικής αλέσεως
Συμβουλές για καλύτερη απορρόφηση του φυτικού σιδήρου
Συνοδεύετε τα παραπάνω τρόφιμα με πηγές βιταμίνης C (εσπεριδοειδή, πράσινες πιπεριές, μπρόκολο, φράουλες, ακτινίδια, λαχανάκια Βρυξελλών).
Αποφεύγετε όσο γίνεται την ταυτόχρονη κατανάλωση πολυφαινολών (π.χ. ταννίνες τσάι), οξαλικού οξέος (σπανάκι, σέλινο, παντζάρια, μελιτζάνα, χόρτα, μπάμιες, (μούρα, ξηροί καρποί, τσάι, κακάο), φυτικών ινών και φυτικού οξέος (τρόφιμα ολικής άλεσης, καφές, κρόκος αυγού, όσπρια, ξηροί καρποί) και ασβεστίου.
Νηστίσιμα τρόφιμα που είναι καλές πηγές βιταμίνης Β12
• Εμπλουτισμένα τρόφιμα (κυρίως δημητριακά ολικής αλέσεως)
Έτσι, αν ακολουθήσουμε όλες τις παραπάνω οδηγίες μπορούμε να κερδίσουμε όλα τα οφέλη της νηστείας:
* Αποτοξινώνει τον οργανισμό
* Βελτιώνει τη λειτουργία του εντέρου
* «Ξεκουράζει» το πεπτικό σύστημα και το ήπαρ
* Ελαττώνει τη χοληστερόλη και τα τριγλυκερίδια
* Μειώνει την αρτηριακή πίεση
* Ισχυροποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα
Ρούντου Αθηνά
Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
Επιστημονική διευθύντρια Λόγω... διατροφής Κατερίνη
rountou@logodiatrofis.gr
Αναδημοσίευση από Αναπλαστική Σχολή Πατρών
Αναλυτικότερα, στη νηστεία της Σαρακοστής, η αποχή από το κρέας και τα ζωικά λιπαρά συμβάλλει στη μείωση των επιπέδων χοληστερίνης και τριγλυκεριδίων, καθώς επίσης και στη μείωση του σωματικού βάρους. Αντίθετα, η υψηλή κατανάλωση ξηρών καρπών και θαλασσινών αυξάνει την πρόσληψη μονοακόρεστων και πολυακόρεστων λιπαρών οξέων, τα οποία βελτιώνουν το λιπιδαιμικό προφίλ. Η λειτουργία του έντερου αποκαθίσταται και βελτιώνονται τα επίπεδα αρτηριακής πίεσης.
Η αναπλήρωση των αναγκών σε πρωτεΐνη λόγω αποχής από ζωικής προέλευσης τρόφιμα προκύπτει από την ευρύτερη κατανάλωση σε όσπρια, σουσάμι, ταχίνι, μανιτάρια, θαλασσινά και ξηρούς καρπούς. Κατά τη διάρκεια της νηστείας δεν παρατηρείται ιδιαίτερη έλλειψη σε βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία. Ωστόσο, λίγο παραπάνω προσοχή χρειάζεται η πρόσληψη ασβεστίου, σιδήρου και των βιταμινών Β12 και D, τα οποία καλύπτονται αν ακολουθήσουμε τα εξής διατροφικά tips.
Νηστίσιμα τρόφιμα που είναι καλές πηγές ασβεστίου
• Μπρόκολο
• Αποξηραμένα φρούτα (ειδικά τα σύκα)
• Όσπρια
• Ταχίνι - σουσάμι
• Εμπλουτισμένα δημητριακά ολικής αλέσεως
• Σόγια
• Εμπλουτισμένοι χυμοί
• Ξηροί καρποί
Συμβουλές για καλύτερη απορρόφηση της βιταμίνης D
Η βιταμίνη D βοηθά στην απορρόφηση του ασβεστίου από το έντερο και η επαρκής πρόσληψή της είναι απαραίτητη προκειμένου να έχουμε καλά αποθέματα ασβεστίου στον οργανισμό. Επειδή είναι λιποδιαλυτή βιταμίνη, για την απορρόφησή της απαιτείται η παρουσία λίπους στο γεύμα (δεν χρειάζεται μεγάλη ποσότητα). Επίσης, η βιταμίνη D παράγεται και από το δέρμα μας, οπότε επαρκής έκθεση στον ήλιο μπορεί να εξασφαλίσει καλά επίπεδα βιταμίνης D, ανεξάρτητα από τη διαιτητική πρόσληψη.
Νηστίσιμα τρόφιμα που είναι καλές πηγές σιδήρου
• Όσπρια
• Αποξηραμένα φρούτα
• Σκούρα πράσινα φυλλώδη λαχανικά
• Μύδια, στρείδια
• Εμπλουτισμένα δημητριακά ολικής αλέσεως
Συμβουλές για καλύτερη απορρόφηση του φυτικού σιδήρου
Συνοδεύετε τα παραπάνω τρόφιμα με πηγές βιταμίνης C (εσπεριδοειδή, πράσινες πιπεριές, μπρόκολο, φράουλες, ακτινίδια, λαχανάκια Βρυξελλών).
Αποφεύγετε όσο γίνεται την ταυτόχρονη κατανάλωση πολυφαινολών (π.χ. ταννίνες τσάι), οξαλικού οξέος (σπανάκι, σέλινο, παντζάρια, μελιτζάνα, χόρτα, μπάμιες, (μούρα, ξηροί καρποί, τσάι, κακάο), φυτικών ινών και φυτικού οξέος (τρόφιμα ολικής άλεσης, καφές, κρόκος αυγού, όσπρια, ξηροί καρποί) και ασβεστίου.
Νηστίσιμα τρόφιμα που είναι καλές πηγές βιταμίνης Β12
• Εμπλουτισμένα τρόφιμα (κυρίως δημητριακά ολικής αλέσεως)
Έτσι, αν ακολουθήσουμε όλες τις παραπάνω οδηγίες μπορούμε να κερδίσουμε όλα τα οφέλη της νηστείας:
* Αποτοξινώνει τον οργανισμό
* Βελτιώνει τη λειτουργία του εντέρου
* «Ξεκουράζει» το πεπτικό σύστημα και το ήπαρ
* Ελαττώνει τη χοληστερόλη και τα τριγλυκερίδια
* Μειώνει την αρτηριακή πίεση
* Ισχυροποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα
Ρούντου Αθηνά
Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
Επιστημονική διευθύντρια Λόγω... διατροφής Κατερίνη
rountou@logodiatrofis.gr
Αναδημοσίευση από Αναπλαστική Σχολή Πατρών
,
Δευτέρα 14 Μαρτίου 2011
Λόγος για την Κυριακή της Ορθοδοξίας - Αγίου Λουκά Αρχιεπισκόπου Κριμαίας
...
Την πρώτη Κυριακή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής η Αγία μας Εκκλησία πανηγυρίζει το θρίαμβο της Ορθοδοξίας, της ορθής πίστεως, η οποία καταπάτησε όλες της αιρέσεις και στερεώθηκε για πάντα. Γι' αυτό η Κυριακή αυτή καλείται Κυριακή της Ορθοδοξίας. Οι αιρέσεις φάνηκαν ήδη απαρχής του χριστιανισμού. Οι ίδιοι οι Απόστολοι του Χριστού προειδοποιούσαν τους συγχρόνους τους, και μαζί τους και εμάς, για τον κίνδυνο από τους ψευδοδιδασκάλους.
Ο Άγιος Απόστολος Πέτρος στη Β' Καθολική επιστολή γράφει το εξής: «Εγένοντο δε και ψευδοπροφήται εν τω λαώ, ως και εν υμίν έσονται ψευδοδιδάσκαλοι, οίτινες παρεισάξουσιν αιρέσεις απωλείας, και τον αγοράσαντα αυτούς δεσπότην αρνούμενοι, επάγοντες εαυτοίς ταχινήν απώλειαν, και πολλοί εξακολουθήσουσιν αυτών ταις ασελγείαις, δι' ους η οδός της αληθείας βλασφημηθήσεται» (Β' Πετ. 2, 1-2).
Ο Άγιος Παύλος, επιστρέφοντας στην Παλαιστίνη από την Ελλάδα, έκανε στάση στην Έφεσο. Εκεί στους χριστιανούς κατοίκους της πόλεως έλεγε: «Εγώ γαρ οίδα τούτο, ότι εισελεύσονται μετά την άφιξίν μου λύκοι βαροίς εις υμάς μη φειδόμενοι του ποιμνίου, και εξ υμών αυτών αναστήσονται άνδρες λαλούντες διεστραμμένα του αποσπάν τους μαθητάς οπίσω αυτών» (Πραξ. 20, 29-30).
Πολλοί τέτοιοι ψευδοδιδάσκαλοι και σχισματικοί υπήρχαν στους πρώτους αιώνες του χριστιανισμού. Μερικές αιρέσεις τάραζαν την Εκκλησία ολόκληρους αιώνες, όπως για παράδειγμα οι αιρέσεις του Αρείου, του Μακεδονίου, του Ευτηχούς, του Διοσκόρου, του Νεστορίου και επίσης η αίρεση της εικονομαχίας. Οι αιρέσεις αυτές προκάλεσαν πολλές διαταραχές στην Εκκλησία και την βασάνισαν πολύ. Υπήρχαν πολλοί ομολογητές και μάρτυρες που έχυσαν το αίμα τους υπερασπιζόμενοι την αληθινή πίστη στον αγώνα κατά των ψευδοδιδασκάλων και των αιρετικών.
Υπήρχαν επίσης και πολλοί και μεγάλοι ιεράρχες οι οποίοι και αυτοί υπέφεραν πολλούς διωγμούς και πολλές φορές εξορίστηκαν. Ο Άγιος Φλαβιανός, πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, για παράδειγμα, σε μία σύνοδο υπό την προεδρία του Διοσκόρου, η οποία καλείται «λειστρική», χτυπήθηκε τόσο άγρια που μετά από τρεις ημέρες πέθανε.
Η τελευταία στη σειρά των αιρέσεων, η αίρεση της εικονομαχίας, ήταν αυτή που επέφερε τα περισσότερα βάσανα στην Ορθόδοξη Εκκλησία μας. Η αίρεση αυτή εμφανίστηκε για πρώτη φορά στα χρόνια του αυτοκράτορα Λέοντος του Ισαύρου, ο οποίος ανέβηκε στο θρόνο το 717. Ανέβηκε στο θρόνο με τη βοήθεια του στρατού όπου υπήρχαν πολλοί αντίπαλοι της προσκυνήσεως των αγίων εικόνων. Επειδή ήθελε να ευαρεστήσει το στρατό άρχισε σκληρό διωγμό κατά των εικονοφίλων.
Ο διωγμός αυτός συνεχίστηκε και στα χρόνια του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου του Κοπρωνύμου, ο οποίος διαδέχτηκε στο θρόνο τον Λέοντα. Η κόπρος σημαίνει τα κόπρανα. Ονομάστηκε Κοπρώνυμος διότι κατά την βάπτισή του μόλυνε την κολυμβήθρα. Οι δύο αυτοί αυτοκράτορες για πολλά χρόνια είχαν την εξουσία στα χέρια τους και προκάλεσαν πολλά δεινά στην Εκκλησία. Μετά από αυτούς υπήρχαν και άλλοι αυτοκράτορες εικονομάχοι, οι οποίοι συνέχισαν το έργο των προκατόχων τους και βασάνισαν την Εκκλησία επί ολόκληρα χρόνια.
Δεν μπορούμε να περιγράψουμε τα βάσανα που υπέφερε η Εκκλησία στα χρόνια της εικονομαχίας και ιδιαίτερα οι μοναχοί οι οποίοι βρίσκονταν στην πρώτη γραμμή του αγώνα των ιερών εικόνων. Οι αυτοκράτορες εικονομάχοι έκλεισαν πολλά μοναστήρια, πολλές εκκλησίες όπου υπήρχαν εικόνες τις έκαναν αποθήκες. Τους μοναχούς τους βασάνιζαν άγρια: τους έβγαζαν μάτια, τους έκοβαν μύτες, έσπαζαν εικόνες πάνω στο κεφάλι τους. Τους αγιογράφους με τα πυρακτωμένα σίδερα τους έκαιγαν τα δάκτυλα.
Μόνο, τότε, όταν στο θρόνο του Βυζαντίου ανέβηκε η αυτοκράτειρα Ειρήνη, σταμάτησε ο διωγμός αλλά όχι οριστικά. Το 787 η Ειρήνη συγκάλεσε την Ζ' Οικουμενική Σύνοδο, η οποία διατύπωσε την ορθόδοξη διδασκαλία περί της τιμητικής προσκύνησης των ιερών εικόνων. Αλλά και μετά τη σύνοδο υπήρχαν αυτοκράτορες εικονομάχοι, όπως, για παράδειγμα, ο Μιχαήλ και άλλοι. Η αίρεση αυτή συντρίφτηκε οριστικά μόνο επί της θεοσεβέστατης Αυγούστας Θεοδώρας, όταν το 842 συγκλήθηκε η τοπική σύνοδος στην Κωνσταντινούπολη η οποία επικύρωσε την ορθόδοξη διδασκαλία. Η σύνοδος αυτή αναθεμάτισε όλους αυτούς που τολμούν να λένε ότι η προσκύνηση των ιερών εικόνων είναι ειδωλολατρία και οι ορθόδοξοι χριστιανοί είναι ειδωλολάτρες.
Και εδώ οι αιρετικοί μας λένε ακριβώς αυτό το πράγμα. Τολμούν να αποκαλούν τις εικόνες μας είδωλα και εμάς ειδωλολάτρες. Και μέχρι που φτάνει το θράσος τους; Θα σας πω ένα περιστατικό που έγινε πρόσφατα σε μία πόλη της Σιβηρίας. Την ώρα της λειτουργίας δύο βαπτιστές μπήκαν μέσα στην εκκλησία και άρχισαν εκεί να φωνάζουν ότι οι ορθόδοξοι είναι ειδωλολάτρες και οι εικόνες τους είδωλα. Τι ανοησία!
Πως τολμούν αυτοί να ανοίγουν το ακάθαρτο στόμα τους και να λένε αυτά τα λόγια που στάζουν δηλητήριο, αποκαλώντας μας ειδωλολάτρες και τις εικόνες μας είδωλα; Αυτό δείχνει πως δεν έχουν κατανοήσει σωστά την δεύτερη εντολή του Μωσαϊκού νόμου: «ου ποιήσεις σ' εαυτώ είδωλον ουδέ παντός ομοίωμα, όσα εν τω ουρανώ άνω και όσα εν τη γή κάτω και όσα εν τοις ύδασιν υποκάτω της γής. Ου προσκυνήσεις αυτοίς ουδέ μη λατρεύσεις αυτοίς» (Εξ. 20,4).
Τι σημαίνει αυτή η εντολή; Νομίζω ότι το νόημά της είναι ξεκάθαρο. Η εντολή αυτή απαγορεύει αντί να προσκυνάμε τον Ένα, Μοναδικό και Αληθινό Θεό να κατασκευάζουμε είδωλα και να τα προσκυνάμε. Όπως το έκαναν οι αρχαίοι λαοί: οι Ασσύριοι, οι Βαβυλώνιοι, οι Αιγύπτιοι, οι Έλληνες, οι Ρωμαίοι και άλλοι...
Αυτή είναι η ειδωλολατρία. Η δική μας όμως η προσκύνηση των ιερών εικόνων μοιάζει σε τίποτα με την ειδωλολατρία; Ασφαλώς όχι. Τα είδωλα απεικόνιζαν κάτι που δεν υπάρχει στην πραγματικότητα, που είναι καρπός φαντασίας. Οι δικές μας εικόνες εικονίζουν την πραγματικότητα. Πραγματικά, δεν ζούσε μεταξύ μας ο Κύριος Ιησούς Χριστός, τον Οποίον δοξάζουμε και τις εικόνες του Οποίου προσκυνάμε; Δεν ζούσε μεταξύ μας η Παναγία, την οποία ζωγράφισε ο Άγιος απόστολος και ευαγγελιστής Λουκάς; Την εικόνα του αυτή την ευλόγισε η ίδια η Θεοτόκος, λέγοντας ότι η χάρη της θα είναι πάντα μ' αυτή την εικόνα. Ξέρετε πόσα θαύματα γίνονται από τις εικόνες της Παναγίας.
Και οι άλλες εικόνες, δεν εικονίζονται σ' αυτές πραγματικά πρόσωπα των αγίων του Θεού που ζούσαν εδώ πάνω στη γή; Οι εικόνες τους αυτές είναι τα πορτραίτα τους και με κανένα τρόπο δεν είναι είδωλα. Μόνο ασεβές και ακάθαρτο στόμα τολμά να λέει ότι οι εικόνες μας είναι είδωλα και εμείς είμαστε ειδωλολάτρες. Να σιωπήσουν οι ασεβείς διότι η Οικουμενική Σύνοδος απήγγειλε το ανάθεμα εναντίον τους.
Να το ξέρετε, να το θυμάστε και να μην συναναστρέφεστε με τους αιρετικούς. Να μην απομακρύνεστε από την Εκκλησία, μη σχίζετε το χιτώνα του Χριστού. Να θυμάστε ότι ο Χριστός στην αρχιερατική του προσευχή παρακαλούσε τον Πατέρα Του, λέγοντας: «ίνα πάντες έν ώσι, καθώς συ, πάτερ, εν εμοί καγώ εν σοι, ίνα και αυτοί εν ημίν έν ώσιν, ίνα ο κόσμος πιστεύσει ότι συ με απέστειλας» (Ιω. 17, 21). Ο Κύριος θέλει ενότητα της Εκκλησίας. Οι σχισματικοί, οι οποίοι βρίσκουν σφάλματα στη διδασκαλία της Εκκλησίας, απομακρύνονται απ' αυτήν και πιστεύουν ότι θα βρούν τη σωτηρία στις αιρετικές τους οργανώσεις.
Ξέρετε όμως τι έλεγαν οι μεγάλοι άγιοι για τους ανθρώπους που σχίζουν το χίτώνα του Χριστού; Ο Άγιος Κυπριανός, επίσκοπος Καρθαγένης, είπε ότι οι άνθρωποι οι οποίοι απομακρύνονται από την Εκκλησία και δεν έχουν κοινωνία μαζί της και μάρτυρες να είναι, ακόμα και με το αίμα τους, δεν καθαρίζουν την αμαρτία τους διότι η βαριά αυτή αμαρτία της διαίρεσης της Εκκλησίας δεν καθαρίζεται ούτε με το αίμα. Και ο άγιος ιερομάρτυρας Ιγνάτιος ο Θεοφόρος είπε ότι αυτός που προκαλεί σχίσμα στην Εκκλησία δε θα κληρονομήσει την βασιλεία του Θεού.
Όλοι οι αιρετικοί, όμως, είναι κήρυκες του σχίσματος. Ενώ ο απόστολος λέει: «Παρακαλώ δε υμάς, αδελφοί, σκοπείν τους τας διχοστασίας και τα σκάνδαλα παρά την διδαχήν ήν υμείς εμάθετε ποιούντας, και εκκλίνατε απ' αυτών» (Ρωμ. 16, 17). Και στην άλλη επιστολή του λέει το εξής: «εί τις υμάς ευαγγελίζεται παρ' ό παρελάβετε, ανάθεμα έστω» (Γαλ. 1, 9). Και όλοι οι αιρετικοί ευαγγελίζουν όχι αυτό που ευαγγελίζει η Ορθόδοξη Εκκλησία η οποία μας γέννησε πνευματικά.
Θυμηθείτε και τον λόγο του Κυρίου Ιησού Χριστού, ο Οποίος είπε στους αποστόλους και μέσω αυτών σε μας τους διαδόχους τους: «Ο ακούων υμών εμού ακούει, και ο αθετών υμάς εμέ αθετεί· ο δε εμέ αθετών αθετεί τον αποστείλαντά με» (Λκ. 10, 16).Τρομερά είναι αυτά τα λόγια του Κυρίου. Να τα θυμάστε πάντοτε. Να μην ξεχνάτε και αυτήν την ημέρα, την ημέρα του θριάμβου της ορθοδόξου πίστεως. Η πίστη αυτή διατυπώθηκε οριστικά στην Ζ' Οικουμενική Σύνοδο η οποία στερέωσε την Ορθοδοξία και καταπάτησε όλες τις αιρέσεις και τα σχίσματα.
Πάνω από χίλια χρόνια πέρασαν από τότε που έγινε η Ζ' Οικουμενική Σύνοδος και δεν έχουν ξαναγίνει Οικουμενικές Σύνοδοι.* Γιατί; Οι λόγοι είναι πολιτικοί. Δεν υπήρχε δυνατότητα να συγκληθούν. Αλλά να μην λυπόμαστε που δεν έγιναν άλλες και δεν γίνονται σήμερα οι Οικουμενικές Σύνοδοι. Αυτές οι επτά που έχουμε, τακτοποίησαν όλα τα ζητήματα και έλυσαν όλα τα προβλήματα που είχε η Εκκλησία με τις αιρέσεις και στερέωσαν την ορθόδοξη πίστη.
Θα πείτε πως σήμερα έχουμε πολλές καινούριες αιρέσεις και σχίσματα. Ναι, έχετε δίκαιο. Αλλά πρέπει να ξέρουμε πως οι καινούριες αυτές αιρέσεις δεν λένε τίποτε καινούριο αλλά επαναλαμβάνουν αυτά που ήδη έχουν πει οι παλαιοί αιρετικοί. Και όλες αυτές οι αιρέσεις αναθεματίστηκαν από την Ζ' Οικουμενική Σύνοδο. Γι' αυτό μας αρκούν οι αποφάσεις των επτά Οικουμενικών Συνόδων και ιδιαίτερα της Εβδόμης. Γι' αυτό και χαιρόμαστε και πανηγυρίζουμε σήμερα το θρίαμβο της Ορθοδοξίας τη οποία εξέφρασε και στερέωσε η Ζ' Οικουμενική Σύνοδος.
Ακριβώς γι' αυτό το λόγο ορίστηκε αυτή την ημέρα να ψάλλεται δοξολογία ως ευχαριστία στο Θεό για την στερέωση της Ορθοδοξίας. Και αυτή την δοξολογία θα ψάλλουμε τώρα.
* Έχει επικρατήσει- ίσως και μέσω προπαγάνδας- στην Ορθοδοξία να ομιλούμε γιά 7 Οικουμενικές Συνόδους. Ασφαλώς ο Άγιος δεν αγνοεί ή μειώνει τις άλλες δύο Οικουμενικές Συνόδους απλώς ακολουθεί το συνήθειο και τονίζει την μεγάλη σπουδαιότητα τις Εβδόμης.
Ο Άγιος Απόστολος Πέτρος στη Β' Καθολική επιστολή γράφει το εξής: «Εγένοντο δε και ψευδοπροφήται εν τω λαώ, ως και εν υμίν έσονται ψευδοδιδάσκαλοι, οίτινες παρεισάξουσιν αιρέσεις απωλείας, και τον αγοράσαντα αυτούς δεσπότην αρνούμενοι, επάγοντες εαυτοίς ταχινήν απώλειαν, και πολλοί εξακολουθήσουσιν αυτών ταις ασελγείαις, δι' ους η οδός της αληθείας βλασφημηθήσεται» (Β' Πετ. 2, 1-2).
Ο Άγιος Παύλος, επιστρέφοντας στην Παλαιστίνη από την Ελλάδα, έκανε στάση στην Έφεσο. Εκεί στους χριστιανούς κατοίκους της πόλεως έλεγε: «Εγώ γαρ οίδα τούτο, ότι εισελεύσονται μετά την άφιξίν μου λύκοι βαροίς εις υμάς μη φειδόμενοι του ποιμνίου, και εξ υμών αυτών αναστήσονται άνδρες λαλούντες διεστραμμένα του αποσπάν τους μαθητάς οπίσω αυτών» (Πραξ. 20, 29-30).
Πολλοί τέτοιοι ψευδοδιδάσκαλοι και σχισματικοί υπήρχαν στους πρώτους αιώνες του χριστιανισμού. Μερικές αιρέσεις τάραζαν την Εκκλησία ολόκληρους αιώνες, όπως για παράδειγμα οι αιρέσεις του Αρείου, του Μακεδονίου, του Ευτηχούς, του Διοσκόρου, του Νεστορίου και επίσης η αίρεση της εικονομαχίας. Οι αιρέσεις αυτές προκάλεσαν πολλές διαταραχές στην Εκκλησία και την βασάνισαν πολύ. Υπήρχαν πολλοί ομολογητές και μάρτυρες που έχυσαν το αίμα τους υπερασπιζόμενοι την αληθινή πίστη στον αγώνα κατά των ψευδοδιδασκάλων και των αιρετικών.
Υπήρχαν επίσης και πολλοί και μεγάλοι ιεράρχες οι οποίοι και αυτοί υπέφεραν πολλούς διωγμούς και πολλές φορές εξορίστηκαν. Ο Άγιος Φλαβιανός, πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, για παράδειγμα, σε μία σύνοδο υπό την προεδρία του Διοσκόρου, η οποία καλείται «λειστρική», χτυπήθηκε τόσο άγρια που μετά από τρεις ημέρες πέθανε.
Η τελευταία στη σειρά των αιρέσεων, η αίρεση της εικονομαχίας, ήταν αυτή που επέφερε τα περισσότερα βάσανα στην Ορθόδοξη Εκκλησία μας. Η αίρεση αυτή εμφανίστηκε για πρώτη φορά στα χρόνια του αυτοκράτορα Λέοντος του Ισαύρου, ο οποίος ανέβηκε στο θρόνο το 717. Ανέβηκε στο θρόνο με τη βοήθεια του στρατού όπου υπήρχαν πολλοί αντίπαλοι της προσκυνήσεως των αγίων εικόνων. Επειδή ήθελε να ευαρεστήσει το στρατό άρχισε σκληρό διωγμό κατά των εικονοφίλων.
Ο διωγμός αυτός συνεχίστηκε και στα χρόνια του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου του Κοπρωνύμου, ο οποίος διαδέχτηκε στο θρόνο τον Λέοντα. Η κόπρος σημαίνει τα κόπρανα. Ονομάστηκε Κοπρώνυμος διότι κατά την βάπτισή του μόλυνε την κολυμβήθρα. Οι δύο αυτοί αυτοκράτορες για πολλά χρόνια είχαν την εξουσία στα χέρια τους και προκάλεσαν πολλά δεινά στην Εκκλησία. Μετά από αυτούς υπήρχαν και άλλοι αυτοκράτορες εικονομάχοι, οι οποίοι συνέχισαν το έργο των προκατόχων τους και βασάνισαν την Εκκλησία επί ολόκληρα χρόνια.
Δεν μπορούμε να περιγράψουμε τα βάσανα που υπέφερε η Εκκλησία στα χρόνια της εικονομαχίας και ιδιαίτερα οι μοναχοί οι οποίοι βρίσκονταν στην πρώτη γραμμή του αγώνα των ιερών εικόνων. Οι αυτοκράτορες εικονομάχοι έκλεισαν πολλά μοναστήρια, πολλές εκκλησίες όπου υπήρχαν εικόνες τις έκαναν αποθήκες. Τους μοναχούς τους βασάνιζαν άγρια: τους έβγαζαν μάτια, τους έκοβαν μύτες, έσπαζαν εικόνες πάνω στο κεφάλι τους. Τους αγιογράφους με τα πυρακτωμένα σίδερα τους έκαιγαν τα δάκτυλα.
Μόνο, τότε, όταν στο θρόνο του Βυζαντίου ανέβηκε η αυτοκράτειρα Ειρήνη, σταμάτησε ο διωγμός αλλά όχι οριστικά. Το 787 η Ειρήνη συγκάλεσε την Ζ' Οικουμενική Σύνοδο, η οποία διατύπωσε την ορθόδοξη διδασκαλία περί της τιμητικής προσκύνησης των ιερών εικόνων. Αλλά και μετά τη σύνοδο υπήρχαν αυτοκράτορες εικονομάχοι, όπως, για παράδειγμα, ο Μιχαήλ και άλλοι. Η αίρεση αυτή συντρίφτηκε οριστικά μόνο επί της θεοσεβέστατης Αυγούστας Θεοδώρας, όταν το 842 συγκλήθηκε η τοπική σύνοδος στην Κωνσταντινούπολη η οποία επικύρωσε την ορθόδοξη διδασκαλία. Η σύνοδος αυτή αναθεμάτισε όλους αυτούς που τολμούν να λένε ότι η προσκύνηση των ιερών εικόνων είναι ειδωλολατρία και οι ορθόδοξοι χριστιανοί είναι ειδωλολάτρες.
Και εδώ οι αιρετικοί μας λένε ακριβώς αυτό το πράγμα. Τολμούν να αποκαλούν τις εικόνες μας είδωλα και εμάς ειδωλολάτρες. Και μέχρι που φτάνει το θράσος τους; Θα σας πω ένα περιστατικό που έγινε πρόσφατα σε μία πόλη της Σιβηρίας. Την ώρα της λειτουργίας δύο βαπτιστές μπήκαν μέσα στην εκκλησία και άρχισαν εκεί να φωνάζουν ότι οι ορθόδοξοι είναι ειδωλολάτρες και οι εικόνες τους είδωλα. Τι ανοησία!
Πως τολμούν αυτοί να ανοίγουν το ακάθαρτο στόμα τους και να λένε αυτά τα λόγια που στάζουν δηλητήριο, αποκαλώντας μας ειδωλολάτρες και τις εικόνες μας είδωλα; Αυτό δείχνει πως δεν έχουν κατανοήσει σωστά την δεύτερη εντολή του Μωσαϊκού νόμου: «ου ποιήσεις σ' εαυτώ είδωλον ουδέ παντός ομοίωμα, όσα εν τω ουρανώ άνω και όσα εν τη γή κάτω και όσα εν τοις ύδασιν υποκάτω της γής. Ου προσκυνήσεις αυτοίς ουδέ μη λατρεύσεις αυτοίς» (Εξ. 20,4).
Τι σημαίνει αυτή η εντολή; Νομίζω ότι το νόημά της είναι ξεκάθαρο. Η εντολή αυτή απαγορεύει αντί να προσκυνάμε τον Ένα, Μοναδικό και Αληθινό Θεό να κατασκευάζουμε είδωλα και να τα προσκυνάμε. Όπως το έκαναν οι αρχαίοι λαοί: οι Ασσύριοι, οι Βαβυλώνιοι, οι Αιγύπτιοι, οι Έλληνες, οι Ρωμαίοι και άλλοι...
Αυτή είναι η ειδωλολατρία. Η δική μας όμως η προσκύνηση των ιερών εικόνων μοιάζει σε τίποτα με την ειδωλολατρία; Ασφαλώς όχι. Τα είδωλα απεικόνιζαν κάτι που δεν υπάρχει στην πραγματικότητα, που είναι καρπός φαντασίας. Οι δικές μας εικόνες εικονίζουν την πραγματικότητα. Πραγματικά, δεν ζούσε μεταξύ μας ο Κύριος Ιησούς Χριστός, τον Οποίον δοξάζουμε και τις εικόνες του Οποίου προσκυνάμε; Δεν ζούσε μεταξύ μας η Παναγία, την οποία ζωγράφισε ο Άγιος απόστολος και ευαγγελιστής Λουκάς; Την εικόνα του αυτή την ευλόγισε η ίδια η Θεοτόκος, λέγοντας ότι η χάρη της θα είναι πάντα μ' αυτή την εικόνα. Ξέρετε πόσα θαύματα γίνονται από τις εικόνες της Παναγίας.
Και οι άλλες εικόνες, δεν εικονίζονται σ' αυτές πραγματικά πρόσωπα των αγίων του Θεού που ζούσαν εδώ πάνω στη γή; Οι εικόνες τους αυτές είναι τα πορτραίτα τους και με κανένα τρόπο δεν είναι είδωλα. Μόνο ασεβές και ακάθαρτο στόμα τολμά να λέει ότι οι εικόνες μας είναι είδωλα και εμείς είμαστε ειδωλολάτρες. Να σιωπήσουν οι ασεβείς διότι η Οικουμενική Σύνοδος απήγγειλε το ανάθεμα εναντίον τους.
Να το ξέρετε, να το θυμάστε και να μην συναναστρέφεστε με τους αιρετικούς. Να μην απομακρύνεστε από την Εκκλησία, μη σχίζετε το χιτώνα του Χριστού. Να θυμάστε ότι ο Χριστός στην αρχιερατική του προσευχή παρακαλούσε τον Πατέρα Του, λέγοντας: «ίνα πάντες έν ώσι, καθώς συ, πάτερ, εν εμοί καγώ εν σοι, ίνα και αυτοί εν ημίν έν ώσιν, ίνα ο κόσμος πιστεύσει ότι συ με απέστειλας» (Ιω. 17, 21). Ο Κύριος θέλει ενότητα της Εκκλησίας. Οι σχισματικοί, οι οποίοι βρίσκουν σφάλματα στη διδασκαλία της Εκκλησίας, απομακρύνονται απ' αυτήν και πιστεύουν ότι θα βρούν τη σωτηρία στις αιρετικές τους οργανώσεις.
Ξέρετε όμως τι έλεγαν οι μεγάλοι άγιοι για τους ανθρώπους που σχίζουν το χίτώνα του Χριστού; Ο Άγιος Κυπριανός, επίσκοπος Καρθαγένης, είπε ότι οι άνθρωποι οι οποίοι απομακρύνονται από την Εκκλησία και δεν έχουν κοινωνία μαζί της και μάρτυρες να είναι, ακόμα και με το αίμα τους, δεν καθαρίζουν την αμαρτία τους διότι η βαριά αυτή αμαρτία της διαίρεσης της Εκκλησίας δεν καθαρίζεται ούτε με το αίμα. Και ο άγιος ιερομάρτυρας Ιγνάτιος ο Θεοφόρος είπε ότι αυτός που προκαλεί σχίσμα στην Εκκλησία δε θα κληρονομήσει την βασιλεία του Θεού.
Όλοι οι αιρετικοί, όμως, είναι κήρυκες του σχίσματος. Ενώ ο απόστολος λέει: «Παρακαλώ δε υμάς, αδελφοί, σκοπείν τους τας διχοστασίας και τα σκάνδαλα παρά την διδαχήν ήν υμείς εμάθετε ποιούντας, και εκκλίνατε απ' αυτών» (Ρωμ. 16, 17). Και στην άλλη επιστολή του λέει το εξής: «εί τις υμάς ευαγγελίζεται παρ' ό παρελάβετε, ανάθεμα έστω» (Γαλ. 1, 9). Και όλοι οι αιρετικοί ευαγγελίζουν όχι αυτό που ευαγγελίζει η Ορθόδοξη Εκκλησία η οποία μας γέννησε πνευματικά.
Θυμηθείτε και τον λόγο του Κυρίου Ιησού Χριστού, ο Οποίος είπε στους αποστόλους και μέσω αυτών σε μας τους διαδόχους τους: «Ο ακούων υμών εμού ακούει, και ο αθετών υμάς εμέ αθετεί· ο δε εμέ αθετών αθετεί τον αποστείλαντά με» (Λκ. 10, 16).Τρομερά είναι αυτά τα λόγια του Κυρίου. Να τα θυμάστε πάντοτε. Να μην ξεχνάτε και αυτήν την ημέρα, την ημέρα του θριάμβου της ορθοδόξου πίστεως. Η πίστη αυτή διατυπώθηκε οριστικά στην Ζ' Οικουμενική Σύνοδο η οποία στερέωσε την Ορθοδοξία και καταπάτησε όλες τις αιρέσεις και τα σχίσματα.
Πάνω από χίλια χρόνια πέρασαν από τότε που έγινε η Ζ' Οικουμενική Σύνοδος και δεν έχουν ξαναγίνει Οικουμενικές Σύνοδοι.* Γιατί; Οι λόγοι είναι πολιτικοί. Δεν υπήρχε δυνατότητα να συγκληθούν. Αλλά να μην λυπόμαστε που δεν έγιναν άλλες και δεν γίνονται σήμερα οι Οικουμενικές Σύνοδοι. Αυτές οι επτά που έχουμε, τακτοποίησαν όλα τα ζητήματα και έλυσαν όλα τα προβλήματα που είχε η Εκκλησία με τις αιρέσεις και στερέωσαν την ορθόδοξη πίστη.
Θα πείτε πως σήμερα έχουμε πολλές καινούριες αιρέσεις και σχίσματα. Ναι, έχετε δίκαιο. Αλλά πρέπει να ξέρουμε πως οι καινούριες αυτές αιρέσεις δεν λένε τίποτε καινούριο αλλά επαναλαμβάνουν αυτά που ήδη έχουν πει οι παλαιοί αιρετικοί. Και όλες αυτές οι αιρέσεις αναθεματίστηκαν από την Ζ' Οικουμενική Σύνοδο. Γι' αυτό μας αρκούν οι αποφάσεις των επτά Οικουμενικών Συνόδων και ιδιαίτερα της Εβδόμης. Γι' αυτό και χαιρόμαστε και πανηγυρίζουμε σήμερα το θρίαμβο της Ορθοδοξίας τη οποία εξέφρασε και στερέωσε η Ζ' Οικουμενική Σύνοδος.
Ακριβώς γι' αυτό το λόγο ορίστηκε αυτή την ημέρα να ψάλλεται δοξολογία ως ευχαριστία στο Θεό για την στερέωση της Ορθοδοξίας. Και αυτή την δοξολογία θα ψάλλουμε τώρα.
* Έχει επικρατήσει- ίσως και μέσω προπαγάνδας- στην Ορθοδοξία να ομιλούμε γιά 7 Οικουμενικές Συνόδους. Ασφαλώς ο Άγιος δεν αγνοεί ή μειώνει τις άλλες δύο Οικουμενικές Συνόδους απλώς ακολουθεί το συνήθειο και τονίζει την μεγάλη σπουδαιότητα τις Εβδόμης.
Σάββατο 12 Μαρτίου 2011
H σχέση μας με την Υπεραγία Θεοτόκο
...
Η Κυρία Θεοτόκος, η Παρθένος Μαρία, είναι η πιο έξοχη μορφή στη χορεία των αγίων της Εκκλησίας μας, γι’ αυτό και την αποκαλούμε Παναγία. Τόση ήταν η αρετή της, ώστε, ανάμεσα στις γυναίκες όλων των γενεών και των αιώνων, αναδείχθηκε η πιο άξια να φιλοξενήσει στη μήτρα της και να γεννήσει τον Υιό του Θεού, το Σωτήρα του κόσμου. Δίχως υπερβολή, είναι το υψηλότερο και ωραιότερο πλάσμα του Θεού, καθώς ξεπερνάει στην αγιότητα και τη δόξα ακόμα και τους αγγέλους· είναι «τιμιωτέρα των Χερουβείμ και ενδοξοτέρα ασυγκρίτως των Σεραφείμ». Ανάλογη, λοιπόν, με τη θέση της στην Εκκλησία πρέπει να είναι η σχέση μας μαζί της.
Πρώτον, ας την τιμάμε και ας τη δοξάζουμε όπως της αξίζει ως Μητέρας του Θεού. Ας μη ξεχνάμε ότι ο Κύριος, για να γίνει άνθρωπος, έπρεπε να γεννηθεί από ανθρώπινη μητέρα, αλλά μητέρα άξια του φοβερού θεανθρώπινου μυστηρίου. Αν, λοιπόν, έλειπε η Παρθένος Μαρία, το μυστήριο αυτό δεν θα συντελούνταν.
Δεύτερον, ας την επικαλούμαστε στις προσευχές μας, αποθέτοντας σ’ αυτήν, μετά το Θεό, όλες τις ελπίδες μας και βάζοντας με εμπιστοσύνη τον εαυτό μας κάτω από την προστατευτική της σκέπη. Γιατί η μεσιτεία και οι πρεσβείες της στον Υιό της για χάρη των πιστών έχουν μεγάλη δύναμη. Όπως ψάλλουμε σ’ ένα ωραίο τροπάριο του Μικρού Παρακλητικού Κανόνα, η Παναγία είναι «πάντων θλιβομένων η χαρά και αδικούμενων προστάτις και πενομένων τροφή, ξένων τε παράκλησις και βακτηρία τυφλών, ασθενούντων επίσκεψις, καταπονουμένων σκέπη και αντίληψης και ορφανών βοηθός».
Τρίτον, ας την αγαπάμε ολόψυχα και ευλαβικά. Μετά το Θεό, δεν υπάρχει άλλος κανένας που να αξίζει πιο πολύ την αγάπη μας. Γιατί, μετά το Θεό, μόνο αύτη αγαπάει τόσο τις ψυχές, που λύτρωσε με το Αίμα Του ο Υιός της, και, μετά το Θεό, μόνο αυτή μας προσφέρει τόσες ευλογίες.
Τέταρτον, ας αγωνιζόμαστε, όσο μπορούμε, να μιμούμαστε την ένθεη βιοτή και πολιτεία της, τη βαθιά ταπείνωσή της, τη θερμή αγάπη της προς το Θεό και τον πλησίον, την απόλυτη υποταγή της στο θείο θέλημα, την απέραντη ευσπλαχνία της και τη σοφή σιωπή της.
Πρώτον, ας την τιμάμε και ας τη δοξάζουμε όπως της αξίζει ως Μητέρας του Θεού. Ας μη ξεχνάμε ότι ο Κύριος, για να γίνει άνθρωπος, έπρεπε να γεννηθεί από ανθρώπινη μητέρα, αλλά μητέρα άξια του φοβερού θεανθρώπινου μυστηρίου. Αν, λοιπόν, έλειπε η Παρθένος Μαρία, το μυστήριο αυτό δεν θα συντελούνταν.
Δεύτερον, ας την επικαλούμαστε στις προσευχές μας, αποθέτοντας σ’ αυτήν, μετά το Θεό, όλες τις ελπίδες μας και βάζοντας με εμπιστοσύνη τον εαυτό μας κάτω από την προστατευτική της σκέπη. Γιατί η μεσιτεία και οι πρεσβείες της στον Υιό της για χάρη των πιστών έχουν μεγάλη δύναμη. Όπως ψάλλουμε σ’ ένα ωραίο τροπάριο του Μικρού Παρακλητικού Κανόνα, η Παναγία είναι «πάντων θλιβομένων η χαρά και αδικούμενων προστάτις και πενομένων τροφή, ξένων τε παράκλησις και βακτηρία τυφλών, ασθενούντων επίσκεψις, καταπονουμένων σκέπη και αντίληψης και ορφανών βοηθός».
Τρίτον, ας την αγαπάμε ολόψυχα και ευλαβικά. Μετά το Θεό, δεν υπάρχει άλλος κανένας που να αξίζει πιο πολύ την αγάπη μας. Γιατί, μετά το Θεό, μόνο αύτη αγαπάει τόσο τις ψυχές, που λύτρωσε με το Αίμα Του ο Υιός της, και, μετά το Θεό, μόνο αυτή μας προσφέρει τόσες ευλογίες.
Τέταρτον, ας αγωνιζόμαστε, όσο μπορούμε, να μιμούμαστε την ένθεη βιοτή και πολιτεία της, τη βαθιά ταπείνωσή της, τη θερμή αγάπη της προς το Θεό και τον πλησίον, την απόλυτη υποταγή της στο θείο θέλημα, την απέραντη ευσπλαχνία της και τη σοφή σιωπή της.
,
(Γέροντος Ευστρατίου, «Απαντήσεις σε ερωτήματα χριστιανών», εκδ। Ι.Μ.Παρακλήτου)
(Γέροντος Ευστρατίου, «Απαντήσεις σε ερωτήματα χριστιανών», εκδ। Ι.Μ.Παρακλήτου)
,
Πέμπτη 10 Μαρτίου 2011
"Κύριε καί Δέσποτα τῆς ζωῆς μου..."
...
(Ἡ προσευχή τῆς Μ.Τεσσαροκοστῆς)
.
«Κύριε καί Δέσποτα τῆς ζωῆς μου, πνεῦμα ἀργίας, περιεργίας, φιλαρχίας, καί ἀργο λογίας μή μοι δῷς.
Πνεῦμα δέ σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, ὑπομονῆς καί ἀγάπης χάρισαί μοι τῷ σῷ δούλῳ.
Ναί, Κύριε Βασιλεῦ, δώρησαί μοι τοῦ ὁρᾶν τά ἐμά πταίσματα, καί μή κατακρίνειν τόν ἀδελφόν μου, ὅτι εὐλογητός εἶ εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.»
Ἑρμηνεία
"Κύριε καί Δέσποτα τῆς ζωῆς μου, μήν ἐπιτρέψεις νά μέ κυριεύσει τό πνεῦμα τῆς ἀργίας, τῆς περιέργειας, τῆς φιλαρχίας, καί τῆς ἀργολογίας.
Χάρισε Ἐσύ σέ μένα, τόν τιποτένιο δοῦλο Σου, πνεῦμα σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, ὑπο μονῆς καί ἀγάπης.
Ναί, Κύριε, καί Βασιλιά μου, δός μου τό χάρισμα νά βλέπω μόνο τίς δικές μου ἁμαρτίες καί τά λάθη καί νά μή κατακρίνω τόν αδελφό μου. Γιά Σένα πού εἶσαι ἄξιος κάθε τιμῆς καί δοξολογίας στούς ἀτελεύτητους αἰῶνες. Ἀμήν."
«Κύριε καί Δέσποτα τῆς ζωῆς μου, πνεῦμα ἀργίας, περιεργίας, φιλαρχίας, καί ἀργο λογίας μή μοι δῷς.
Πνεῦμα δέ σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, ὑπομονῆς καί ἀγάπης χάρισαί μοι τῷ σῷ δούλῳ.
Ναί, Κύριε Βασιλεῦ, δώρησαί μοι τοῦ ὁρᾶν τά ἐμά πταίσματα, καί μή κατακρίνειν τόν ἀδελφόν μου, ὅτι εὐλογητός εἶ εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.»
Ἑρμηνεία
"Κύριε καί Δέσποτα τῆς ζωῆς μου, μήν ἐπιτρέψεις νά μέ κυριεύσει τό πνεῦμα τῆς ἀργίας, τῆς περιέργειας, τῆς φιλαρχίας, καί τῆς ἀργολογίας.
Χάρισε Ἐσύ σέ μένα, τόν τιποτένιο δοῦλο Σου, πνεῦμα σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, ὑπο μονῆς καί ἀγάπης.
Ναί, Κύριε, καί Βασιλιά μου, δός μου τό χάρισμα νά βλέπω μόνο τίς δικές μου ἁμαρτίες καί τά λάθη καί νά μή κατακρίνω τόν αδελφό μου. Γιά Σένα πού εἶσαι ἄξιος κάθε τιμῆς καί δοξολογίας στούς ἀτελεύτητους αἰῶνες. Ἀμήν."
.
Τρίτη 8 Μαρτίου 2011
Μεγάλη Σαρακοστή: «Ένας τρόπος ζωής»
...
Η περίοδος της Σαρακοστής μας επιβάλλει με το κατανυκτικό της ύφος, να διαβάζουμε ανάλογα άρθρα. Αποφασίσαμε λοιπόν να μοιραζόμαστε μαζί σας, αυτά που εμείς διαβάζουμε, ώστε να καταφέρουμε όλοι να γίνουμε καλύτεροι. ΚΑΛΗ ΔΥΝΑΜΗ!
Με την παρακολούθηση των ακολουθιών, με τη νηστεία, ακόμα και με την προσευχή σε τακτά διαστήματα δεν εξαντλείται η όλη προσπάθεια στη διάρκεια της Μεγάλης Σαρακοστής। Ή μάλλον για να είναι όλα αυτά αποτελεσματικά και να έχουν νόημα, πρέπει να υποστηρίζονται και από αυτή την ίδια τη ζωή. Χρειάζεται δηλαδή ένας «τρόπος ζωής» πού να μην έρχεται σε αντίθεση με όλα αυτά και να μην οδηγεί σε μια «διασπασμένη» ύπαρξη। Στο παρελθόν, στις ορθόδοξες χώρες η ίδια η κοινωνία πρόσφερε μια τέτοια υποστήριξη με τον συνδυασμό που είχε στα έθιμα, στις εξωτερικές αλλαγές, με τη νομοθεσία, με τους δημόσιους και ιδιωτικούς κανονισμούς, με όλα δηλαδή όσα περιλαμβάνονται στη λέξη πολιτισμός. Κατά τη Μεγάλη Σαρακοστή ολόκληρη η κοινωνία υποδεχόταν ένα συγκεκριμένο ρυθμό ζωής, ορισμένους κανόνες που υπενθύμιζαν στα άτομα-μέλη της κοινωνίας την περίοδο της Σαρακοστής. Στη Ρωσία, λόγου χάρη, δεν μπορούσε κανείς εύκολα να ξεχάσει τη Σαρακοστή γιατί οι καμπάνες των εκκλησιών χτυπούσαν διαφορετικά αυτή την περίοδο• τα θέατρα έκλειναν και, σε παλιότερους καιρούς, τα δικαστήρια ανέβαλλαν τη λειτουργία τους. Φυσικά όλα αυτά τα ερεθίσματα από μόνα τους, είναι φανερό, ότι δεν ήταν δυνατό να αναγκάσουν τον άνθρωπο να οδηγηθεί στη μετάνοια ή σε μια πιο ζωντανή θρησκευτική ζωή. Αλλά όμως δημιουργούσαν μια ορισμένη ατμόσφαιρα - ένα είδος σαρακοστιανού κλίματος - όπου η ατομική προσπάθεια γινόταν ευκολότερη. Ακριβώς επειδή είμαστε αδύναμοι χρειαζόμαστε τις εξωτερικές υπενθυμίσεις, τα σύμβολα, τα σημάδια. Φυσικά πάντα υπάρχει ο κίνδυνος αυτά τα εξωτερικά σύμβολα ν' αποκτήσουν αυτοτέλεια, να γίνουν αυτοσκοπός, και έτσι αντί να είναι απλά μια υπενθύμιση, να γίνουν για την κοινή αντίληψη το μόνο περιεχόμενο της Μεγάλης Σαρακοστής. Αυτόν τον κίνδυνο τον έχουμε επισημάνει παραπάνω όταν μιλήσαμε για τις εξωτερικές συνήθειες και τα πανηγύρια που αντικαθιστούν τη γνήσια προσωπική προσπάθεια. Αν όμως καταλάβουμε σωστά αυτές τις συνήθειες τότε θα γίνουν ο «κρίκος» που συνδέει την πνευματική προσπάθεια με τη ζωή.
Με την παρακολούθηση των ακολουθιών, με τη νηστεία, ακόμα και με την προσευχή σε τακτά διαστήματα δεν εξαντλείται η όλη προσπάθεια στη διάρκεια της Μεγάλης Σαρακοστής। Ή μάλλον για να είναι όλα αυτά αποτελεσματικά και να έχουν νόημα, πρέπει να υποστηρίζονται και από αυτή την ίδια τη ζωή. Χρειάζεται δηλαδή ένας «τρόπος ζωής» πού να μην έρχεται σε αντίθεση με όλα αυτά και να μην οδηγεί σε μια «διασπασμένη» ύπαρξη। Στο παρελθόν, στις ορθόδοξες χώρες η ίδια η κοινωνία πρόσφερε μια τέτοια υποστήριξη με τον συνδυασμό που είχε στα έθιμα, στις εξωτερικές αλλαγές, με τη νομοθεσία, με τους δημόσιους και ιδιωτικούς κανονισμούς, με όλα δηλαδή όσα περιλαμβάνονται στη λέξη πολιτισμός. Κατά τη Μεγάλη Σαρακοστή ολόκληρη η κοινωνία υποδεχόταν ένα συγκεκριμένο ρυθμό ζωής, ορισμένους κανόνες που υπενθύμιζαν στα άτομα-μέλη της κοινωνίας την περίοδο της Σαρακοστής. Στη Ρωσία, λόγου χάρη, δεν μπορούσε κανείς εύκολα να ξεχάσει τη Σαρακοστή γιατί οι καμπάνες των εκκλησιών χτυπούσαν διαφορετικά αυτή την περίοδο• τα θέατρα έκλειναν και, σε παλιότερους καιρούς, τα δικαστήρια ανέβαλλαν τη λειτουργία τους. Φυσικά όλα αυτά τα ερεθίσματα από μόνα τους, είναι φανερό, ότι δεν ήταν δυνατό να αναγκάσουν τον άνθρωπο να οδηγηθεί στη μετάνοια ή σε μια πιο ζωντανή θρησκευτική ζωή. Αλλά όμως δημιουργούσαν μια ορισμένη ατμόσφαιρα - ένα είδος σαρακοστιανού κλίματος - όπου η ατομική προσπάθεια γινόταν ευκολότερη. Ακριβώς επειδή είμαστε αδύναμοι χρειαζόμαστε τις εξωτερικές υπενθυμίσεις, τα σύμβολα, τα σημάδια. Φυσικά πάντα υπάρχει ο κίνδυνος αυτά τα εξωτερικά σύμβολα ν' αποκτήσουν αυτοτέλεια, να γίνουν αυτοσκοπός, και έτσι αντί να είναι απλά μια υπενθύμιση, να γίνουν για την κοινή αντίληψη το μόνο περιεχόμενο της Μεγάλης Σαρακοστής. Αυτόν τον κίνδυνο τον έχουμε επισημάνει παραπάνω όταν μιλήσαμε για τις εξωτερικές συνήθειες και τα πανηγύρια που αντικαθιστούν τη γνήσια προσωπική προσπάθεια. Αν όμως καταλάβουμε σωστά αυτές τις συνήθειες τότε θα γίνουν ο «κρίκος» που συνδέει την πνευματική προσπάθεια με τη ζωή.
Δεν ζούμε σε μια ορθόδοξη κοινωνία [Ο συγγραφέας, Ρώσος στην καταγωγή, ζει σήμερα στην Αμερική] και φυσικά δεν είναι δυνατό να δημιουργηθεί αυτό το «κλίμα της Σαρακοστής σε επίπεδο κοινωνικό. Είτε είναι Σαρακοστή είτε όχι, ο κόσμος που μας περιβάλλει, που αποτελούμε και μεις δικό του αναπόσπαστο κομμάτι, δεν αλλάζει. Κατά συνέπεια ζητιέται από μας μια νέα προσπάθεια να σκεφτούμε την απαραίτητη θρησκευτική σχέση ανάμεσα στο «εξωτερικό» και το «εσωτερικό». Η πνευματική τραγωδία της εκκοσμίκευσης είναι εκείνη που μας σπρώχνει σε μια πραγματική θρησκευτική «σχιζοφρένεια» - ένα σπάσιμο δηλαδή της ζωής μας σε δυο κομμάτια: το θρησκευτικό και το κοσμικό, που έχουν όλο και λιγότερη αλληλοεξάρτηση. Έτσι η πνευματική προσπάθεια είναι απαραίτητη για να μεταθέσει τα παραδοσιακά έθιμα και τις συνήθειες, πού είναι βασικά μέσα στην προσπάθειά μας κατά την περίοδο τής Σαρακοστής. Μ' ένα πειραματικό και αναγκαστικά σχηματικό τρόπο θα μπορούσε κανείς να δει αυτή την προσπάθεια σε δυο πλαίσια: στη ζωή μέσα στο σπίτι και στη ζωή έξω απ' αυτό.
Για την ορθόδοξη αντίληψη, το σπίτι και η οικογένεια αποτελούν την πρώτη και βασικότερη περιοχή της χριστιανικής ζωής ή της εφαρμογής των χριστιανικών αρχών στην καθημερινή ζωή. Το σπίτι, δηλαδή το στυλ και το πνεύμα της οικογενειακής ζωής και όχι το σχολείο, ακόμα ούτε και η Εκκλησία, είναι εκείνο που σχηματίζει μέσα μας τη θεμελιακή αντίληψη για τον κόσμο• που μορφοποιεί στο εσωτερικό μας το βασικό προσανατολισμό τον οποίο ίσως για αρκετό διάστημα δεν τον καταλαβαίνουμε, αλλά που τελικά θα γίνει ένας αποφασιστικός παράγοντος. Ο στάρετς Ζωσιμάς του Dοstοyevsky στους Αδελφούς Καραμαζώφ λέει: «εκείνος που μπορεί να έχει καλές αναμνήσεις από την παιδική του ηλικία είναι σωσμένος για όλη του τη ζωή». Το σημαντικό δε είναι ότι κάνει αυτή την παρατήρηση ύστερα από τη θύμηση της μητέρας του που τον είχε πάρει μαζί της στην Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων. Θυμάται την ομορφια της ακολουθίας, τη μοναδική μελωδία του κατανυκτικού «κατευθυνθήτω η προσευχή μου ως θυμίαμα ενώπιόν σου...». Η υπέροχη προσπάθεια για θρησκευτική αγωγή που γίνεται σήμερα στα κατηχητικά σχολεία δε σημαίνει και πολλά πράγματα, αν δεν βασίζεται στη ζωή της οικογένειας. Τι, λοιπόν, θα μπορούσε και θα έπρεπε να γίνει στο σπίτι στη διάρκεια της Μεγάλης Σαρακοστής; Επειδή είναι αδύνατο να καλύψουμε εδώ όλες τις πλευρές της οικογενειακής ζωής θα περιοριστούμε μόνο σε μια απ' αύτές.
Όλοι μας, χωρίς αμφιβολία, συμφωνούμε ότι ο τρόπος της οικογενειακής ζωής έχει ριζικά αλλοιωθεί με την παρουσία του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης. Αυτά τα μέσα της «μαζικής ενημέρωσης» διαποτίζουν σήμερα ολόκληρη τη ζωή. Δεν χρειάζεται κανείς να βγει από το σπίτι για να βρεθεί «έξω». Ολόκληρος ο κόσμος είναι μόνιμα εδώ, σε απόσταση που τον φτάνουμε... ακίνητοι. Και, σιγά σιγά, η στοιχειώδης εμπειρία να βρεθούμε σ' έναν εσωτερικό κόσμο, μέσα στην ομορφιά της «εσωτερικότητας» έχει εντελώς χαθεί από το σύγχρονο πολιτισμό μας. Και αν δεν είναι η τηλεόραση, είναι η μουσική. Η μουσική έπαψε να είναι κάτι που το ακούει κανείς• σταθερά πια έγινε μια «υπόκρουση θορύβου» που συνοδεύει τις συνομιλίες μας, το διάβασμα, το γράψιμο κλπ. Στην πραγματικότητα αυτή η ανάγκη να ακούγεται συνέχεια μουσική φανερώνει την αδυναμία του σύγχρονου ανθρώπου να χαρεί τη σιωπή, να την καταλάβει όχι σαν κάτι αρνητικό, σαν μια απλή έλλειψη, αλλά ακριβώς σαν μια παρουσία και σαν την μοναδική προϋπόθεση για την πιο αληθινή παρουσία. Αν ο Χριστιανός του παρελθόντος ζούσε κατά ένα μεγάλο βαθμό σ' ένα σιωπηλό κόσμο που του έδινε πλούσιες ευκαιρίες για αυτοσυγκέντρωση στον εσωτερικό του κόσμο, ο σημερινός χριστιανός είναι αναγκασμένος να κάνει ειδική προσπάθεια για να καλύψει αυτή την αναγκαία διάσταση της σιωπής η οποία αυτή μόνο μπορεί να μας φέρει σε επαφή με τις υψηλές πραγματικότητες. Έτσι, λοιπόν, το πρόβλημα του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης στη διάρκεια της Μεγάλης Σαρακοστής δεν είναι περιθωριακή υπόθεση, αλλά με πολλούς τρόπους είναι ένα θέμα πνευματικής ζωής ή θανάτου.
Πρέπει κανείς να συνειδητοποιήσει ότι είναι αδύνατο να μοιράσουμε τη ζωή μας ανάμεσα στη «χαρμολύπη» της Μεγάλης Σαρακοστής και στο τελευταίο σήριαλ. Αυτά τα δυο βιώματα είναι ασυμβίβαστα και το ένα, σίγουρα, θα σκοτώσει το άλλο. Και είναι πολύ πιθανό, εκτός αν γίνεται μια έντονη προσπάθεια, ότι το τελευταίο σήριαλ έχει πολύ μεγαλύτερες ελπίδες σε βάρος της «χαρμολύπης» - παρα το αντίθετο. Μια πρώτη «συνήθεια» που προτείνεται είναι να μειωθεί δραστικά η παρακολούθηση του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης στην περίοδο της Σαρακοστής. Δεν τολμούμε να ελπίζουμε ότι θα υπάρξει μία «γενική» νηστεία, αλλά μόνο η «ασκητική» η οποία, όπως ξέρουμε, σημαίνει, πρώτα απ' όλα αλλαγή τροφής και μείωσή της. Φυσικά τίποτε το κακό δεν υπάρχει, λόγου χάρη, στο να συνεχίσει κανείς να παρακολουθεί στο ραδιόφωνο και στην τηλεόραση ειδήσεις, εκλεκτές σειρές, ενδιαφέροντα και πνευματικά η διανοητικά εμπλουτισμένα προγράμματα. Εκείνο που πρέπει να σταματήσει στην διάρκεια της Σαρακοστής είναι η πλήρης «παράδοση» στην τηλεόραση - η μετατροπή δηλαδή του ανθρώπου σε «λάχανο» πάνω σε μια πολυθρόνα κολλημένο στην οθόνη που παθητικά δέχεται ό,τι βγαίνει απ' αυτή. Όταν ήμουνα παιδί (ήταν τότε η προηλεοπτική εποχή) η μητέρα μου συνήθιζε να κλειδώνει το πιάνο την πρώτη, την τετάρτη και την έβδομη εβδομάδα της Σαρακοστής. Αυτή η ανάμνηση είναι μέσα μου ζωηρότερη από τις μακρινές ακολουθίες της Σαρακοστής και ακόμα και σήμερα όταν παίζει το ραδιόφωνο αυτές τις μέρες με ταράζει σχεδόν όσο και μια βλαστήμια. Αναφέρω αυτή την προσωπική μου ανάμνηση μόνο σαν μια διευκρίνηση της επίδρασης που μπορούν να έχουν μερικές εξωτερικές ενέργειες στην ψυχή ενός παιδιού. Kαι αυτό που κρύβεται εδώ δεν είναι ένα απλό απομονωμένο έθιμο ή ένας κανόνας αλλά είναι μια εμπειρία της Σαρακοστής σαν μιας ειδικής χρονικής περιόδου, σαν κάποιου πράγματος που είναι παρόν όλο το χρόνο και που δεν πρέπει να χαθεί, να ακρωτηριαστεί, να καταστραφεί. Εδώ ακόμα, όσον αφορά τη νηστεία, μια απλή απουσία ή αποχή από την τροφή δεν είναι επαρκής, πρέπει να έχει το θετικό της συμπλήρωμα.
Η σιωπή που δημιουργεί η απουσία του θορύβου του κόσμου, των θορύβων που παράγονται από τα μέσα της μαζικής επικοινωνίας, πρέπει να γεμίσει με θετικό περιεχόμενο. Αν η προσευχή είναι η τροφή για τις ψυχές μας, τροφή, επίσης, θέλει και το μυαλό μας, γιατί ακριβώς αυτό το διανοητικό μέρος του ανθρώπου είναι που καταστρέφεται σήμερα από το ασταμάτητο σφυροκόπημα της τηλεόρασης και του ραδιοφώνου, των εφημερίδων, των εικονογραφημένων εκδόσεων κλπ. Αυτό, λοιπόν, που προτείνουμε, παράλληλα με την πνευματική προσπάθεια, είναι μια διανοητική, θα λέγαμε, προσπάθεια. Πόσα, αλήθεια, αριστουργήματα, πόσους υπέροχους καρπούς της ανθρώπινης σκέψης, της φαντασίας και της δημιουργικότητας αρνούμαστε στη ζωή μας μόνο και μόνο γιατί μας ειναι πολύ πιο άνετο, γυρίζοντας στο σπίτι από τη δουλειά παραδομένοι στη σωματική και διανοητική κόπωση, να πιέσουμε το κουμπί της τηλεόρασης ή να βυθιστούμε στο τέλειο κενό ενός εικονογραφημένου περιοδικού. Αλλά πώς φανταζόμαστε ότι θα μπορούσαμε να προγραμματίσουμε την περίοδο της Σαρακοστής; Ίσως να κάνουμε ένα κατάλογο βιβλίων για διάβασμα; φυσικά δεν είναι απαραίτητο όλα αυτά τα βιβλία να είναι οπωσδήποτε θρησκευτικά, δεν μπορούν όλοι να γίνουν θεολόγοι. Όμως υπάρχει πολλή «Θεολογία» κρυμμένη σε μερικά λογοτεχνικά αριστουργήματα και καθετί που πλουτίζει τη νοημοσύνη μας, κάθε καρπός της αληθινής ανθρώπινης δημιουργίας είναι ευλογημένος από την Εκκλησία και, όταν χρησιμοποιηθεί κατάλληλα, αποκτάει πνευματική αξία.
Σε προηγούμενο κεφάλαιο αναφέραμε ότι η τέταρτη και η πέμπτη Κυριακή των Νηστειών είναι αφιερωμένες στη μνήμη δύο μεγάλων διδασκάλων της χριστιανικής πνευματικότητας: του αγίου Ιωάννου της Κλίμακας και της οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας. Θα πρέπει αυτό να το πάρουμε σαν μια ευρύτερη απόδειξη ότι εκείνο που ζητάει από μας η Εκκλησία να κάνουμε στη διάρκεια της Μεγάλης Σαρακοστής είναι να εμπλουτίσουμε τον πνευματικό και διανοητικό εσωτερικό κόσμο μας, να μελετήσουμε και να στοχασθούμε πάνω σε ό,τι μπορεί να μας βοηθήσει ν' ανακαλύψουμε αυτόν τον εσωτερικό κόσμο και τις χαρές του. Από αυτή τη χαρά, από την αληθινή κλήση του ανθρώπου που εκπληρώνεται εσωτερικά και όχι εξωτερικά, ο «σύγχρονος κόσμος» δεν μας προσφέρει σήμερα ούτε καν μια γεύση• όμως χωρίς αυτή, χωρίς την αντίληψη της Σαρακοστής σαν ταξιδιού στο βάθος του είναι μας, η Σαρακοστή χάνει το νόημά της.
Τέλος, ποιο θα μπορούσε να είναι το νόημα της Σαρακοστής στις ατέλειωτες ώρες που περνάμε έξω από το σπίτι; Στις συναλλαγές μας, καθισμένοι σ' ένα γραφείο ή ασκώντας τα επαγγελματικά μας καθήκοντα, ή όταν συναναστρεφόμαστε τους συναδέλφους και τους φίλους μας; Αν και δεν είναι δυνατόν να δοθει εδώ μια συγκεκριμένη συνταγή, όπως και σε κάθε άλλη περίπτωση, όμως μερικές πολύ γενικές απόψεις μπορούν να λεχθούν. Και πρώτα πρώτα η Σαρακοστή είναι μια θαυμάσια ευκαιρία να ελέγξουμε τον απίστευτα υπεροπτικό χαρακτήρα μας στις σχέσεις μας με τους ανθρώπους, στα διάφορα γεγονότα και στη δουλειά. «Χαμογέλα!», «μη στεναχωριέσαι» κλπ. είναι σλόγκαν που στην πραγματικότητα έγιναν «διαταγές» που πρόθυμα τις δεχόμαστε και που σημαίνουν: μην ανακατεύεσαι, μη ρωτάς, μη προχωράς βαθύτερα στις σχέσεις σου με τους άλλους ανθρώπους• φύλαξε τους κανόνες του παιγνιδιού που συνδυάζει τη φιλική διάθεση με την τέλεια αδιαφορία• σκέψου τα πάντα μόνο μέσα στα πλαίσια του υλικού κέρδους, της ωφέλειας, της προαγωγής να είσαι, μ' άλλα λόγια, ένα κομμάτι του κόσμου ο οποίος ενώ συνέχεια χρησιμοποιεί τις μεγάλες λέξεις: ελευθερία, ευθύνη, φροντίδα κλπ., de facto ακολουθεί την υλιστική αρχή ότι ο άνθρωπος είναι αυτά που τρώει!
Η Μεγάλη Σαρακοστή είναι περίοδος για αναζήτηση νοήματος. Να βρω, δηλαδή, νόημα στην επαγγελματική μου ζωή στα πλαίσια της κλήσης μου• νόημα στις προσωπικές σχέσεις μου με τ' άλλα πρόσωπα• νόημα στη φιλία• νόημα στις ευθύνες μου. Δεν υπάρχει απασχόληση, επάγγελμα που να μη μπορεί να «μεταμορφωθεί» - έστω και για λίγο μόνο - με στόχο όχι τη μεγαλύτερη απόδοση ή την καλύτερη, οργάνωση αλλά τις ανθρώπινες σχέσεις. Η ίδια προσπάθεια για «εσωτερικοποίηση» όλων των σχέσεών μας είναι απαραίτητη γιατί είμαστε ελεύθερες ανθρώπινες υπάρξεις που καταντήσαμε (χωρίς τις περισσότερες φορές να το ξέρουμε) φυλακισμένοι στα συστήματα τα οποία προοδευτικά κάνουν τον κόσμο μας απάνθρωπο. Και αν στην πίστη μας υπάρχει κάποιο νόημα, αυτό πρέπει να είναι συνδεδεμένο με τη ζωή καί όλα τα συνακόλουθά της. Χιλιάδες άνθρωποι νομίζουν ότι οι απαραίτητες αλλαγές έρχονται μόνο απ' έξω με την επανάσταση και την αλλαγή στις εξωτερικές συνθήκες. Στο χέρι τους ειναι να αποδείξουν οι χριστιανοί ότι στην πραγματικότητα καθετί ξεκινάει από μέσα -από την πίστη και τη ζωή σύμφωνα με την πίστη αύτή. Η Εκκλησία όταν μπήκε στον Ελληνο-ρωμαϊκό κόσμο, δεν κατάγγειλε τη δουλεία, δεν ξεσήκωσε σε επανάσταση. Αυτή η ίδια η πίστη της, η νέα θεώρηση του ανθρώπου και της ζωής είναι κείνη που προοδευτικά καταργεί τη δουλεία. Ένας «άγιος» - και άγιος εδώ σημαίνει, πολύ απλά, κάθε άνθρωπος που παίρνει πάντοτε στα σοβαρά την πίστη του - θα κάνει πολύ περισσότερα για την αλλαγή του κόσμου παρά χιλιάδες τυπωμένα προγράμματα. Ο άγιος είναι ο μόνος αληθινός επαναστάτης σ' αύτόν τον κόσμο.
Μια τελευταία γενική παρατήρηση: η Μεγάλη Σαρακοστή είναι ευκαιρία για έλεγχο στα λόγια μας. Ο κόσμος μας είναι υπερβολικά βερμπαλιστικός και μεις συνέχεια πλημμυρίζουμε από λόγια που έχουν χάσει το νόημά τους και συνεπώς τη δύναμή τους. Ο Χριστιανισμός αποκαλύπτει την ιερότητα του λόγου - ένα αληθινά θείο δώρο στον άνθρωπο. Γι' αυτό ακριβώς η ομιλία μας είναι προικισμένη με τεράστια δύναμη είτε θετική είτε αρνητική. Γι' αυτό επίσης και θα κριθούμε για τα λόγια μας: «λέγω δε υμίν ότι παν ρήμα αργόν ο εάν λαλήσωσιν οι άνθρωποι αποδώσουσι περί αυτού λόγον εν ημέρα κρίσεως. Εκ γαρ των λόγων σου δικαιωθήση και εκ των λόγων σου καταδικασθήση» (Ματθ. 12,36-37).
Ελέγχουμε τα λόγια μας με το να ανακαλύπτουμε τη σοβαρότητα και την ιερότητά τους, να καταλαβαίνουμε ότι μερικές φορές ένα «αστείο» που λέγεται απερίσκεπτα, μπορεί να έχει καταστρεπτικά αποτελέσματα, μπορεί να γίνει εκείνη η τελευταία «σταγόνα» που ξεχυλίζει το ποτήρι και ο άνθρωπος φτάνει στην τελική απελπισία και καταστροφή. Αλλά ο λόγος μπορεί επίσης να είναι και μια μαρτυρία. Μια τυχαία συνομιλία σ' ένα γραφείο με το συνάδελφο μπορεί να μεταδώσει καλύτερα μια θεώρηση για τη ζωή, μια διάθεση απέναντι στους άλλους ανθρώπους και στη δουλειά και να έχει περισσότερα αποτελέσματα από το τυπικό κήρυγμα. Μπορεί, από μια τέτοια συνομιλία, να πέσουν σπόροι για μια ερώτηση πάνω στη δυνατότητα μιας άλλης προσέγγισης της ζωής, σπόροι για επιθυμία να γνωρίσει κανείς περισσότερα. Δεν έχουμε, πραγματικά, ιδέα πόσο επηρεάζουμε ο ένας τον άλλον με τα λόγια, με τον τόνο της προσωπικότητας μας. Και τελικά οι άνθρωποι ελκύονται στο Θεό, όχι γιατί κάποιος μπόρεσε να τους δώσει διαφωτιστικές εξηγήσεις, αλλά γιατί είδαν σ' αυτόν το φως, τη χαρά, το βάθος, τη σοβαρότητα, την αγάπη που από μόνα τους αποκαλύπτουν την παρουσία και τη δύναμη του Θεού στον κόσμο.
Έτσι, αν η Μεγάλη Σαρακοστή όπως είπαμε στην αρχή, είναι η ανακάλυψη της πίστης από τον άνθρωπο, είναι επίσης και ανόρθωση της ζωής του, του θεϊκού νοήματός της, του κρυμμένου βάθους της. Με το να απέχουμε από την τροφή ξαναβρίσκουμε τη γλύκα της και ξαναμαθαίνουμε πώς να την παίρνουμε από το Θεό με χαρά και ευγνωμοσύνη. Με το «να μειώνουμε» τις ψυχαγωγίες, τη μουσική, τις συζητήσεις, τις επιπόλαιες κοινωνικότητες, ανακαλύπτουμε την τελική αξία των ανθρώπινων σχέσεων, της ανθρώπινης δουλειάς, της ανθρώπινης τέχνης. Kαι τα ξαναβρίσκουμε όλα αυτά ακριβώς γιατί ξαναβρίσκουμε τον ίδιο το Θεό, γιατί ξαναγυρίζουμε σ' Αυτόν και δι' Αυτού σε όλα όσα Εκείνος μας έδωσε μέσα από την τέλεια αγάπη και το έλεός Του.Έτσι τη νύχτα της Ανάστασης ψέλνουμε:
Νυν πάντα πεπλήρωται φωτός,
ουρανός τε και γη και τα καταχθόνια.
Εορταζέτω γουν πάσα κτίσις,
την έγερσιν Χριστού, εν η εστερέωται.
Μη μας αποστερήσεις αυτής της προσδοκίας, φιλάνθρωπε Κύριε!
Γράφει: Alexander Schmemann
Πηγή: Από: Α. Σμέμαν, Μεγάλη Σαρακοστή - Πορεία προς το Πάσχα, μτφρ. Ελένη Γκανούρη, εκδ. Ακρίτας, Αθήνα 1999
Για την ορθόδοξη αντίληψη, το σπίτι και η οικογένεια αποτελούν την πρώτη και βασικότερη περιοχή της χριστιανικής ζωής ή της εφαρμογής των χριστιανικών αρχών στην καθημερινή ζωή. Το σπίτι, δηλαδή το στυλ και το πνεύμα της οικογενειακής ζωής και όχι το σχολείο, ακόμα ούτε και η Εκκλησία, είναι εκείνο που σχηματίζει μέσα μας τη θεμελιακή αντίληψη για τον κόσμο• που μορφοποιεί στο εσωτερικό μας το βασικό προσανατολισμό τον οποίο ίσως για αρκετό διάστημα δεν τον καταλαβαίνουμε, αλλά που τελικά θα γίνει ένας αποφασιστικός παράγοντος. Ο στάρετς Ζωσιμάς του Dοstοyevsky στους Αδελφούς Καραμαζώφ λέει: «εκείνος που μπορεί να έχει καλές αναμνήσεις από την παιδική του ηλικία είναι σωσμένος για όλη του τη ζωή». Το σημαντικό δε είναι ότι κάνει αυτή την παρατήρηση ύστερα από τη θύμηση της μητέρας του που τον είχε πάρει μαζί της στην Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων. Θυμάται την ομορφια της ακολουθίας, τη μοναδική μελωδία του κατανυκτικού «κατευθυνθήτω η προσευχή μου ως θυμίαμα ενώπιόν σου...». Η υπέροχη προσπάθεια για θρησκευτική αγωγή που γίνεται σήμερα στα κατηχητικά σχολεία δε σημαίνει και πολλά πράγματα, αν δεν βασίζεται στη ζωή της οικογένειας. Τι, λοιπόν, θα μπορούσε και θα έπρεπε να γίνει στο σπίτι στη διάρκεια της Μεγάλης Σαρακοστής; Επειδή είναι αδύνατο να καλύψουμε εδώ όλες τις πλευρές της οικογενειακής ζωής θα περιοριστούμε μόνο σε μια απ' αύτές.
Όλοι μας, χωρίς αμφιβολία, συμφωνούμε ότι ο τρόπος της οικογενειακής ζωής έχει ριζικά αλλοιωθεί με την παρουσία του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης. Αυτά τα μέσα της «μαζικής ενημέρωσης» διαποτίζουν σήμερα ολόκληρη τη ζωή. Δεν χρειάζεται κανείς να βγει από το σπίτι για να βρεθεί «έξω». Ολόκληρος ο κόσμος είναι μόνιμα εδώ, σε απόσταση που τον φτάνουμε... ακίνητοι. Και, σιγά σιγά, η στοιχειώδης εμπειρία να βρεθούμε σ' έναν εσωτερικό κόσμο, μέσα στην ομορφιά της «εσωτερικότητας» έχει εντελώς χαθεί από το σύγχρονο πολιτισμό μας. Και αν δεν είναι η τηλεόραση, είναι η μουσική. Η μουσική έπαψε να είναι κάτι που το ακούει κανείς• σταθερά πια έγινε μια «υπόκρουση θορύβου» που συνοδεύει τις συνομιλίες μας, το διάβασμα, το γράψιμο κλπ. Στην πραγματικότητα αυτή η ανάγκη να ακούγεται συνέχεια μουσική φανερώνει την αδυναμία του σύγχρονου ανθρώπου να χαρεί τη σιωπή, να την καταλάβει όχι σαν κάτι αρνητικό, σαν μια απλή έλλειψη, αλλά ακριβώς σαν μια παρουσία και σαν την μοναδική προϋπόθεση για την πιο αληθινή παρουσία. Αν ο Χριστιανός του παρελθόντος ζούσε κατά ένα μεγάλο βαθμό σ' ένα σιωπηλό κόσμο που του έδινε πλούσιες ευκαιρίες για αυτοσυγκέντρωση στον εσωτερικό του κόσμο, ο σημερινός χριστιανός είναι αναγκασμένος να κάνει ειδική προσπάθεια για να καλύψει αυτή την αναγκαία διάσταση της σιωπής η οποία αυτή μόνο μπορεί να μας φέρει σε επαφή με τις υψηλές πραγματικότητες. Έτσι, λοιπόν, το πρόβλημα του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης στη διάρκεια της Μεγάλης Σαρακοστής δεν είναι περιθωριακή υπόθεση, αλλά με πολλούς τρόπους είναι ένα θέμα πνευματικής ζωής ή θανάτου.
Πρέπει κανείς να συνειδητοποιήσει ότι είναι αδύνατο να μοιράσουμε τη ζωή μας ανάμεσα στη «χαρμολύπη» της Μεγάλης Σαρακοστής και στο τελευταίο σήριαλ. Αυτά τα δυο βιώματα είναι ασυμβίβαστα και το ένα, σίγουρα, θα σκοτώσει το άλλο. Και είναι πολύ πιθανό, εκτός αν γίνεται μια έντονη προσπάθεια, ότι το τελευταίο σήριαλ έχει πολύ μεγαλύτερες ελπίδες σε βάρος της «χαρμολύπης» - παρα το αντίθετο. Μια πρώτη «συνήθεια» που προτείνεται είναι να μειωθεί δραστικά η παρακολούθηση του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης στην περίοδο της Σαρακοστής. Δεν τολμούμε να ελπίζουμε ότι θα υπάρξει μία «γενική» νηστεία, αλλά μόνο η «ασκητική» η οποία, όπως ξέρουμε, σημαίνει, πρώτα απ' όλα αλλαγή τροφής και μείωσή της. Φυσικά τίποτε το κακό δεν υπάρχει, λόγου χάρη, στο να συνεχίσει κανείς να παρακολουθεί στο ραδιόφωνο και στην τηλεόραση ειδήσεις, εκλεκτές σειρές, ενδιαφέροντα και πνευματικά η διανοητικά εμπλουτισμένα προγράμματα. Εκείνο που πρέπει να σταματήσει στην διάρκεια της Σαρακοστής είναι η πλήρης «παράδοση» στην τηλεόραση - η μετατροπή δηλαδή του ανθρώπου σε «λάχανο» πάνω σε μια πολυθρόνα κολλημένο στην οθόνη που παθητικά δέχεται ό,τι βγαίνει απ' αυτή. Όταν ήμουνα παιδί (ήταν τότε η προηλεοπτική εποχή) η μητέρα μου συνήθιζε να κλειδώνει το πιάνο την πρώτη, την τετάρτη και την έβδομη εβδομάδα της Σαρακοστής. Αυτή η ανάμνηση είναι μέσα μου ζωηρότερη από τις μακρινές ακολουθίες της Σαρακοστής και ακόμα και σήμερα όταν παίζει το ραδιόφωνο αυτές τις μέρες με ταράζει σχεδόν όσο και μια βλαστήμια. Αναφέρω αυτή την προσωπική μου ανάμνηση μόνο σαν μια διευκρίνηση της επίδρασης που μπορούν να έχουν μερικές εξωτερικές ενέργειες στην ψυχή ενός παιδιού. Kαι αυτό που κρύβεται εδώ δεν είναι ένα απλό απομονωμένο έθιμο ή ένας κανόνας αλλά είναι μια εμπειρία της Σαρακοστής σαν μιας ειδικής χρονικής περιόδου, σαν κάποιου πράγματος που είναι παρόν όλο το χρόνο και που δεν πρέπει να χαθεί, να ακρωτηριαστεί, να καταστραφεί. Εδώ ακόμα, όσον αφορά τη νηστεία, μια απλή απουσία ή αποχή από την τροφή δεν είναι επαρκής, πρέπει να έχει το θετικό της συμπλήρωμα.
Η σιωπή που δημιουργεί η απουσία του θορύβου του κόσμου, των θορύβων που παράγονται από τα μέσα της μαζικής επικοινωνίας, πρέπει να γεμίσει με θετικό περιεχόμενο. Αν η προσευχή είναι η τροφή για τις ψυχές μας, τροφή, επίσης, θέλει και το μυαλό μας, γιατί ακριβώς αυτό το διανοητικό μέρος του ανθρώπου είναι που καταστρέφεται σήμερα από το ασταμάτητο σφυροκόπημα της τηλεόρασης και του ραδιοφώνου, των εφημερίδων, των εικονογραφημένων εκδόσεων κλπ. Αυτό, λοιπόν, που προτείνουμε, παράλληλα με την πνευματική προσπάθεια, είναι μια διανοητική, θα λέγαμε, προσπάθεια. Πόσα, αλήθεια, αριστουργήματα, πόσους υπέροχους καρπούς της ανθρώπινης σκέψης, της φαντασίας και της δημιουργικότητας αρνούμαστε στη ζωή μας μόνο και μόνο γιατί μας ειναι πολύ πιο άνετο, γυρίζοντας στο σπίτι από τη δουλειά παραδομένοι στη σωματική και διανοητική κόπωση, να πιέσουμε το κουμπί της τηλεόρασης ή να βυθιστούμε στο τέλειο κενό ενός εικονογραφημένου περιοδικού. Αλλά πώς φανταζόμαστε ότι θα μπορούσαμε να προγραμματίσουμε την περίοδο της Σαρακοστής; Ίσως να κάνουμε ένα κατάλογο βιβλίων για διάβασμα; φυσικά δεν είναι απαραίτητο όλα αυτά τα βιβλία να είναι οπωσδήποτε θρησκευτικά, δεν μπορούν όλοι να γίνουν θεολόγοι. Όμως υπάρχει πολλή «Θεολογία» κρυμμένη σε μερικά λογοτεχνικά αριστουργήματα και καθετί που πλουτίζει τη νοημοσύνη μας, κάθε καρπός της αληθινής ανθρώπινης δημιουργίας είναι ευλογημένος από την Εκκλησία και, όταν χρησιμοποιηθεί κατάλληλα, αποκτάει πνευματική αξία.
Σε προηγούμενο κεφάλαιο αναφέραμε ότι η τέταρτη και η πέμπτη Κυριακή των Νηστειών είναι αφιερωμένες στη μνήμη δύο μεγάλων διδασκάλων της χριστιανικής πνευματικότητας: του αγίου Ιωάννου της Κλίμακας και της οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας. Θα πρέπει αυτό να το πάρουμε σαν μια ευρύτερη απόδειξη ότι εκείνο που ζητάει από μας η Εκκλησία να κάνουμε στη διάρκεια της Μεγάλης Σαρακοστής είναι να εμπλουτίσουμε τον πνευματικό και διανοητικό εσωτερικό κόσμο μας, να μελετήσουμε και να στοχασθούμε πάνω σε ό,τι μπορεί να μας βοηθήσει ν' ανακαλύψουμε αυτόν τον εσωτερικό κόσμο και τις χαρές του. Από αυτή τη χαρά, από την αληθινή κλήση του ανθρώπου που εκπληρώνεται εσωτερικά και όχι εξωτερικά, ο «σύγχρονος κόσμος» δεν μας προσφέρει σήμερα ούτε καν μια γεύση• όμως χωρίς αυτή, χωρίς την αντίληψη της Σαρακοστής σαν ταξιδιού στο βάθος του είναι μας, η Σαρακοστή χάνει το νόημά της.
Τέλος, ποιο θα μπορούσε να είναι το νόημα της Σαρακοστής στις ατέλειωτες ώρες που περνάμε έξω από το σπίτι; Στις συναλλαγές μας, καθισμένοι σ' ένα γραφείο ή ασκώντας τα επαγγελματικά μας καθήκοντα, ή όταν συναναστρεφόμαστε τους συναδέλφους και τους φίλους μας; Αν και δεν είναι δυνατόν να δοθει εδώ μια συγκεκριμένη συνταγή, όπως και σε κάθε άλλη περίπτωση, όμως μερικές πολύ γενικές απόψεις μπορούν να λεχθούν. Και πρώτα πρώτα η Σαρακοστή είναι μια θαυμάσια ευκαιρία να ελέγξουμε τον απίστευτα υπεροπτικό χαρακτήρα μας στις σχέσεις μας με τους ανθρώπους, στα διάφορα γεγονότα και στη δουλειά. «Χαμογέλα!», «μη στεναχωριέσαι» κλπ. είναι σλόγκαν που στην πραγματικότητα έγιναν «διαταγές» που πρόθυμα τις δεχόμαστε και που σημαίνουν: μην ανακατεύεσαι, μη ρωτάς, μη προχωράς βαθύτερα στις σχέσεις σου με τους άλλους ανθρώπους• φύλαξε τους κανόνες του παιγνιδιού που συνδυάζει τη φιλική διάθεση με την τέλεια αδιαφορία• σκέψου τα πάντα μόνο μέσα στα πλαίσια του υλικού κέρδους, της ωφέλειας, της προαγωγής να είσαι, μ' άλλα λόγια, ένα κομμάτι του κόσμου ο οποίος ενώ συνέχεια χρησιμοποιεί τις μεγάλες λέξεις: ελευθερία, ευθύνη, φροντίδα κλπ., de facto ακολουθεί την υλιστική αρχή ότι ο άνθρωπος είναι αυτά που τρώει!
Η Μεγάλη Σαρακοστή είναι περίοδος για αναζήτηση νοήματος. Να βρω, δηλαδή, νόημα στην επαγγελματική μου ζωή στα πλαίσια της κλήσης μου• νόημα στις προσωπικές σχέσεις μου με τ' άλλα πρόσωπα• νόημα στη φιλία• νόημα στις ευθύνες μου. Δεν υπάρχει απασχόληση, επάγγελμα που να μη μπορεί να «μεταμορφωθεί» - έστω και για λίγο μόνο - με στόχο όχι τη μεγαλύτερη απόδοση ή την καλύτερη, οργάνωση αλλά τις ανθρώπινες σχέσεις. Η ίδια προσπάθεια για «εσωτερικοποίηση» όλων των σχέσεών μας είναι απαραίτητη γιατί είμαστε ελεύθερες ανθρώπινες υπάρξεις που καταντήσαμε (χωρίς τις περισσότερες φορές να το ξέρουμε) φυλακισμένοι στα συστήματα τα οποία προοδευτικά κάνουν τον κόσμο μας απάνθρωπο. Και αν στην πίστη μας υπάρχει κάποιο νόημα, αυτό πρέπει να είναι συνδεδεμένο με τη ζωή καί όλα τα συνακόλουθά της. Χιλιάδες άνθρωποι νομίζουν ότι οι απαραίτητες αλλαγές έρχονται μόνο απ' έξω με την επανάσταση και την αλλαγή στις εξωτερικές συνθήκες. Στο χέρι τους ειναι να αποδείξουν οι χριστιανοί ότι στην πραγματικότητα καθετί ξεκινάει από μέσα -από την πίστη και τη ζωή σύμφωνα με την πίστη αύτή. Η Εκκλησία όταν μπήκε στον Ελληνο-ρωμαϊκό κόσμο, δεν κατάγγειλε τη δουλεία, δεν ξεσήκωσε σε επανάσταση. Αυτή η ίδια η πίστη της, η νέα θεώρηση του ανθρώπου και της ζωής είναι κείνη που προοδευτικά καταργεί τη δουλεία. Ένας «άγιος» - και άγιος εδώ σημαίνει, πολύ απλά, κάθε άνθρωπος που παίρνει πάντοτε στα σοβαρά την πίστη του - θα κάνει πολύ περισσότερα για την αλλαγή του κόσμου παρά χιλιάδες τυπωμένα προγράμματα. Ο άγιος είναι ο μόνος αληθινός επαναστάτης σ' αύτόν τον κόσμο.
Μια τελευταία γενική παρατήρηση: η Μεγάλη Σαρακοστή είναι ευκαιρία για έλεγχο στα λόγια μας. Ο κόσμος μας είναι υπερβολικά βερμπαλιστικός και μεις συνέχεια πλημμυρίζουμε από λόγια που έχουν χάσει το νόημά τους και συνεπώς τη δύναμή τους. Ο Χριστιανισμός αποκαλύπτει την ιερότητα του λόγου - ένα αληθινά θείο δώρο στον άνθρωπο. Γι' αυτό ακριβώς η ομιλία μας είναι προικισμένη με τεράστια δύναμη είτε θετική είτε αρνητική. Γι' αυτό επίσης και θα κριθούμε για τα λόγια μας: «λέγω δε υμίν ότι παν ρήμα αργόν ο εάν λαλήσωσιν οι άνθρωποι αποδώσουσι περί αυτού λόγον εν ημέρα κρίσεως. Εκ γαρ των λόγων σου δικαιωθήση και εκ των λόγων σου καταδικασθήση» (Ματθ. 12,36-37).
Ελέγχουμε τα λόγια μας με το να ανακαλύπτουμε τη σοβαρότητα και την ιερότητά τους, να καταλαβαίνουμε ότι μερικές φορές ένα «αστείο» που λέγεται απερίσκεπτα, μπορεί να έχει καταστρεπτικά αποτελέσματα, μπορεί να γίνει εκείνη η τελευταία «σταγόνα» που ξεχυλίζει το ποτήρι και ο άνθρωπος φτάνει στην τελική απελπισία και καταστροφή. Αλλά ο λόγος μπορεί επίσης να είναι και μια μαρτυρία. Μια τυχαία συνομιλία σ' ένα γραφείο με το συνάδελφο μπορεί να μεταδώσει καλύτερα μια θεώρηση για τη ζωή, μια διάθεση απέναντι στους άλλους ανθρώπους και στη δουλειά και να έχει περισσότερα αποτελέσματα από το τυπικό κήρυγμα. Μπορεί, από μια τέτοια συνομιλία, να πέσουν σπόροι για μια ερώτηση πάνω στη δυνατότητα μιας άλλης προσέγγισης της ζωής, σπόροι για επιθυμία να γνωρίσει κανείς περισσότερα. Δεν έχουμε, πραγματικά, ιδέα πόσο επηρεάζουμε ο ένας τον άλλον με τα λόγια, με τον τόνο της προσωπικότητας μας. Και τελικά οι άνθρωποι ελκύονται στο Θεό, όχι γιατί κάποιος μπόρεσε να τους δώσει διαφωτιστικές εξηγήσεις, αλλά γιατί είδαν σ' αυτόν το φως, τη χαρά, το βάθος, τη σοβαρότητα, την αγάπη που από μόνα τους αποκαλύπτουν την παρουσία και τη δύναμη του Θεού στον κόσμο.
Έτσι, αν η Μεγάλη Σαρακοστή όπως είπαμε στην αρχή, είναι η ανακάλυψη της πίστης από τον άνθρωπο, είναι επίσης και ανόρθωση της ζωής του, του θεϊκού νοήματός της, του κρυμμένου βάθους της. Με το να απέχουμε από την τροφή ξαναβρίσκουμε τη γλύκα της και ξαναμαθαίνουμε πώς να την παίρνουμε από το Θεό με χαρά και ευγνωμοσύνη. Με το «να μειώνουμε» τις ψυχαγωγίες, τη μουσική, τις συζητήσεις, τις επιπόλαιες κοινωνικότητες, ανακαλύπτουμε την τελική αξία των ανθρώπινων σχέσεων, της ανθρώπινης δουλειάς, της ανθρώπινης τέχνης. Kαι τα ξαναβρίσκουμε όλα αυτά ακριβώς γιατί ξαναβρίσκουμε τον ίδιο το Θεό, γιατί ξαναγυρίζουμε σ' Αυτόν και δι' Αυτού σε όλα όσα Εκείνος μας έδωσε μέσα από την τέλεια αγάπη και το έλεός Του.Έτσι τη νύχτα της Ανάστασης ψέλνουμε:
Νυν πάντα πεπλήρωται φωτός,
ουρανός τε και γη και τα καταχθόνια.
Εορταζέτω γουν πάσα κτίσις,
την έγερσιν Χριστού, εν η εστερέωται.
Μη μας αποστερήσεις αυτής της προσδοκίας, φιλάνθρωπε Κύριε!
Γράφει: Alexander Schmemann
Πηγή: Από: Α. Σμέμαν, Μεγάλη Σαρακοστή - Πορεία προς το Πάσχα, μτφρ. Ελένη Γκανούρη, εκδ. Ακρίτας, Αθήνα 1999
,
Κυριακή 6 Μαρτίου 2011
Λόγος στον Εσπερινό της συγχωρήσεως
...
Πρέπει, αδελφοί και αδελφές μου, να έχουμε χαραγμένο στην καρδιά μας και να θυμόμαστε πάντα τον λόγο του Χριστού: «Εάν γάρ αφήτε τοις ανθρώποις τα παραπτώματα αυτών, αφήσει και υμίν ο πατήρ υμών ο ουράνιος· εάν δέ μή αφήτε τοις ανθρώποις τα παραπτώματα αυτών, ουδέ ο πατήρ υμών αφήσει τα παραπτώματα υμών» (Μτ. 6, 14-15). Είναι πολύ φοβερά αυτα τα λόγια του Κυρίου. "Αν δεν συγχωρούμε τα παραπτώματα του πλησίον μας τότε και ό Χριστός, στη Φοβερά του Κρίση, θα μας βάλει στα αριστερά του δεν θα μας αφήσει τις αμαρτίες μας διότι και εμείς δεν αφήναμε τα παραπτώματα τού πλησίον μας. Βλέπετε, διότι πραγματικά είναι φρικτό πράγμα να μην συγχωρούμε τους ανθρώπους.
Στους βίους των αγίων υπάρχουν αρκετά παραδείγματα ανθρώπων πού τιμωρήθηκαν επειδή δεν ήθελαν να συγχωρήσουν. Ο ιερομόναχος Τίτος της Λαύρας των Σπηλαίων του Κιέβου βρισκόταν στην επιθανάτια κλίνη. Μαζεύτηκε γύρω του όλη η αδελφότητα της Μονής. Όλοι ήξεραν ότι υπάρχει παλιά έχθρα μεταξύ του Τίτου και του Ιεροδιακόνου Ευάγριου, γι' αυτό και έφεραν τον Ευάγριο να συμφιλιωθεί με τον Τίτο πριν αποθάνει.
Ο μακάριος αυτός ο Τίτος σηκώθηκε στο κρεβάτι του, έσκυψε μπροστά στον Ευάγριο το κεφάλι του και του ζήτησε συγγνώμη. Αλλά ο σκληρόκαρδος Ευάγριος του απάντησε με έναν τρομερό λόγο: «Δεν θα σε συγχωρήσω ούτε σ' αυτή τήν ζωή ούτε στην μέλλουσα». Μόλις το είπε αυτό έπεσε νεκρός, και ό μακάριος Τίτος σηκώθηκε υγιής από το κρεβάτι του. Διηγήθηκε στους αδελφούς ότι είδε τους αγγέλους και τους δαίμονες οι όποιοι είχαν μαζευτεί γύρω από το κρεβάτι του. Οι δαίμονες ήθελαν να πάρουν τήν ψυχή του, διότι είχε έχθρα με τον Ευάγριο, ενώ οι άγγελοι έκλαιγαν γι' αυτόν. Μόλις όμως ο Ευάγριος είπε τον φοβερό εκείνο λόγο, ένας άγγελος με το φλογισμένο δόρυ του χτύπησε τον Ευάγριο ό όποιος αμέσως έπεσε νεκρός. Ό ίδιος άγγελος πήρε το χέρι του Τίτου, τον θεράπευσε και τον σήκωσε από το κρεβάτι του.
Γνωρίζουμε και ένα άλλο παράδειγμα από το βίο του μάρτυρα Νικηφόρου. Υπήρχε έχθρα μεταξύ αυτού και του πρεσβυτέρου Σαπρικίου, με τον οποίον κάποτε ήταν πολύ καλοί φίλοι. Όμως, όπως συχνά γίνεται, ο διάβολος με τις πανουργίες του κατέστρεψε αυτή τη φιλία. Ήταν καιρός πού γινόταν σφοδρός διωγμός κατά των χριστιανών. Ο πρεσβύτερος Σαπρίκιος συνελήφθη, τον βασάνισαν και τελικά τον οδήγησαν σε μαρτύριο. Όταν πήγαν να τον εκτελέσουν ο Νικηφόρος τον ακολουθούσε, έπεφτε μπροστά του και τον ικέτευε λέγοντας: «Μάρτυρα του Χριστού, συγχώρησε με». Ο Σαπρίκιος όμως δεν ήθελε να τον συγχωρήσει. Όταν έφτασαν στον τόπο του μαρτυρίου ό Σαπρίκιος ξαφνικά είπε: «Μην με αποκεφαλίζετε. Αρνούμαι τον Χριστό». Έτσι αρνήθηκε τον Χριστό του και χάθηκε ή ψυχή του. Την θέση του πήρε ό Νικηφόρος, ό όποιος έσκυψε το κεφάλι του κάτω από το τσεκούρι του δημίου, μαρτύρησε και δοξάστηκε στους Ουρανούς. Τρομερό, πραγματικά τρομερό γεγονός. Και νομίζω ότι πρέπει να ταράξει αυτούς πού δεν θέλουν να συγχωρούν τον πλησίον τους.
Θυμηθείτε τον Κύριο πού συγχωρούσε όλους: συγχώρησε τον ληστή πάνω στο Σταυρό, τον τελώνη, την πόρνη, που έβρεξε με τα δάκρυά της τα πόδια του και τα σκούπισε με τα μαλλιά της. Ας θυμηθούν αυτοί που δεν θέλουν να συγχωρούν την παραβολή του κακού δούλου που ο βασιλιάς τού χάρισε το πολύ μεγάλο χρέος του. Εκείνος, όμως, μόλις βγήκε από τον βασιλιά, βρήκε έναν από τους συνδούλους του που του όφειλε ένα μικρό ποσό, τον έπιασε και τον έσφιγγε να τον πνίξει, λέγοντας του: «ξόφλησέ μου το χρέος».
Όταν το είδαν αυτό οι σύνδουλοί του, λυπήθηκαν πάρα πολύ. Πήγαν και το διηγήθηκαν στον κύριο τους. Τότε ο βασιλιάς τον κάλεσε και του είπε: «Δούλε πονηρέ, πάσαν την οφειλήν άφηκά σοι, επεί παρεκάλεσάς με· ουκ έδει και σε ελεήσαι τον σύνδουλόν σου, ως και εγώ σε ηλέησα; και οργισθείς ο κύριος αυτού παρέδωκεν αυτόν τοις βασανισταίς έως ου αποδώ παν το οφειλόμενον αυτώ» (Μτ. 18, 32-34).
Φοβερός είναι αυτός ό λόγος. Μας παροτρύνει να είμαστε ελεήμονες, σπλαχνικοί και να συγχωρούμε τους άλλους. Εμείς όμως πολύ συχνά γινόμαστε άσπλαχνοι, επιμένουμε στα δικά μας και δεν συγχωρούμε τον πλησίον. Έτσι πρέπει να ενεργούμε; Να εχθρευόμαστε αυτούς πού μας αδικούν; Ασφαλώς όχι. Αν βλέπουμε τον πλησίον μας να μας κάνει κακό ή να μας προσβάλλει, δεν πρέπει να τον μισούμε. Αντίθετα, πρέπει να τον σπλαχνιζόμαστε, διότι είναι ασθενής. Ασθενεί η ψυχή του και υποφέρει από μίσος. Γι' αυτό πρέπει να τον σπλαχνιζόμαστε.
Δεν πρέπει αυτόν να μισούμε, αλλά τον διάβολο και τους δαίμονες, πού φαρμάκωσαν με τήν κακία τους την καρδιά του και τον έκαναν άσπλαχνο και σκληρό. Αν τυχόν θα απαντήσουμε και εμείς με την προσβολή στην προσβολή και θ' ανάψει στην καρδιά μας η φλόγα του μίσους, τότε ας σταματήσουμε και ας σκεφτούμε λιγάκι: και ποιός είμαι εγώ που τον μισώ, είμαι μήπως καλύτερος απ' αυτόν; Δεν είμαι και εγώ γεμάτος αμαρτία; Τότε γιατί τον μισώ; Και αμέσως θα ηρεμήσει ή καρδιά μας. Ο καλός λόγος θα σβήσει το μίσος.
Έτσι πρέπει να ενεργούμε. Να είμαστε επιεικείς απέναντι των αδελφών μας πού πάσχουν από κακία και ασθενούν, τρέφοντας μίσος εναντίον μας. Με το έλαιο της Αγάπης να μαλακώνουμε την καρδιά τους πού αιχμαλωτίστηκε από τους δαίμονες και δουλεύει σ' αυτούς.
Αρχίζει ή Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Ο Κύριος ζητά να συγχωρήσουμε ο ένας τον άλλον. Και πρώτος εγώ πρέπει να σας ζητήσω συγγνώμη. «Συγχωρήστε, πατέρες και αδελφοί, τις αμαρτίες που έκανα σ' αυτή την ημέρα και σ' όλες τις ημέρες της ζωής μου».
,
Στους βίους των αγίων υπάρχουν αρκετά παραδείγματα ανθρώπων πού τιμωρήθηκαν επειδή δεν ήθελαν να συγχωρήσουν. Ο ιερομόναχος Τίτος της Λαύρας των Σπηλαίων του Κιέβου βρισκόταν στην επιθανάτια κλίνη. Μαζεύτηκε γύρω του όλη η αδελφότητα της Μονής. Όλοι ήξεραν ότι υπάρχει παλιά έχθρα μεταξύ του Τίτου και του Ιεροδιακόνου Ευάγριου, γι' αυτό και έφεραν τον Ευάγριο να συμφιλιωθεί με τον Τίτο πριν αποθάνει.
Ο μακάριος αυτός ο Τίτος σηκώθηκε στο κρεβάτι του, έσκυψε μπροστά στον Ευάγριο το κεφάλι του και του ζήτησε συγγνώμη. Αλλά ο σκληρόκαρδος Ευάγριος του απάντησε με έναν τρομερό λόγο: «Δεν θα σε συγχωρήσω ούτε σ' αυτή τήν ζωή ούτε στην μέλλουσα». Μόλις το είπε αυτό έπεσε νεκρός, και ό μακάριος Τίτος σηκώθηκε υγιής από το κρεβάτι του. Διηγήθηκε στους αδελφούς ότι είδε τους αγγέλους και τους δαίμονες οι όποιοι είχαν μαζευτεί γύρω από το κρεβάτι του. Οι δαίμονες ήθελαν να πάρουν τήν ψυχή του, διότι είχε έχθρα με τον Ευάγριο, ενώ οι άγγελοι έκλαιγαν γι' αυτόν. Μόλις όμως ο Ευάγριος είπε τον φοβερό εκείνο λόγο, ένας άγγελος με το φλογισμένο δόρυ του χτύπησε τον Ευάγριο ό όποιος αμέσως έπεσε νεκρός. Ό ίδιος άγγελος πήρε το χέρι του Τίτου, τον θεράπευσε και τον σήκωσε από το κρεβάτι του.
Γνωρίζουμε και ένα άλλο παράδειγμα από το βίο του μάρτυρα Νικηφόρου. Υπήρχε έχθρα μεταξύ αυτού και του πρεσβυτέρου Σαπρικίου, με τον οποίον κάποτε ήταν πολύ καλοί φίλοι. Όμως, όπως συχνά γίνεται, ο διάβολος με τις πανουργίες του κατέστρεψε αυτή τη φιλία. Ήταν καιρός πού γινόταν σφοδρός διωγμός κατά των χριστιανών. Ο πρεσβύτερος Σαπρίκιος συνελήφθη, τον βασάνισαν και τελικά τον οδήγησαν σε μαρτύριο. Όταν πήγαν να τον εκτελέσουν ο Νικηφόρος τον ακολουθούσε, έπεφτε μπροστά του και τον ικέτευε λέγοντας: «Μάρτυρα του Χριστού, συγχώρησε με». Ο Σαπρίκιος όμως δεν ήθελε να τον συγχωρήσει. Όταν έφτασαν στον τόπο του μαρτυρίου ό Σαπρίκιος ξαφνικά είπε: «Μην με αποκεφαλίζετε. Αρνούμαι τον Χριστό». Έτσι αρνήθηκε τον Χριστό του και χάθηκε ή ψυχή του. Την θέση του πήρε ό Νικηφόρος, ό όποιος έσκυψε το κεφάλι του κάτω από το τσεκούρι του δημίου, μαρτύρησε και δοξάστηκε στους Ουρανούς. Τρομερό, πραγματικά τρομερό γεγονός. Και νομίζω ότι πρέπει να ταράξει αυτούς πού δεν θέλουν να συγχωρούν τον πλησίον τους.
Θυμηθείτε τον Κύριο πού συγχωρούσε όλους: συγχώρησε τον ληστή πάνω στο Σταυρό, τον τελώνη, την πόρνη, που έβρεξε με τα δάκρυά της τα πόδια του και τα σκούπισε με τα μαλλιά της. Ας θυμηθούν αυτοί που δεν θέλουν να συγχωρούν την παραβολή του κακού δούλου που ο βασιλιάς τού χάρισε το πολύ μεγάλο χρέος του. Εκείνος, όμως, μόλις βγήκε από τον βασιλιά, βρήκε έναν από τους συνδούλους του που του όφειλε ένα μικρό ποσό, τον έπιασε και τον έσφιγγε να τον πνίξει, λέγοντας του: «ξόφλησέ μου το χρέος».
Όταν το είδαν αυτό οι σύνδουλοί του, λυπήθηκαν πάρα πολύ. Πήγαν και το διηγήθηκαν στον κύριο τους. Τότε ο βασιλιάς τον κάλεσε και του είπε: «Δούλε πονηρέ, πάσαν την οφειλήν άφηκά σοι, επεί παρεκάλεσάς με· ουκ έδει και σε ελεήσαι τον σύνδουλόν σου, ως και εγώ σε ηλέησα; και οργισθείς ο κύριος αυτού παρέδωκεν αυτόν τοις βασανισταίς έως ου αποδώ παν το οφειλόμενον αυτώ» (Μτ. 18, 32-34).
Φοβερός είναι αυτός ό λόγος. Μας παροτρύνει να είμαστε ελεήμονες, σπλαχνικοί και να συγχωρούμε τους άλλους. Εμείς όμως πολύ συχνά γινόμαστε άσπλαχνοι, επιμένουμε στα δικά μας και δεν συγχωρούμε τον πλησίον. Έτσι πρέπει να ενεργούμε; Να εχθρευόμαστε αυτούς πού μας αδικούν; Ασφαλώς όχι. Αν βλέπουμε τον πλησίον μας να μας κάνει κακό ή να μας προσβάλλει, δεν πρέπει να τον μισούμε. Αντίθετα, πρέπει να τον σπλαχνιζόμαστε, διότι είναι ασθενής. Ασθενεί η ψυχή του και υποφέρει από μίσος. Γι' αυτό πρέπει να τον σπλαχνιζόμαστε.
Δεν πρέπει αυτόν να μισούμε, αλλά τον διάβολο και τους δαίμονες, πού φαρμάκωσαν με τήν κακία τους την καρδιά του και τον έκαναν άσπλαχνο και σκληρό. Αν τυχόν θα απαντήσουμε και εμείς με την προσβολή στην προσβολή και θ' ανάψει στην καρδιά μας η φλόγα του μίσους, τότε ας σταματήσουμε και ας σκεφτούμε λιγάκι: και ποιός είμαι εγώ που τον μισώ, είμαι μήπως καλύτερος απ' αυτόν; Δεν είμαι και εγώ γεμάτος αμαρτία; Τότε γιατί τον μισώ; Και αμέσως θα ηρεμήσει ή καρδιά μας. Ο καλός λόγος θα σβήσει το μίσος.
Έτσι πρέπει να ενεργούμε. Να είμαστε επιεικείς απέναντι των αδελφών μας πού πάσχουν από κακία και ασθενούν, τρέφοντας μίσος εναντίον μας. Με το έλαιο της Αγάπης να μαλακώνουμε την καρδιά τους πού αιχμαλωτίστηκε από τους δαίμονες και δουλεύει σ' αυτούς.
Αρχίζει ή Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Ο Κύριος ζητά να συγχωρήσουμε ο ένας τον άλλον. Και πρώτος εγώ πρέπει να σας ζητήσω συγγνώμη. «Συγχωρήστε, πατέρες και αδελφοί, τις αμαρτίες που έκανα σ' αυτή την ημέρα και σ' όλες τις ημέρες της ζωής μου».
,
ΑΓΙΟΥ ΛΟΥΚΑ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΚΡΙΜΑΙΑΣ
ΛΟΓΟΙ ΚΑΙ ΟΜΙΛΙΕΣ ΤΟΜΟΣ Α'
ΕΚΔΟΣΕΙΣ "ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ"
ΕΚΔΟΣΕΙΣ "ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ"
,
Σάββατο 5 Μαρτίου 2011
Μέ ποιά μέσα αποκτούνται οι αρετές...
...
Γιά την απόκτηση των αρετών, χρειάζεται να υπάρχει μία ψυχή γενναία και μεγάλη και μία θέλησις, όχι ασθενής και απαλή, αλλά αποφαστική και δυνατή, με σίγουρη προϋπόθεσι, ότι έχουμε να περάσουμε μέσα από πολλά αντίθετα και σκληρά και ακόμη, πρέπει να έχουμε και κλίσι ξεχωριστή και αγάπη προς αυτές"αυτήν την οποία μπορούμε να αποκτήσουμε, αν συλλογιζώμασυτε, πόσο οι αρετές αυτές αρέσουν στο Θεό και πόσο είναι ευγενείς και εξαιρετικές από μόνες τους και πόσο μας είναι ωφέλιμες και αναγκαίες. Επειδή, κάθε μας τελειότητα και προκοπή, από αυτές έχει και την αρχή και το τέλος.
Οπότε, κάθε πρωί, ας παίρνονται δραστικές προθέσεις και αποφάσεις από μας, για να γυμναζώμαστε σε όσα αίτια της αρετής, πιθανώς, μπορούν να συμβούν εκείνη την ημέρα"το βράδυ, πρέπει να εξετάζουε, αν τα χρησιμοποιήσαμε καλά"και το άλλο πρωί, να ανανεώνουμε πάλι τις ίδιες αποφάσεις και επιθυμίες πιο ζωντανά και μάλιστα, για να ασκούμαστε στην απόκτησι της αρετής εκείνης, που έχουμε τότε στα χέρια μας. Παρόμοια και τα παραδείγματα των αγίων και οι προσευχές μας και οι μελέτες της ζωής και του Πάθους του Χριστού, όλα αυτά, που είναι τόσο αναγκαία σε κάθε πνευματική άσκησι των αρετών, ας γίνωνται κυρίως για εκείνη την αρετή, στην οποία τότε θέλουμε να γυμναστούμε"αλλά και όσες αφορμές και αιτίες συναντήσουμε εκείνη την ημέρα, και αν είναι διαφορετικές μεταξύ τους, όμως όλες πρέπει να τις μεταχειριζώμαστε, όσο το δυνατόν, στην απόκτησι της αρετής εκείνης, που επιθυμούμε.
Κατά αυτό τον τρόπο δεν πρέπει να φροντίζουμε, στο να συνηθίσουμε να κάνουμε τις ενάρετες πράξεις, εσωτερικές και εξωτερικές, και με τόση πολλή προθυμία και ευκολία, με όση προθυμία και ευκολία κάναμε πριν και τις αντίθετες κακίες τους ή καλύτερα, με όση ευκολία γίνονται και οι φυσικές επιθυμίες της καρδιάς μας"με άλλα λόγια τόση συνήθεια πρέπει να αποκτήσουμε στις αρετές, που να μας γίνωνται σαν φυσικές.
Και όσο μεγαλύτερες δυσκολίες συναντάμε σ αυτές (όπως είπαμε παραπάνω), τόσο οι δυσκολίες αυτές, γρηγορώτερα και βαθύτερα, θα βάλουν και θα φυτέψουν την καλή συνήθεια στην ψυχή μας.
Τα κατάλληλα ρητά της θείας Γραφής, όταν λέγωνται από μας, με την φωνή ή και με τον νού, έχουν θαυμαστή δύναμι, για να βοηθήσουν στην εκγύμνασι της ζητούμενης αρετής"γιατί λέγει ο Σολομών"«Τι θα τηρήσης, τέκνο; Τα λόγια του Θεού» (Παρ. 31,2). Γι αυτό, ας έχουμε πρόχειρα πολλά ρητά για την αρετή που εξασκούμαστε, τα οποία ας γίνωνται πράξι και ας λέγωνται όλη την ημέρα και μάλιστα, όταν τύχη το αντίθετο πάθος της αρετής εκείνης να μας πολεμήσει.
Γιά παράδειγμα"αν ασχολούμαστε με την απόκτησι της υπομονής, μπορούμε να πούμε τα παρακάτω ρητά και άλλα παρόμοια"«Μακρόθυμος ανήρ, πολύς εν φρονήσει» (Παρ. 14,31). «Η υπομονή των φτωχών δεν θα εξαφανισθή» (Ψαλμ. 9,19). «Αλοίμονο σε όσους έχασαν την υπομονή» (Σειρ. 2,15). «Ο μακρόθυμος είναι ανώτερος από τον ισχυρό.
Και όποιος συγκρατεί την οργή του, ανώτερος από εκείνον που κυριεύει μία πόλι» (Παρ. 10,32). «Μέ την υπομονή σας θα σώσετε τις ψυχές σας» (Λουκ. 21,19). «Μέ την υπομονή διανύουμε τον αγώνα που έχουμε μπροστά μας» (Εβρ. 12,1). «Να, καλοτυχίζουμε όσους δείχνουν υπομονή» (Ιάκωβος 5,11).
«Μακάριος όποιος δέχεται με υπομονή τις δοκιμασίες» (Ιάκ. 1,12). «Η υπομονή σας πρέπει να κρατήση ως το τέλος» (Ιάκ. 1,4). «Έχετε ανάγκη από υπομονή» (Εβρ. 10,36). Ομοίως μπορούμε να πούμε και αυτές τις μικρές προσευχές"«Ω Θεέ μου, πότε θα οπλισθή η καρδία μου με το όχημα της υπομονής;» «Πότε θα περάσω κάθε δοκιμασία με αναπαυμένη καρδιά, για να δώσω χαρά στο Θεό μου;» «Ω πολυαγαπητές μου δοκιμασίες, που με κάνατε όμοιο με τον Κύριό μου Ιησού, που υπόφερε για μένα; Ω Ιησού, μόνη ζωή της ψυχής μου, άραγε θα ζήσω ποτέ εγώ αναπαυμένος μέσα στα χίλια βάσανα για τη δική σου δόξα;» «Μακάριος εγώ, αν και στο μέσο της φωτιάς των θλίψεων ανάψω από επιθυμία, να υποφέρω μεγαλύτερα βάσανα!»
Αυτές τις μικρές προσευχές θα χρησιμοποιήσουμε, για να προκόψουμε στις αρετές και άλλες ακόμη κατάλληλες για κάθε αρετή, που γυμναζόμαστε, όσες θα μας εμπνεύση το πνεύμα της ευλάβειας.
Οι μικρές αυτές προσευχές αποκαλούνται ακοντιστικές και σαϊτευτικές, γιατί είναι σαν ακόντια, δηλαδή κοντάρια και βέλη που κονταρεύουν και σαϊτεύουν στον ουρανό και έχουν μεγάλη δύναμι για να μας ξεσηκώσουν στην αρετή και να φθάσουν ως τα αυτιά του Θεού, αν και συνοδεύωνται από δυό πράγματα, σαν από δυό φτερά"το ένα είναι, η αληθινή γνώσις της χαράς του Θεού μας, την οποία αυτός λαμβάνει για την εκγύμνασι, που εμείς κάνουμε στις αρετές, το άλλο είναι μία θερμή και διάπυρη επιθυμία, να τις αποκτήσουμε, για να αρέσουμε στην θεία του μεγαλειότητα ।
।
Αναδημοσίευση από :
http://1myblog।pblogs.gr
.
Γιά την απόκτηση των αρετών, χρειάζεται να υπάρχει μία ψυχή γενναία και μεγάλη και μία θέλησις, όχι ασθενής και απαλή, αλλά αποφαστική και δυνατή, με σίγουρη προϋπόθεσι, ότι έχουμε να περάσουμε μέσα από πολλά αντίθετα και σκληρά και ακόμη, πρέπει να έχουμε και κλίσι ξεχωριστή και αγάπη προς αυτές"αυτήν την οποία μπορούμε να αποκτήσουμε, αν συλλογιζώμασυτε, πόσο οι αρετές αυτές αρέσουν στο Θεό και πόσο είναι ευγενείς και εξαιρετικές από μόνες τους και πόσο μας είναι ωφέλιμες και αναγκαίες. Επειδή, κάθε μας τελειότητα και προκοπή, από αυτές έχει και την αρχή και το τέλος.
Οπότε, κάθε πρωί, ας παίρνονται δραστικές προθέσεις και αποφάσεις από μας, για να γυμναζώμαστε σε όσα αίτια της αρετής, πιθανώς, μπορούν να συμβούν εκείνη την ημέρα"το βράδυ, πρέπει να εξετάζουε, αν τα χρησιμοποιήσαμε καλά"και το άλλο πρωί, να ανανεώνουμε πάλι τις ίδιες αποφάσεις και επιθυμίες πιο ζωντανά και μάλιστα, για να ασκούμαστε στην απόκτησι της αρετής εκείνης, που έχουμε τότε στα χέρια μας. Παρόμοια και τα παραδείγματα των αγίων και οι προσευχές μας και οι μελέτες της ζωής και του Πάθους του Χριστού, όλα αυτά, που είναι τόσο αναγκαία σε κάθε πνευματική άσκησι των αρετών, ας γίνωνται κυρίως για εκείνη την αρετή, στην οποία τότε θέλουμε να γυμναστούμε"αλλά και όσες αφορμές και αιτίες συναντήσουμε εκείνη την ημέρα, και αν είναι διαφορετικές μεταξύ τους, όμως όλες πρέπει να τις μεταχειριζώμαστε, όσο το δυνατόν, στην απόκτησι της αρετής εκείνης, που επιθυμούμε.
Κατά αυτό τον τρόπο δεν πρέπει να φροντίζουμε, στο να συνηθίσουμε να κάνουμε τις ενάρετες πράξεις, εσωτερικές και εξωτερικές, και με τόση πολλή προθυμία και ευκολία, με όση προθυμία και ευκολία κάναμε πριν και τις αντίθετες κακίες τους ή καλύτερα, με όση ευκολία γίνονται και οι φυσικές επιθυμίες της καρδιάς μας"με άλλα λόγια τόση συνήθεια πρέπει να αποκτήσουμε στις αρετές, που να μας γίνωνται σαν φυσικές.
Και όσο μεγαλύτερες δυσκολίες συναντάμε σ αυτές (όπως είπαμε παραπάνω), τόσο οι δυσκολίες αυτές, γρηγορώτερα και βαθύτερα, θα βάλουν και θα φυτέψουν την καλή συνήθεια στην ψυχή μας.
Τα κατάλληλα ρητά της θείας Γραφής, όταν λέγωνται από μας, με την φωνή ή και με τον νού, έχουν θαυμαστή δύναμι, για να βοηθήσουν στην εκγύμνασι της ζητούμενης αρετής"γιατί λέγει ο Σολομών"«Τι θα τηρήσης, τέκνο; Τα λόγια του Θεού» (Παρ. 31,2). Γι αυτό, ας έχουμε πρόχειρα πολλά ρητά για την αρετή που εξασκούμαστε, τα οποία ας γίνωνται πράξι και ας λέγωνται όλη την ημέρα και μάλιστα, όταν τύχη το αντίθετο πάθος της αρετής εκείνης να μας πολεμήσει.
Γιά παράδειγμα"αν ασχολούμαστε με την απόκτησι της υπομονής, μπορούμε να πούμε τα παρακάτω ρητά και άλλα παρόμοια"«Μακρόθυμος ανήρ, πολύς εν φρονήσει» (Παρ. 14,31). «Η υπομονή των φτωχών δεν θα εξαφανισθή» (Ψαλμ. 9,19). «Αλοίμονο σε όσους έχασαν την υπομονή» (Σειρ. 2,15). «Ο μακρόθυμος είναι ανώτερος από τον ισχυρό.
Και όποιος συγκρατεί την οργή του, ανώτερος από εκείνον που κυριεύει μία πόλι» (Παρ. 10,32). «Μέ την υπομονή σας θα σώσετε τις ψυχές σας» (Λουκ. 21,19). «Μέ την υπομονή διανύουμε τον αγώνα που έχουμε μπροστά μας» (Εβρ. 12,1). «Να, καλοτυχίζουμε όσους δείχνουν υπομονή» (Ιάκωβος 5,11).
«Μακάριος όποιος δέχεται με υπομονή τις δοκιμασίες» (Ιάκ. 1,12). «Η υπομονή σας πρέπει να κρατήση ως το τέλος» (Ιάκ. 1,4). «Έχετε ανάγκη από υπομονή» (Εβρ. 10,36). Ομοίως μπορούμε να πούμε και αυτές τις μικρές προσευχές"«Ω Θεέ μου, πότε θα οπλισθή η καρδία μου με το όχημα της υπομονής;» «Πότε θα περάσω κάθε δοκιμασία με αναπαυμένη καρδιά, για να δώσω χαρά στο Θεό μου;» «Ω πολυαγαπητές μου δοκιμασίες, που με κάνατε όμοιο με τον Κύριό μου Ιησού, που υπόφερε για μένα; Ω Ιησού, μόνη ζωή της ψυχής μου, άραγε θα ζήσω ποτέ εγώ αναπαυμένος μέσα στα χίλια βάσανα για τη δική σου δόξα;» «Μακάριος εγώ, αν και στο μέσο της φωτιάς των θλίψεων ανάψω από επιθυμία, να υποφέρω μεγαλύτερα βάσανα!»
Αυτές τις μικρές προσευχές θα χρησιμοποιήσουμε, για να προκόψουμε στις αρετές και άλλες ακόμη κατάλληλες για κάθε αρετή, που γυμναζόμαστε, όσες θα μας εμπνεύση το πνεύμα της ευλάβειας.
Οι μικρές αυτές προσευχές αποκαλούνται ακοντιστικές και σαϊτευτικές, γιατί είναι σαν ακόντια, δηλαδή κοντάρια και βέλη που κονταρεύουν και σαϊτεύουν στον ουρανό και έχουν μεγάλη δύναμι για να μας ξεσηκώσουν στην αρετή και να φθάσουν ως τα αυτιά του Θεού, αν και συνοδεύωνται από δυό πράγματα, σαν από δυό φτερά"το ένα είναι, η αληθινή γνώσις της χαράς του Θεού μας, την οποία αυτός λαμβάνει για την εκγύμνασι, που εμείς κάνουμε στις αρετές, το άλλο είναι μία θερμή και διάπυρη επιθυμία, να τις αποκτήσουμε, για να αρέσουμε στην θεία του μεγαλειότητα ।
।
Αναδημοσίευση από :
http://1myblog।pblogs.gr
Φωτογραφία : Εκκλησία Παναγίας Μακεδονίτισσας
.
.
Παρασκευή 4 Μαρτίου 2011
Εισαγωγή στη Μεγάλη Τεσσαρακοστή
...
Όταν κάποιος ξεκινά για ένα ταξίδι, πρέπει να ξέρει πού πηγαίνει. Το ίδιο ισχύει και με τη Σαρακοστή. Προ πάντων, η Σαρακοστή είναι ένα πνευματικό ταξίδι και προορισμός του είναι το Πάσχα, “η εορτή των εορτών”. Είναι η προετοιμασία για την “εκπλήρωση του Πάσχα, την αληθινή Αποκάλυψη”. Για να ξεκινήσουμε, επομένως, πρέπει να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε αυτή τη σύνδεση μεταξύ Σαρακοστής και Πάσχα, επειδή αποκαλύπτει κάτι πολύ ουσιαστικό, ύψιστης σημασίας για τη χριστιανική μας πίστη και ζωή.
Χρειάζεται να εξηγήσουμε ότι το Πάσχα είναι πολλά περισσότερα από μια ακόμη γιορτή, από μια επέτειο ανάμνηση ενός περασμένου γεγονότος; Οποιοσδήποτε έχει συμμετάσχει, έστω μία μόνο φορά, σε εκείνη την νύχτα που είναι “λαμπρότερη από την ημέρα”, και έχει δοκιμάσει εκείνη τη μοναδική χαρά, το γνωρίζει [...] Με το Πάσχα γιορτάζουμε την Ανάσταση του Χριστού ως κάτι που συνέβη και συνεχίζει να συμβαίνει σε μας. Επειδή ο καθένας μας έλαβε το δώρο αυτής της νέας ζωής και τη δύναμη να την αποδεχτεί και να τη ζήσει. Είναι ένα δώρο που αλλάζει ριζικά τη στάση μας απέναντι σε όλα τα στοιχεία αυτού του κόσμου, ακόμη και το θάνατο. Μας δίνει τη δυνατότητα να διαβεβαιώνουμε με χαρά: “Θάνατος δεν υπάρχει πια!” Όμως, ο θάνατος είναι ακόμα εδώ αναμφίβολα, συνεχίζουμε να τον αντιμετωπίζουμε και κάποια μέρα θα έρθει και θα μας πάρει. Αλλά είναι ολόκληρη η πίστη μας ότι με το θάνατό Του ο Χριστός άλλαξε την ίδια τη φύση του θανάτου, την έκανε μια μετάβαση – ένα “πέρασμα”, ένα “Πάσχα” – προς τη Βασιλεία του Θεού και μεταμόρφωσε τη μεγαλύτερη τραγωδία στον απόλυτο θρίαμβο. [...]
Τέτοια είναι αυτή η πίστη της Εκκλησίας, που βεβαιώνεται και γίνεται αυταπόδεικτη μέσω των αμέτρητων Αγίων της. Ωστόσο, μήπως δεν είναι καθημερινή μας διαπίστωση ότι αυτή η πίστη μάς ανήκει πολύ σπάνια, ότι συνεχώς χάνουμε και προδίδουμε τη “νέα ζωή” που λάβαμε ως δώρο, και ότι στην πραγματικότητα ζούμε σαν ο Χριστός να μην είχε αναστηθεί από τους νεκρούς, σαν αυτό το μοναδικό γεγονός να μην είχε καμιά σημασία για μας; [...] Απλά τα ξεχνάμε όλα αυτά – τόσο πολυάσχολοι είμαστε, τόσο βυθισμένοι στις καθημερινές μας ανησυχίες – και επειδή τα ξεχνάμε, αποτυγχάνουμε. Και μέσω αυτής της λήθης, της αποτυχίας και της αμαρτίας, η ζωή μας γίνεται πάλι “παλιά” – ασήμαντη, σκοτεινή, και εν τέλει χωρίς νόημα – ένα άσκοπο ταξίδι προς ένα άσκοπο τέλος. [...] Μπορεί κατά διαστήματα να αναγνωρίζουμε και να εξομολογούμαστε τις διάφορες “αμαρτίες” μας, ωστόσο παύουμε να αντιστοιχίζουμε τη ζωή μας προς εκείνη τη νέα ζωή που αποκάλυψε και μας έδωσε ο Χριστός. Πράγματι, ζούμε σαν να μην ήρθε ποτέ. Αυτή είναι η μόνη πραγματική αμαρτία, η αμαρτία όλων των αμαρτιών, η απύθμενη θλίψη και τραγωδία της κατ’ όνομα Χριστιανοσύνης μας.
Εάν το συνειδητοποιήσουμε, τότε ίσως να καταλάβουμε τι είναι το Πάσχα και γιατί χρειάζεται και προϋποθέτει τη Σαρακοστή. Διότι τότε μπορεί να καταλάβουμε ότι οι λειτουργικές παραδόσεις της Εκκλησίας, όλοι οι κύκλοι της και οι ακολουθίες της, υπάρχουν, καταρχήν, για να μας βοηθήσουν να επανακτήσουμε την όραση και τη γεύση αυτής της νέας ζωής που τόσο εύκολα χάνουμε και προδίδουμε, ούτως ώστε να μετανοήσουμε και να επιστρέψουμε σε αυτήν . [...] Και πάλι ο “παλαιός” βίος της αμαρτίας και της μικρότητας δεν υπερνικιέται και δεν αλλάζει εύκολα. Το Ευαγγέλιο αναμένει και απαιτεί από τον άνθρωπο μια προσπάθεια για την οποία, στην παρούσα κατάστασή του, είναι ουσιαστικά ανίκανος . [...] Εδώ εμφανίζεται η Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Αυτή είναι η βοήθεια που μας παρέχεται από την Εκκλησία: η σχολή της μετανοίας, που μόνη αυτή θα μας δώσει τη δυνατότητα να δεχτούμε το Πάσχα όχι μόνο ως άδεια για να φάμε, να πιούμε και να χαλαρώσουμε, αλλά πράγματι ως το τέλος “του παλαιού” μέσα μας, ως την είσοδό μας στο «καινό”. [...] Μέσα σε κάθε έτος η Σαρακοστή και το Πάσχα είναι, για άλλη μια φορά, η ανακάλυψη και η αποκατάσταση από μας αυτού που είχαμε γίνει μέσω του βαπτισματικού θανάτου και της αναστάσεώς μας.
Ένα ταξίδι, ένα προσκύνημα! Όμως, καθώς το ξεκινάμε, καθώς κάνουμε το πρώτο βήμα στο “χαροποιόν πένθος” της Σαρακοστής, βλέπουμε – μακριά, πολύ μακριά – τον προορισμό. Είναι η χαρά του Πάσχα, είναι η είσοδος στη δόξα της Βασιλείας. Και είναι αυτή η όραση, η πρόγευση του Πάσχα, που κάνει το πένθος της Σαρακοστής χαροποιόν, το σαρακοστιανό μας αγώνα μια «πνευματική άνοιξη». Η νύχτα μπορεί να είναι σκοτεινή και μακρά, αλλά κατά μήκος όλου του δρόμου μια μυστηριώδης και ακτινοβόλος αυγή φαίνεται να λάμπει στον ορίζοντα. “Μην μας στερήσεις την προσδοκία μας, Φίλε του ανθρώπου!”
।
Δόξα τω Θεώ!
Αποσπάσματα από το βιβλίο «Μεγάλη Σαρακοστή» του π. Αλεξάνδρου Σμέμαν.
Το βιβλίο κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Ακρίτας.
Χρειάζεται να εξηγήσουμε ότι το Πάσχα είναι πολλά περισσότερα από μια ακόμη γιορτή, από μια επέτειο ανάμνηση ενός περασμένου γεγονότος; Οποιοσδήποτε έχει συμμετάσχει, έστω μία μόνο φορά, σε εκείνη την νύχτα που είναι “λαμπρότερη από την ημέρα”, και έχει δοκιμάσει εκείνη τη μοναδική χαρά, το γνωρίζει [...] Με το Πάσχα γιορτάζουμε την Ανάσταση του Χριστού ως κάτι που συνέβη και συνεχίζει να συμβαίνει σε μας. Επειδή ο καθένας μας έλαβε το δώρο αυτής της νέας ζωής και τη δύναμη να την αποδεχτεί και να τη ζήσει. Είναι ένα δώρο που αλλάζει ριζικά τη στάση μας απέναντι σε όλα τα στοιχεία αυτού του κόσμου, ακόμη και το θάνατο. Μας δίνει τη δυνατότητα να διαβεβαιώνουμε με χαρά: “Θάνατος δεν υπάρχει πια!” Όμως, ο θάνατος είναι ακόμα εδώ αναμφίβολα, συνεχίζουμε να τον αντιμετωπίζουμε και κάποια μέρα θα έρθει και θα μας πάρει. Αλλά είναι ολόκληρη η πίστη μας ότι με το θάνατό Του ο Χριστός άλλαξε την ίδια τη φύση του θανάτου, την έκανε μια μετάβαση – ένα “πέρασμα”, ένα “Πάσχα” – προς τη Βασιλεία του Θεού και μεταμόρφωσε τη μεγαλύτερη τραγωδία στον απόλυτο θρίαμβο. [...]
Τέτοια είναι αυτή η πίστη της Εκκλησίας, που βεβαιώνεται και γίνεται αυταπόδεικτη μέσω των αμέτρητων Αγίων της. Ωστόσο, μήπως δεν είναι καθημερινή μας διαπίστωση ότι αυτή η πίστη μάς ανήκει πολύ σπάνια, ότι συνεχώς χάνουμε και προδίδουμε τη “νέα ζωή” που λάβαμε ως δώρο, και ότι στην πραγματικότητα ζούμε σαν ο Χριστός να μην είχε αναστηθεί από τους νεκρούς, σαν αυτό το μοναδικό γεγονός να μην είχε καμιά σημασία για μας; [...] Απλά τα ξεχνάμε όλα αυτά – τόσο πολυάσχολοι είμαστε, τόσο βυθισμένοι στις καθημερινές μας ανησυχίες – και επειδή τα ξεχνάμε, αποτυγχάνουμε. Και μέσω αυτής της λήθης, της αποτυχίας και της αμαρτίας, η ζωή μας γίνεται πάλι “παλιά” – ασήμαντη, σκοτεινή, και εν τέλει χωρίς νόημα – ένα άσκοπο ταξίδι προς ένα άσκοπο τέλος. [...] Μπορεί κατά διαστήματα να αναγνωρίζουμε και να εξομολογούμαστε τις διάφορες “αμαρτίες” μας, ωστόσο παύουμε να αντιστοιχίζουμε τη ζωή μας προς εκείνη τη νέα ζωή που αποκάλυψε και μας έδωσε ο Χριστός. Πράγματι, ζούμε σαν να μην ήρθε ποτέ. Αυτή είναι η μόνη πραγματική αμαρτία, η αμαρτία όλων των αμαρτιών, η απύθμενη θλίψη και τραγωδία της κατ’ όνομα Χριστιανοσύνης μας.
Εάν το συνειδητοποιήσουμε, τότε ίσως να καταλάβουμε τι είναι το Πάσχα και γιατί χρειάζεται και προϋποθέτει τη Σαρακοστή. Διότι τότε μπορεί να καταλάβουμε ότι οι λειτουργικές παραδόσεις της Εκκλησίας, όλοι οι κύκλοι της και οι ακολουθίες της, υπάρχουν, καταρχήν, για να μας βοηθήσουν να επανακτήσουμε την όραση και τη γεύση αυτής της νέας ζωής που τόσο εύκολα χάνουμε και προδίδουμε, ούτως ώστε να μετανοήσουμε και να επιστρέψουμε σε αυτήν . [...] Και πάλι ο “παλαιός” βίος της αμαρτίας και της μικρότητας δεν υπερνικιέται και δεν αλλάζει εύκολα. Το Ευαγγέλιο αναμένει και απαιτεί από τον άνθρωπο μια προσπάθεια για την οποία, στην παρούσα κατάστασή του, είναι ουσιαστικά ανίκανος . [...] Εδώ εμφανίζεται η Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Αυτή είναι η βοήθεια που μας παρέχεται από την Εκκλησία: η σχολή της μετανοίας, που μόνη αυτή θα μας δώσει τη δυνατότητα να δεχτούμε το Πάσχα όχι μόνο ως άδεια για να φάμε, να πιούμε και να χαλαρώσουμε, αλλά πράγματι ως το τέλος “του παλαιού” μέσα μας, ως την είσοδό μας στο «καινό”. [...] Μέσα σε κάθε έτος η Σαρακοστή και το Πάσχα είναι, για άλλη μια φορά, η ανακάλυψη και η αποκατάσταση από μας αυτού που είχαμε γίνει μέσω του βαπτισματικού θανάτου και της αναστάσεώς μας.
Ένα ταξίδι, ένα προσκύνημα! Όμως, καθώς το ξεκινάμε, καθώς κάνουμε το πρώτο βήμα στο “χαροποιόν πένθος” της Σαρακοστής, βλέπουμε – μακριά, πολύ μακριά – τον προορισμό. Είναι η χαρά του Πάσχα, είναι η είσοδος στη δόξα της Βασιλείας. Και είναι αυτή η όραση, η πρόγευση του Πάσχα, που κάνει το πένθος της Σαρακοστής χαροποιόν, το σαρακοστιανό μας αγώνα μια «πνευματική άνοιξη». Η νύχτα μπορεί να είναι σκοτεινή και μακρά, αλλά κατά μήκος όλου του δρόμου μια μυστηριώδης και ακτινοβόλος αυγή φαίνεται να λάμπει στον ορίζοντα. “Μην μας στερήσεις την προσδοκία μας, Φίλε του ανθρώπου!”
।
Δόξα τω Θεώ!
Αποσπάσματα από το βιβλίο «Μεγάλη Σαρακοστή» του π. Αλεξάνδρου Σμέμαν.
Το βιβλίο κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Ακρίτας.
Πέμπτη 3 Μαρτίου 2011
"Οι πειρασμοί του ανθρώπου"
...
Οι πειρασμοί παραχωρούνται για να φανερωθούν τα κρυμμένα πάθη, να καταπολεμηθούν κι έτσι να θεραπευθεί η ψυχή. Είναι και αυτοί δείγμα του θείου ελέους. Γι’ αυτό άφησε με εμπιστοσύνη τον εαυτό σου στα χέρια του Θεού και ζήτησε τη βοήθειά Του, ώστε να σε δυναμώσει στον αγώνα σου. Η ελπίδα στο Θεό δεν οδηγεί ποτέ στην απελπισία. Οι πειρασμοί φέρνουν ταπεινοφροσύνη.
Ο Θεός ξέρει την αντοχή του καθενός μας και παραχωρεί τους πειρασμούς κατά το μέτρο των δυνάμεών μας. Να φροντίζουμε όμως κι εμείς να είμαστε άγρυπνοι και προσεκτικοί, για να μη βάλουμε μόνοι μας τον εαυτό μας σε πειρασμό.
Εμπιστευθείτε στο Θεό τον Αγαθό, τον Ισχυρό, τον Ζώντα, κι Αυτός θα σας οδηγήσει στην ανάπαυση. Μετά τις δοκιμασίες ακολουθεί η πνευματική χαρά. Ο Κύριος παρακολουθεί όσους υπομένουν τις δοκιμασίες και τις θλίψεις για τη δική Του αγάπη. Μη λιποψυχείτε λοιπόν και μη δειλιάζετε.
Δεν θέλω να θλίβεστε και να συγχύζεστε για όσα συμβαίνουν αντίθετα με τη θέλησή σας, όσο δίκαιη κι αν είναι αυτή. Μια τέτοια θλίψη μαρτυρεί την ύπαρξη εγωισμού. Προσέχετε τον εγωισμό, που κρύβεται κάτω από τη μορφή του δικαιώματος. Προσέχετε και την άκαιρη λύση, που δημιουργείται ύστερα από έναν δίκαιο έλεγχο. Η υπερβολική θλίψη για όλα αυτά είναι του πειρασμού. Μία είναι η αληθινή θλίψη. Αυτή που δημιουργείται, όταν γνωρίσουμε καλά την άθλια κατάσταση της ψυχής μας. Όλες οι άλλες θλίψεις δεν έχουν καμία σχέση με τη χάρη του Θεού.
Φροντίζετε να περιφρουρείτε στην καρδιά σας τη χαρά του Αγίου Πνεύματος και να μην επιτρέπετε στον πονηρό να χύνει το φαρμάκι του। Προσέχετε! Προσέχετε, μήπως ο Παράδεισος, που υπάρχει μέσα σας, μετατραπεί σε κόλαση.
Ο Θεός ξέρει την αντοχή του καθενός μας και παραχωρεί τους πειρασμούς κατά το μέτρο των δυνάμεών μας. Να φροντίζουμε όμως κι εμείς να είμαστε άγρυπνοι και προσεκτικοί, για να μη βάλουμε μόνοι μας τον εαυτό μας σε πειρασμό.
Εμπιστευθείτε στο Θεό τον Αγαθό, τον Ισχυρό, τον Ζώντα, κι Αυτός θα σας οδηγήσει στην ανάπαυση. Μετά τις δοκιμασίες ακολουθεί η πνευματική χαρά. Ο Κύριος παρακολουθεί όσους υπομένουν τις δοκιμασίες και τις θλίψεις για τη δική Του αγάπη. Μη λιποψυχείτε λοιπόν και μη δειλιάζετε.
Δεν θέλω να θλίβεστε και να συγχύζεστε για όσα συμβαίνουν αντίθετα με τη θέλησή σας, όσο δίκαιη κι αν είναι αυτή. Μια τέτοια θλίψη μαρτυρεί την ύπαρξη εγωισμού. Προσέχετε τον εγωισμό, που κρύβεται κάτω από τη μορφή του δικαιώματος. Προσέχετε και την άκαιρη λύση, που δημιουργείται ύστερα από έναν δίκαιο έλεγχο. Η υπερβολική θλίψη για όλα αυτά είναι του πειρασμού. Μία είναι η αληθινή θλίψη. Αυτή που δημιουργείται, όταν γνωρίσουμε καλά την άθλια κατάσταση της ψυχής μας. Όλες οι άλλες θλίψεις δεν έχουν καμία σχέση με τη χάρη του Θεού.
Φροντίζετε να περιφρουρείτε στην καρδιά σας τη χαρά του Αγίου Πνεύματος και να μην επιτρέπετε στον πονηρό να χύνει το φαρμάκι του। Προσέχετε! Προσέχετε, μήπως ο Παράδεισος, που υπάρχει μέσα σας, μετατραπεί σε κόλαση.
Άγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως
Αναδημοσίευση από :
Ενορία Αγίου Γεωργίου και Αγίου Αντωνίου Κρήτης
Ενορία Αγίου Γεωργίου και Αγίου Αντωνίου Κρήτης
.
Τετάρτη 2 Μαρτίου 2011
Άγιος Νικόλαος Πλανάς , πρότυπο ιερέα
...
Ποιός άρχοντας, ποιός βαθύπλουτος έζησε σαν τον παπά-Πλανά, πού δεν είχε «που την κεφαλήν κλίνη»; Ποιός δοξασμένος αγαπήθηκε όσο αγαπήθηκε έκείνος πού κρυβότανε για να μη τον δη κανένας;
Ποιός ρήτορας στάθηκε πιο εκφραστικός από τον παπά-Νικόλα, που ψεύδιζε σαν νάτανε κανένα νήπιο;
Κι αληθινά, ποιός ήτανε πιο πλούσιος από τον αγιασμένον αυτόν γέροντα, αφού τα είχε όλα στη ζωή του, χωρίς να κρατά μία δραχμή στην τσέπη του; Αυτός ζούσε σαν εκείνους τους βλογημένους που λέγει ο Απόστολος Παύλος πως ήτανε «μηδέν έχοντι και τα πάντα κατέχοντει». Ζητούσε πρωία τη βασιλεία του Θεού, κι όλα τα άλλα «προσετίθεντο αυτώ(Μαρκ. δ' 24).
Το πιο μικρό νόμισμα δεν βραδυαζότανε στην τσέπη του। «Γιατί, όπως λέγει ό άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος, «εκείνος όπου έχει φυλαγμένα χρήματα, είναι αδύνατο να πιστεύη και να ελπίζει στον Θεό». Και τούτο είναι φανερό από εκείνα όπου είπε ό Χριοτός καϊ Θεος μας: «Όπου ό θησαυρός υμών, εκεί έσται και ή καρδία υμών» (Ματθ. στ'21).
Ποιός ρήτορας στάθηκε πιο εκφραστικός από τον παπά-Νικόλα, που ψεύδιζε σαν νάτανε κανένα νήπιο;
Κι αληθινά, ποιός ήτανε πιο πλούσιος από τον αγιασμένον αυτόν γέροντα, αφού τα είχε όλα στη ζωή του, χωρίς να κρατά μία δραχμή στην τσέπη του; Αυτός ζούσε σαν εκείνους τους βλογημένους που λέγει ο Απόστολος Παύλος πως ήτανε «μηδέν έχοντι και τα πάντα κατέχοντει». Ζητούσε πρωία τη βασιλεία του Θεού, κι όλα τα άλλα «προσετίθεντο αυτώ(Μαρκ. δ' 24).
Το πιο μικρό νόμισμα δεν βραδυαζότανε στην τσέπη του। «Γιατί, όπως λέγει ό άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος, «εκείνος όπου έχει φυλαγμένα χρήματα, είναι αδύνατο να πιστεύη και να ελπίζει στον Θεό». Και τούτο είναι φανερό από εκείνα όπου είπε ό Χριοτός καϊ Θεος μας: «Όπου ό θησαυρός υμών, εκεί έσται και ή καρδία υμών» (Ματθ. στ'21).
Φώτης Κόντογλου
.
Τρίτη 1 Μαρτίου 2011
Αγία Ευδοκία η από Σαμαρειτών η Οσιομάρτυς
...
Η Αγία Ευδοκία γεννήθηκε στη Ηλιούπολη της επαρχίας Λιβανησίας, της Φοινίκης, επί αυτοκρατορίας Τραϊανού. Η ζωή της στην αρχή δεν ήταν καθόλου σωστή και δεν συμβάδιζε με το θέλημα του Κυρίου μας. Eκμεταλευότανλόγω της ομορφιάς της πολλούς άνδρες στη αμαρτωλή ζωή, ενώ παράλληλα συγκέντρωσε πολλά χρήματα. Μετά από μία σοβαρή ασθένεια, εγκατέλειψε την πόλη και τις αμαρτωλές συνήθειές της, και επέστρεψε ξανά εκεί ένα χρόνο αργότερα, αλλά σε άλλο σημείο της πόλης, όπου εκεί γνώρισε κάποιον μοναχό που ονομαζόταν Γερμανός, και εκείνος με τις συμβουλές και νουθεσίες του την έκανε να μετανοήσει. Στην συνέχεια, αφού είδε οπτασία, πήγε στον Επίσκοπο Θεόδοτο και βαπτίστηκε χριστιανή. Η οπτασία ήταν η εξής: Παρατηρούσε Άγγελο Θεού να οδηγεί αυτήν προς τον ουρανό και άλλους Αγγέλους να τη συγχαίρουν, ενώ την ίδια στιγμή κάποιος μαύρος ούρλιαζε και έλεγε ότι αδικείται πάρα πολύ, επειδή η Ευδοκία έγινε Χριστιανή. Από τότε άλλαξε η ζωή της, χάρισε όλη της τη περιουσία στο φιλανθρωπικό έργο της εκκλησίας και πήγε σε κάποιο μοναστήρι, όπου έζησε ασκητικά μέχρι τη στιγμή που τη άρπαξαν οι πρώην εραστές της και την οδήγησαν στο Αυριλιανό για να δικαστεί. Η Αγία Ευδοκία όμως με την προσευχή της, κατόρθωσε να αναστήσει το νεκρό παιδί του βασιλιά και να προσελκύσει και τον ίδιο στο Χριστιανισμό. Αργότερα, την οδήγησαν στον ηγεμόνα Διογένη, ο οποίος την άφησε ελεύθερη, αφού η Αγία και πάλι θαυματούργησε. Παρέδωσε μαρτυρικά τη ψυχή της στον Κύριο με αποκεφαλισμό από τον Βικέντιο.
Η Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη της 1η Μαρτίου.
Απολυτίκιο:
Φόβον ἔνθεον, ἀναλαβοῦσα, κόσμου ἔλιπες, τὴν εὐδοξίαν, καὶ τῷ Λόγῳ Εὐδοκία προαέδραμες, οὐ τὸν ζυγὸν τὴ σαρκί σου βαστάσασα, ὑπερφυῶς ἠγωνίσω δι' αἵματος. Μάρτυς ἔνδοξε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἠμὶν τὸ μέγα ἔλεος.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. δ’.
Ἐν σοί Μῆτερ ἀκριβῶς διεσώθη τό κατ᾽ εἰκόνα· λαβοῦσα γάρ τόν σταυρόν, ἠκολούθησας τῷ Χριστῷ, καί πράττουσα ἐδίδασκες, ὑπερορᾷν μέν σαρκός, παρέρχεται γάρ· ἐπιμελεῖσθαι δέ ψυχῆς, πράγματος ἀθανάτoυ· διό καί μετά Ἀγγέλων συναγάλλεται, Ὁσία Εὐδοκία τό πνεῦμά σου.
Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθείς.
Ὁ εὐδοκήσας ἐκ βυθοῦ ἀπωλείας, πρός εὐσεβείας τόν ἀκρότατον ὅρον, ἀναγαγεῖν σε ἔνδοξε ὡς λίθον ἐκλεκτόν, οὗτος καί τόν βίον σου, τῇ ἀθλήσει λαμπρύνας, χάριν ἰαμάτων σοι, Εὐδοκία παρέχει· ὃν ἐκδυσώπει σῴζεσθαι ἡμᾶς, Ὁσιομάρτυς, Ἀγγέλων ἐφάμιλλε.
Κάθισμα
Ἦχος πλ. δ’. Τὴν Σοφίαν.
Φωτισθεῖσα τῇ αἴγλῃ τῇ θεϊκῇ, τὸν τῆς πλάνης κατέλιπες σκοτασμόν, καὶ βίον ἀνέλαβες, μετὰ σώματος ἄϋλον, χαρισμάτων δὲ θείων, πλησθεῖσα τοῦ Πνεύματος, ἐκ ψιλῆς προσρήσεως, νεκροὺς ἐξανέστησας· ὅθεν ἐπὶ τέλει, μαρτυρίου στεφάνῳ, ἐνθέως κεκόσμησαι, καὶ τὸν δόλιον ᾔσχυνας, Εὐδοκία Ἰσάγγελε· Πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ τὴν ἁγίαν μνήμην σου.
Ανάλυση ονόματος
ΕΥΔΟΚΙΑ: (απο την λέξη ευδοκία = η καλή διάθεση και φιλαλληλία) = η φίλαλλος, η ευεργετική।
Η Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη της 1η Μαρτίου.
Απολυτίκιο:
Φόβον ἔνθεον, ἀναλαβοῦσα, κόσμου ἔλιπες, τὴν εὐδοξίαν, καὶ τῷ Λόγῳ Εὐδοκία προαέδραμες, οὐ τὸν ζυγὸν τὴ σαρκί σου βαστάσασα, ὑπερφυῶς ἠγωνίσω δι' αἵματος. Μάρτυς ἔνδοξε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἠμὶν τὸ μέγα ἔλεος.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. δ’.
Ἐν σοί Μῆτερ ἀκριβῶς διεσώθη τό κατ᾽ εἰκόνα· λαβοῦσα γάρ τόν σταυρόν, ἠκολούθησας τῷ Χριστῷ, καί πράττουσα ἐδίδασκες, ὑπερορᾷν μέν σαρκός, παρέρχεται γάρ· ἐπιμελεῖσθαι δέ ψυχῆς, πράγματος ἀθανάτoυ· διό καί μετά Ἀγγέλων συναγάλλεται, Ὁσία Εὐδοκία τό πνεῦμά σου.
Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθείς.
Ὁ εὐδοκήσας ἐκ βυθοῦ ἀπωλείας, πρός εὐσεβείας τόν ἀκρότατον ὅρον, ἀναγαγεῖν σε ἔνδοξε ὡς λίθον ἐκλεκτόν, οὗτος καί τόν βίον σου, τῇ ἀθλήσει λαμπρύνας, χάριν ἰαμάτων σοι, Εὐδοκία παρέχει· ὃν ἐκδυσώπει σῴζεσθαι ἡμᾶς, Ὁσιομάρτυς, Ἀγγέλων ἐφάμιλλε.
Κάθισμα
Ἦχος πλ. δ’. Τὴν Σοφίαν.
Φωτισθεῖσα τῇ αἴγλῃ τῇ θεϊκῇ, τὸν τῆς πλάνης κατέλιπες σκοτασμόν, καὶ βίον ἀνέλαβες, μετὰ σώματος ἄϋλον, χαρισμάτων δὲ θείων, πλησθεῖσα τοῦ Πνεύματος, ἐκ ψιλῆς προσρήσεως, νεκροὺς ἐξανέστησας· ὅθεν ἐπὶ τέλει, μαρτυρίου στεφάνῳ, ἐνθέως κεκόσμησαι, καὶ τὸν δόλιον ᾔσχυνας, Εὐδοκία Ἰσάγγελε· Πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ τὴν ἁγίαν μνήμην σου.
Ανάλυση ονόματος
ΕΥΔΟΚΙΑ: (απο την λέξη ευδοκία = η καλή διάθεση και φιλαλληλία) = η φίλαλλος, η ευεργετική।
.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)