Ο Άγιος Θεόδωρος ο Στρατηλάτης

.
Σήμερα η Εκκλησία επιτελεί την ιερή μνήμη του αγίου μεγαλομάρτυρα Θεοδώρου του Στρατηλάτη. Στο μαρτύριο του αγίου Θεοδώρου βλέπομε τη δύναμη της πίστεως των αγίων του Θεού, το θάρρος και την παρρησία τους μπροστά στους ισχυρούς, την καρτερία και την υπομονή τους, με την οποία σήκωσαν κάθε είδος ατίμωσης και κάθε σωματικό πόνο. Ή πίστη και ή υπομονή ήταν θεία δύναμη, με την οποία τους ώπλιζε ο Θεός, μα η ψυχική οδύνη και οι σωματικές αλγηδόνες ήσαν δικές τους. Οι άγιοι του Θεού έπαθαν και πόνεσαν στ' αλήθεια. Ο μαρτυρικός θάνατος των Αγίων είναι το πνευματικό κεφάλαιο και η παρακαταθήκη του κόσμου, η ζωντανή κι ευάρεστη θυσία, πού η Εκκλησία κάθε μέρα προσάγει στο Θεό «εις οσμήν ευωδίας».
Ο άγιος Θεόδωρος ο Στρατηλάτης έζησε στα χρόνια του Μεγάλου Κωνσταντίνου και μαρτύρησε στα 319. Παρόλο πού από το 313 με βασιλικό Διάταγμα είχαν πάψει πια οι διωγμοί, όμως εδώ εκεί οι χριστιανοί διώκονταν ακόμα, όπως και ποτέ δεν έπαψε να διώκεται η Εκκλησία. Ο άγιος Θεόδωρος, ανώτατος αξιωματικός του ρωμαϊκού στρατού, ήταν από τα Ευχάϊτα και υπηρετούσε στην Ηράκλεια της Μαύρης Θάλασσας. Όταν ο Μέγας Κωνσταντίνος νίκησε τον Μαξέντιο, κυρίαρχος τότε στην Ανατολή με έδρα τη Νικομήδεια έμεινε ο γαμβρός του Λικίνιος. Ο Λικίνιος είχε μεν δεχθή το Διάταγμα της ανεξιθρησκείας, άλλ' εξακολουθούσε να είναι ειδωλολάτρης, όταν εύρισκε ευκαιρία και μπορούσε εδίωκε τους χριστιανούς.
Εκείνο τον καιρό έν' άγριο θηρίο ερήμωνε και κατέστρεφε την περιοχή των Εύχαϊτων κι ήταν ο φόβος κι ο τρόμος των ανθρώπων. Όταν το έμαθε ο άγιος Θεόδωρος στην Ηράκλεια, ξεκίνησε ωπλισμένος, σκότωσε το θηρίο κι ελευθέρωσε την πατρίδα του. Οι συμπατριώτες του τον δέχτηκαν στα Ευχάϊτα με μεγάλες τιμές, και πολλοί ειδωλολάτρες, από θαυμασμό κι ευγνωμοσύνη στον ευεργέτη τους, έγιναν χριστιανοί. Όταν ο Λικίνιος έμαθε όλ' αυτά, θέλησε να γνωρίση προσωπικά τον αξιωματικό Θεόδωρο και τον κάλεσε στη Νικομήδεια. Ο Θεόδωρος όμως παρακάλεσε να επισκεφθή πρώτα ο Λικίνιος την Ηράκλεια, για να γνωρίση και το λαό.
Ο Λικίνιος, επειδή ο Θεόδωρος πολύ περιποιήθηκε και τίμησε τους απεσταλμένους του, πίστεψε πώς θα μπορούσε να ξαναφέρη τον αξιωματικό του στην ειδωλολατρία. Ξεκίνησε λοιπόν από τη Νικομήδεια για την Ηράκλεια, κι όπως είχε παρακαλέσει ο Θεόδωρος, πήρε μαζί του και τα μικρά χρυσά και ασημένια αγάλματα των Θεών. Ο Θεόδωρος τον υποδέχθηκε με τιμές, κι όταν ο Λικίνιος του είπε να θυσιάση δημόσια σ' αυτή την επίσημη στιγμή στα είδωλα, ο Θεόδωρος απάντησε, «Ένδοξε Βασιλιά, να μου επιτρέψης και να μου δώσης την τιμή και τη χαρά να φιλοξενήσω πρώτα τους Θεούς στο σπίτι μου». Ο Λικίνιος το δέχθηκε με χαρά κι ελπίδα.
Φιλοξενώντας εκείνο το βράδυ στο σπίτι του τα ειδωλολατρικά αγάλματα, ο άγιος Θεόδωρος έκαμε κάτι, πού δεν το περίμενε κανείς. Πήρε ένα σφυρί κι έσπασε τα αγάλματα και το πρωί μοίρασε τα χρυσά κι ασημένια κομμάτια στους φτωχούς. Δεν χρειαζόταν περισσότερο για να βρεθή ο Θεόδωρος με βαρεία κατηγορία μπροστά στο Βασιλιά. Τον ρώτησε ο Λικίνιος. «Πώς πρόσβαλες έτσι το Βασιλιά και τους Θεούς, πού ο λαός μαζεύτηκε για να σε δη να τους προσκύνησης;». Κι ο Θεόδωρος απάντησε, «Ένδοξε Βασιλιά, οι ψεύτικοι Θεοί σου ούτε τον εαυτό τους μπορέσανε να προστατέψουν. Να ξέρης λοιπόν ότι ο Θεόδωρος μόνο τον αληθινό Θεό προσκυνάει».
Ο Βασιλιάς ωργίσθηκε, κι έδωκε διαταγή ο ανώτατος αξιωματικός να τιμωρηθή με τον αυστηρότερο τρόπο. Τον έδειραν λοιπόν σκληρά, τον ξευτέλισαν ελεεινά, και στο τέλος τον σταύρωσαν. Άγγελος όμως του Θεού τον φύλαξε, και το πρωί τον βρήκανε να προσεύχεται. Δυο αξιωματικοί, πού τον είδαν, έγιναν χριστιανοί. Ογδόντα στρατιώτες, πού στάλθηκαν για τους δυο αξιωματικούς, έγιναν κι εκείνοι χριστιανοί. Το ίδιο κι άλλοι τριακόσιοι, πού στάλθηκαν για να τιμωρήσουν τους πρώτους. Στο μεταξύ ο λαός άρχισε να ξεσηκώνεται κι ο Λικίνιος, επειδή φοβήθηκε, έφυγε κρυφά από την Ηράκλεια, αφού έδωκε διαταγή να αποκεφαλισθή ο μάρτυρας του Χριστού. Έτσι ο Θεός δόξασε τον άγιο και ένδοξο μεγαλομάρτυρα Θεόδωρο το Στρατηλάτη. Αμήν.
Η Εκκλησία γιορτάζει τη μνήμη του την 8η Φεβρουαρίου.

.
Ἀπολυτίκιο.
Ἦχος δ'. Ὁ ὑψωθεῖς ἐν τῷ Σταυρῷ.
Στρατολογία ἀληθεῖ Ἀθλοφόρε, τοῦ οὐρανίου στρατηγὸς βασιλέως, περικαλλὴς γεγένησαι Θεόδωρε, ὄπλοις γὰρ τῆς πίστεως, παρετάξω ἐμφρόνως, καὶ κατεξωλόθρευσας, τῶν δαιμόνων τὰ στίφη, καὶ νικηφόρος ὤφθης Ἀθλητής, ὅθεν σὲ πίστει, ἀεὶ μακαρίζαμεν.

.
Κοντάκιον
Ἦχος β’. Τὰ ἄνω ζητῶν.
Ἀνδρεία ψυχῆς, τὴν πίστιν ὀπλισάμενος, καὶ ρῆμα Θεοῦ, ὡς λόγχην χειρισάμενος, τὸν ἐχθρὸν κατέτρωσας τῶν Μαρτύρων κλέος Θεόδωρε, σὺν αὐτοὶς Χριστῷ τῷ Θεῷ, πρεσβεύων μὴ παύση ὑπὲρ πάντων ἠμῶν.

(του μακαριστού Μητροπολίτου Σερβίων και Κοζάνης Διονυσίου Λ. Ψαριανού
από το βιβλίο του «Εικόνες έμψυχοι – Κηρύγματα αγιολογικά(Εξαπλά β΄)»,
Εκδόσεις Αποστολική Διακονία )

.