Μετάνοια: αρχή νέας ζωής

Η 1^η Σεπτεμβρίου είναι η αρχή του εκκλησιαστικού έτους. Αρχίζει η εποχή του Φθινοπώρου, ελπίζοντας στη σταδιακή πτώση της ψηλής θερμοκρασίας του Αυγούστου. Οι δουλειές μετά τις διακοπές αρχίζουν, τα σχολεία ανοίγουν. Μια αίσθηση μετάβασης σε κάτι νέο υπάρχει μέσα μας.

Νομίζω ότι στο βάθος υπάρχει η επιθυμία για “κάτι νέο”. Κι είναι ωραίο αυτό, γιατί δημιουργεί ελπίδα, ενεργοποιεί τις ψυχικές δυνάμεις, ζωντανεύει την ύπαρξη. Η χωρίς προσδοκία πορεία της ζωής φέρνει μιζέρια και θλίψη, που συντρίβει το πρόσωπο.

Ο Χριστός κήρυξε μετάνοια. Η Εκκλησία, στοιχώντας στο κήρυγμα του Κυρίου της, συνεχίζει αυτό το κήρυγμα, προσφέροντας δυνατότητα ζωής αιωνίου.

Αρκετοί νομίζουν ότι το κήρυγμα της μετάνοιας ανάγεται στο παρελθόν. Να το θυμηθούν δηλαδή και να το ονομάσουν με την εξομολόγηση ενώπιον του πνευματικού. Ένα είδος δηλαδή θλίψης για ό,τι έγινε που δε θα θέλαμε να γινόταν. Μπορεί δε αυτή η θλίψη να συνοδεύεται με ενοχές, οπότε η ανάγκη για εξάλειψη του «κακού παρελθόντος» να καθίσταται πιο επιτακτική, ώστε να επέλθει η χαμένη εσωτερική ειρήνη.

Η πιο πάνω κατάσταση μπορεί να γίνει η αρχή της μετάνοιας αλλά δεν είναι μετάνοια. Όταν ο Χριστός, οι Απόστολοι, οι άγιοι και οι κήρυκες της μετάνοιας, από τότε μέχρι σήμερα και μέχρι συντέλειας του αιώνος, κηρύσσουν και λένε «μετανοείτε, ήγγικε γαρ η Βασιλεία των ουρανών», μιλούν για κάτι ζωντανό, εδώ και τώρα. Το πριν είναι νεκρό, δεν υπάρχει πια. Η προσωπική μας ιστορία, όσο χάλια και να υπήρξε, ανάγεται στο παρελθόν. Εμείς ζούμε πια το παρόν! Αυτό είναι τώρα η “ζωντανή ιστορία μας”, αυτό τώρα ζούμε.

Η μετάνοια λοιπόν είναι μια στάση του νου και της καρδίας μας, που υπάρχει τώρα. Τώρα βλέπω τα πράγματα διαφορετικά από χθες. Τώρα ζω την «εντός ημών Βασιλεία» την οποία έφερε ο Χριστός στον κόσμο και την οποία κηρύσσει η εκκλησία πάντα.

Έτσι η μετάνοια γίνεται στάση ζωής, εσωτερική κατάσταση που εκφράζεται βέβαια με «έργα μετανοίας». Αυτή η αλλαγή, η επιθυμία για αλλαγή, είναι νέα ζωή. Αυτή τη νέα ζωή τη ζούμε και τη γνωρίζουμε οι ίδιοι. Γι’ αυτό και οι γύρω μας, που δεν καταλαβαίνουν ή δεν δέχονται την αλλαγή, δεν συγχωρούν ή δεν ξεχνούν το παρελθόν μας. Μένουν εκεί, νομίζοντας ότι ο άνθρωπος είναι πράγμα που όπου το τοποθετήσεις θα μείνει...

Όταν η εκκλησία μιλά για «αρχή εκκλησιαστικού έτους», στην πραγματικότητα μιλά για αρχή νέας ζωής, “αρχή μετανοίας”. Αυτή η δυνατότητα για να αλλάξουμε ό,τι μπορούμε στον εαυτό μας, με τη μετάνοια ως αλλαγή νοοτροπίας, είναι μια φοβερή δυνατότητα για ανανέωση της ύπαρξής μας. Εδώ υπάρχει ελπίδα, ζωντάνια, χαρά! Γιατί, αρχίζοντας να μετανοούμε, αρχίζει η χάρη του Θεού να μας επισκιάζει και ο Χριστός μας να γίνεται «οικείος».

Μακάρι όχι μόνο ο νέος χρόνος αλλά και η κάθε νέα μέρα να γίνεται υπόμνηση της ευλογίας για μετάνοια, όπως την αντιλαμβάνεται η εκκλησία, ώστε ό,τι και να μας συμβαίνει, όπως και να έχουμε ζήσει, να μπορούμε να ζούμε τη ζωή του Χριστού και να πορευόμαστε μαζί Του στην αιώνια ασάλευτη Βασιλεία Του.    

π. Ανδρέας Αγαθοκλέους

(Αναδημοσίευση από Ησυχαστήριο Αγίας Τριάδας Λυθροδόντα)