Ο Άγιος Σπυρίδωνας

.
Προσωπικότητα φωτεινή, μορφή οδηγητική, αληθινός κολοσσός αρετής και φυσιογνωμία παγκόσμια είναι της Τριμυθούντος ο επίσκοπος, ο άγιος Σπυρίδων. Η εξηγιασμένη ζωή του πολλά μπορεί να δώσει και να διδάξει και σήμερα στον καθένα, που απροκατάληπτα θα θελήσει να σκύψει και να μελετήσει τη θαυμαστή ζωή του.Άνθρωπος, όπως λέμε εμείς σήμερα του βουνού και του κάμπου. Άνθρωπος της υπαίθρου, Και τέτοιος πραγματικά ήταν ο άγιος μας. Τέτοιοι ήσαν και οι γονείς του. Άνθρωποι αγρότες, φτωχοί, αλλά πολύ ενάρετοι και πιστοί. Γι' αυτό και το παιδί τους το ανέθρεψαν με προσοχή και φόβο θεού. Το ανέθρεψαν, όπως λέγει κι ο θείος Παύλος για τον μαθητή του Τιμόθεο, ότι τον ανέθρεψε η γιαγιά του Λωΐδα κι η μητέρα του Ευνίκη «εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου».Μόρφωση και ζωήΓράμματα ο άγιος δεν έμαθε πολλά. Ούτε φοίτησε σε ανώτερες Σχολές, όπως οι άλλοι μεγάλοι ιεράρχες της Εκκλησίας. Η Αγία Γραφή όμως, το βιβλίο του θεού, ήταν ο καθημερινός κι αχώριστος σύντροφος του. Όπου πήγαινε, μαζί του την έπαιρνε. Μαζί του στο σπίτι. Μαζί του κι όταν οδηγούσε τα πρόβατα στη βοσκή, γιατί ήταν βοσκός. Μέσα στο σακκίδιό του, τη γνωστή κυπριακή βούρκα στην οποία είχε βαλμένο το λιτό του γεύμα, είχε και το Ευαγγέλιο του. Πόσο συγκινητική, μα κι άξιομίμητη αλήθεια ήταν τούτη η συνήθεια του! Να την εξάρουμε; Μιλάει μόνη της. Τούτο προσθέτουμε:Εκεί στον κάμπο τον πλατύ, όταν τα πρόβατα βοσκάνε, ο Σπυρίδων καθισμένος κάτω από τον ίσκιο κάποιου δένδρου ή πάνω σε κάποιο ψήλωμα μελετούσε μ' ευφροσύνη τα λόγια του Θεού και σαν τον Δαβίδ έψαλλε και δοξολογούσε τα μεγαλεία του. Πολλές φορές ακόμη καλούσε κοντά του τους άλλους βοσκούς και με στοργή κι αγάπη παραδειγματική τους δίδασκε του Θεού τον νόμο, κι αγωνιζόταν ώρες να οδηγήσει τις ψυχές τους στα χλοερά λιβάδια της χριστιανικής πίστης.Από τα πρώτα του βήματα το λουλούδι αυτό του Ουρανού και όργανο του Αγίου Πνεύματος φρόντιζε να σκορπίσει παντού της Ορθοδοξίας τα αρώματα. Κάθε μέρα που περνούσε, ο ζήλος του για τη σωτηρία των γύρω του, μα κι η αγάπη κι η ταπείνωση του τον ανέβαζε και σε ψηλότερες βαθμίδες αρετής και ηθικής τελειώσεως. Και γινόταν για τις δύσκολες ήμερες της εποχής του, εποχής σκληρών διωγμών και ειδωλολατρίας, πρότυπο θάρρους και χριστιανικής ομολογίας. Στόν διωγμό, που εξαπέλυσε ενάντια στους χριστιανούς ο Μαξιμίνος (308-313) συνελήφθη κι ο ιερός Σπυρίδων. Ο φλογερός κι υπέρμαχος της χριστιανικής αλήθειας του Θεού επίσκοπος δεν μπορούσε να αγνοηθεί. Τα βασανιστήρια πολλά. Σ' ένα απ' αυτά όπως μας λέγει κάποιος συναξαριστής, είχε εξαρθρωθεί και το πόδι του κι είχε βλαβεί και το ένα του μάτι.Τους παλμούς της καρδιάς του και την αγάπη του όμως στον Χριστό τίποτα δεν μπόρεσε να μειώσει. Μια ευφροσύνη πλημμύριζε ολόκληρο το είναι του, σαν σκεφτόταν ότι έπασχε για την πίστη του στον Σωτήρα Χριστό.
Ο βίος του Αγίου
O Άγιος Σπυρίδωνας είναι ένας από τους μεγαλύτερους αγίους που ανέδειξε το νησί μας, η Κύπρος. Γεννήθηκε στο χωριό Άσσια της Μεσαορίας το 270 Μ.Χ. Οι γονείς του ήταν αγρότες βοσκοί, αλλά επειδή είχαν κάποια οικονομική άνεση, φρόντισαν ο Σπυρίδωνας να μάθει μερικά γράμματα. Πάνω απ' όλα όμως, ο μικρός Σπυρίδωνας, φρόντισε να μάθει τι θέλει ο Θεός από τους ανθρώπους και τι πρέπει να κάνει ο άνθρωπος, για να σώσει την ψυχή του. Απο μικρός βοηθούσε τους γονείς του στη βοσκή των προβάτων, και κάθε Κυριακή πήγαινε εκκλησία. Όπου κι αν βρισκόταν, μιλούσε για τον Θεό και βοηθούσε όσους είχαν την ανάγκη του. Όταν μεγάλωσε, νυμφεύθικε μια ενάρετη κοπέλα. Απέκτησε παιδιά και ζούσε μια καλή οικογενειακή ζωή. Όμως η γυναίκα του, έφυγε από τον παρόντα κόσμο σε νεαρή ηλικία και πήγε κοντά στο Θεό. Μετά τον θάνατο της, όλοι τον παρακαλούσαν να γίνει ιερέας και μέρα με τη μέρα όλο και πιο πολύ τον πίεζαν. Τελικώς ο Σπυρίδωνας δέχτηκε και χειροτονήθηκε ιερέας. Ο Άγιος ήταν πραγματικός ιερέας του Θεού. Αφιλοχρήματος, σώφρων, νηφάλιος και φιλόξενος. Για αυτήν του την ταπείνωση, ο Θεός του έδωσε τη χάρη να θαυματουργεί και να θεραπεύει διάφορες αρρώστιες. Έδινε φως στους τυφλούς και έβγαζε τα πονηρά πνεύματα.Όταν χήρεψε ο επισκοπικός θρόνος της Τριμυθούντας, ο λαός ζήτησε για επίσκοπο του, τον Σπυρίδωνα, γιατί ήξερε την αρετή του. Ο Σπυρίδωνας αποδέχτηκε το θρόνο με σύνεση και ευθύνη, αναλαμβάνοντας το βαρύ έργο της διακονίας και ποιμαντορίας του ποιμνίου του. Και πράγματι αναδείχθηκε πατέρας των ιερέων και του λαού του. Προστάτευε τους ασθενείς και παρηγορούσε τους πενθούντες.Ένας χωρικός πήγε στον επίσκοπο του, τον Άγιο Σπυρίδωνα σαν μόνη ελπίδα για να τον βοηθείση χρηματικά γιατί δεν είχε ούτε χρήματα για να αγοράση σπόρο να φυτέψει αλλά ούτε και φαΐ να φάει. Ο επίσκοπος ήταν το ίδιο φτωχός με τον χωρικό πιστό, αλλά για να τον βοηθείση βγήκε έξω στην αυλή του σπιτιού του και βλέποντας ένα φίδι προσευχήθηκε στον Θεό, και ο Θεός θαυματουργόντας για τον Άγιο του, μετέτρεψε το ζωντανό φίδι, σε χρυσάφι άψυχο. Ο χωρικός, πήρε το αγιασμένο δώρο με πολλή ευγνωμοσύνη και μπόρεσε να το δώση ενέχυρο για μερικούς σάκους σιτάρι. Με αυτό το σιτάρι μπόρεσε ο χωρικός να χορτάσει την οικογένεια του αλλά και να καλλιεργείση καινούρια σοδειά. Έτσι έδωσε πίσω καρπόν από την σοδειά του και πήρε πίσω το ενέχυρο από τον δανειστή του. Τότε λοιπόν ο χωρικός μετά από ένα χρόνο περίπου παίρνει πίσω το χρυσό φίδι στον επίσκοπο του γεμάτος από ευγνωμοσύνη. Τότε ο Άγιος το αφήνοντας πίσω το φίδι στο χώμα όπου το βρήκε, προσευχήθηκε για άλλη μια φορά και ξανά το θαύμα, το χρυσό φίδι ξαναγίνεται ζωντανό και σέρνεται γρήγορα να κρυφτεί στο φυσικό περιβάλλον του. Άλλοτε πάλι, η Κύπρος περνούσε μια μεγάλη ανομβρία και η πείνα και οι αρρώστιες ήταν καθημερινό φαινόμενο. Οι κάτοικοι της Τρυμιθούντας παρεκάλεσαν τον επίσκοπο του να δεηθεί στον Κύριο για να στείλη βροχή, για να μπορέσουν να καρποφορήσουν τα χωράφια τους και να ξεδιψάσουν και οι ίδιοι από την δίψα αλλά και από την κάψα την ανομβρίας. Ο Άγιος εισάκουσε το ποίμνιο του, και με θέρμη, παρεκάλεσε τον Κύριο να στείλη βροχή στο νησί. Αμέσως ο ουρανός σκεπάστηκε από σύννεφα και άρχισε να βρέχει ασταμάτητα. Η βροχή έπεφτε για τρία μερόνυκτα και δεν σταματούσε, και οι κάτοικοι της Τριμυθούντας φοβήθηκαν να μην πνιγούν από την ατελείωτη βροχή του Θεού. Τότε ξαναπαρακάλεσαν τον Άγιο επίσκοπο τους να δεηθεί στον Θεό να σταματήσει την βροχή γιατί θα πνίγονταν όλοι. Ξανά ο Άγιος με την προσευχή του, που ήταν ευπρόσδεκτη από τον ουράνιο Θεό, εισακούστηκε και η βροχή σταμάτησε. Τα χωράφια των χωρικών καρποφόρησαν, οι άνθρωποι ξεδίψασαν και τα δέντρα άνθισαν χαρίζοντας χαρά σε όλους.Όταν ξέσπασε ο διωγμός του Μαξιμιανού εναντίον των χριστιανών, πολλοί φυλακίστηκαν και βασανίστηκαν. Μαζί μ' αυτούς ήταν και ο Επίσκοπος Τριμιθούντος. Τον έστειλαν στα κάτεργα της Κιλικίας και εκεί δούλευε στα καταναγκαστικά έργα, μαζί με άλλους χριστιανούς. Έμεινε εκεί οκτώ ολόκληρα χρόνια, μέχρι που αυτοκράτορας έγινε ο Μέγας Κωνσταντίνος και με διατάγματα του για ανεξιθρησκεία, επέστρεψε στην πατρίδα του ο Άγιος. Οι κάτοικοι τον υποδέχτηκαν με χαρά και αγαλλίαση, με ύμνους και ψαλμούς.Στα χρόνια της αυτοκρατορίας του Μεγάλου Κωνσταντίνου, ξέσπασε η φοβερή αίρεση του Αρείου, που κήρυττε ότι ο Χριστός δεν είναι Θεός, αλλά κτίσμα και πλάσμα του Θεού. Για να καταπολεμήσουν αυτήν την αίρεση, 318 Θεοφόροι Πατέρες, συγκεντρώθηκαν στη Νίκαια της Βιθυνίας το 325 μ.Χ., με σκοπό να αντιμετωπίσουν την αίρεση του Αρείου. Σ' αυτή την Πρώτη Οικουμενική Σύνοδο, έλαβε μέρος και ο Άγιος Σπυρίδωνας, ο οποίος συνέβαλε τα μέγιστα και με θαυματουργικό τρόπο, αντιμετώπισε προσωπικά τον Άρειο.Ο Άρειος μέσα στη Σύνοδο, φώναζε τις απόψεις του, υπερασπιζοντας τις απόψεις του χρησιμοποιώντας την μεγάλη φιλοσοφική μόρφωση και την ρητορική ικανότητα του. Συμπαραστάτες της πλάνης του, ήσαν και άλλοι μεγάλοι ρήτορες που με τις ομιλίες τους χτυπούσαν απειλητικά την Εκκλησία του Ιησού Χριστού. Οι Πατέρες αντέκρουαν όλες τις ρητορείες τους και πολλές φορές γελοιοποιούσαν αυτήν τη σατανική πλάνη του Αρείου. Ένας από τους ρήτορες υποστηρικτής του Αρείου όμως, ήταν πολύ δυνατός και πολύ ικανός ρήτορας και με τα λόγια του και την εμπειρία του αποστόμωνε πολλούς. Τότε ο Άγιος Σπυρίδωνας, βλέποντας τον ρήτορα να μιλάει και να ψεύδεται υποστηρίζοντας την βλάσφημη αίρεση που υποστίριζε ότι ο Ιησούς Χριστός ήταν κτίσμα του Θεού και όχι ο ίδιος ο Θεός, σηκώθηκε και είπε απλά και ξεκάθαρα μπροστά από όλη την Σύνοδο:Ο Θεός αν και είναι τρία Πρόσωπα και τρεις υποστάσεις (ο Πατήρ, ο Υιός και το Άγιον Πνεύμα) εντούτοις είναι Ένας- Και παίρνοντας στα χέρια του ένα κεραμίδι και αφού προσευχήθηκε, είπε- " Εις το όνομα του Πατρός", και αμέσως από το κεραμίδι ανέβηκε φωτιά προς τα πάνω, " Και του Υιού" και από το ξερό κεραμίδι έτρεξε νερό προς τα κάτω, " Και του Αγίου Πνεύματος", και στα χέρια του έμεινε χώμα. Ο Άγιος με αυτό το θαύμα ανέτρεψε όλες τις ρητορείες και τα επιχειρήματα των αιρετικών. Τους εξήγησε ότι τα τρία υλικά, η φωτιά, το νερό και το χώμα που αποτελούσαν το κεραμίδι βρίσκονταν μαζί σε ένα σώμα. Το ίδιο συμβαίνει και με την Αγία Τριάδα. Ο Πατήρ, ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα, αποτελείτε από τρεις υποστάσεις αλλά είναι μία ουσία, αδιαίρετη. Μετά από αυτό το υπερφυές θαύμα που εξέπληξε τους πάντες, πολλοί αλλόθρησκοι πίστεψαν στον αληθινό Θεό.Όταν ο Άγιος επέστρεψε στην Κύπρο, μετά την Ά Οικουμενική Σύνοδο, με πολλή θλίψη έμαθε πώς η κόρη του Ειρήνη είχε προ πολλού κοιμηθεί. Ο πιστός Επίσκοπος δέχθηκε και αυτή την δοκιμασία με παραδειγματική πραότητα. Μερικές μέρες αργότερα, μια γυναίκα ήρθε σ' αυτόν και με κλάματα του ζήτησε ένα κόσμημα που είχε δώσει στην κόρη του να το φυλάξει, γιατί αυτή ταξίδευε και φοβόταν μήπως της το κλέψουν. Ο Άγιος σηκώθηκε και με προσοχή ερεύνησε όλο το σπίτι, για να βρει το ξένο πράγμα. Δυστυχώς όμως, πουθενά δεν το βρήκε. Τότε χωρίς καμιά αναβολή, τράβηξε για τον τάφο της κόρης του. Σαν έφτασε εκεί, ανάπεμψε μια θερμή προσευχή κι ύστερα, αφού έσκυψε πάνω από τον τάφο, κάλεσε τη νεκρή κόρη του να του πει πού είχε βάλει το κόσμημα που της έδωσαν να φυλάξει. Την ίδια στιγμή μια φωνή από τα βάθη του τάφου ακούστηκε να του λέει:- Πατέρα μου, αυτό θα το βρεις πίσω από την εικόνα της Παναγίας που έχουμε στο σπίτι.Τότε ο Άγιος της είπε: Κοιμήσου κόρη μου ήσυχα. Κοιμήσου μέχρι την ημέρα εκείνη που ο Κύριος μας, θα σε αναστήσει στην κοινή ανάσταση όλων μας. Όσοι είδαν αυτό το θαύμα τρόμαξαν και έφριξαν. Συλλογίζονταν τη δύναμη με την οποία ο Πανάγαθος Θεός χαρίτωσε τον απλοΐκό Επίσκοπο τους.Ήλθε όμως ο καιρός που η ευλογημένη αυτή ζωή της πραότητας και ταπεινοφροσύνης, της αγάπης και καλοσύνης να εγκαταλείψει τον μάταιο τούτο κόσμο και να μεταβεί στο ουράνιο σκήνωμα του Θεού, για να συνεχίσει εκεί τις διακονίες του. Αυτό έγινε το 348 μ.Χ. με τον θάνατο του Αγίου στην γενέτειρα του Τριμυθούντα. Έφυγε ο καλός ποιμένα, όμως η αγάπη και το ενδιαφέρον του για τα λογικά του πρόβατα του Χριστού, που ζητάνε τις μεσιτείες και τις πρεσβείες του προς τον Κύριο, δεν σταμάτησαν.Το 1984 το Άγιο σκήνωμα του Αγίου Σπυρίδωνα μεταφέρθηκε στην Κέρκυρα. Χιλιάδες πιστοί κάθε χρόνο επισκέπτονται τον ναό του Αγίου για να προσκυνήσουν το Άγιο λείψανο του, που παραμένει άφθαρτο και ακέραιο!

Άγιε Σπυρίδων Πατέρα μας.Ένα μεγάλο μέρος του νησιού μας,της μαρτυρικής Κύπρου μας, στενάζει σήμερακάτω από τα πόδια του βάρβαρου Αγαρηνού.Η εκκλησία σου στην Τριμυθούντα, στο χωριό πουέζησες και υπηρέτησες δεν λειτουργιέται πια.Είναι κλειστή.Στόν τάφο σου να πάμε και με κλάματα να σεπαρακαλέσουμε να μας βοηθήσεις, δεν μπορούμε.Λυπήσου μας. Πατέρα, κι άκουσε την ικεσία μας!Φταίξαμε τ' ομολογούμε. Παρασυρθήκαμε...Όμως, με σπαραγμό ψυχής το συναισθανόμαστεκαι μετανοούμε.Μετανοούμε και με δάκρυα ζητούμετο έλεος του Κυρίου μας.Δεήσου κι εσύ, Άγιε μας, να μας λυπηθείΝα μας λυπηθεί και για χάρη σουνα μας σπλαγχνιστεί Και να μας συγχωρήσει.Ζήτησε του να μας φωτίσει, ώστε στο μέλλοννα μη παρασυρόμαστε. Μα να μένουμεμέχρι θανάτου πιστοί στο θέλημα του.Κι όπως άλλοτε για χάρη σου έσωσε την αγαπημένη σουΚέρκυρα,1 έτσι και τώρα για χάρη δικιά σου,να σώσει κι εμάς.Στο ζητούν, Άγιε Πατέρα, οι χαροκαμένες μάνες.Στο ζητούμε τα παιδιά σου!Σε Ικετεύουμε οι πατριώτες σου!Δώσε πια να λυτρωθούμε από τα δεινά,που μας βρήκανκι από τη σκλαβιά του Τούρκου κατακτητή.Δώσε ακόμη να ενωθούμε και με τη Μάνα μας,την Ελλάδα, για να μπορούμε όλοι μαζίοι Πανέλληνες να σου ψάλλουμε ευλαβικά:
Χαίροις Τριμυθούντος η καλλονή. Χαίροις Κερκυραίων ο σοφώτατος ιατρός. Χαίροις της Τριάδος ο Θείος μυστολέκτης. Κυπρίων μέγα κλέος. Σπυρίδων Άγιε.
.
Απολυτίκιο Ήχος α΄
Της Συνώδου της πρώτης ανεδείχθης υπέρμαχος, και θαυ ματουργός, θεοφόρε Σπυρίδων, Πατήρ ημών διό νεκρό; συ εν τάφω προσφωνείς, και όφιν είς χρυσούν μετέβαλες• και εν τω μέλπειν τάς αγίας σου ευχάς, Αγγέλους έσχες συλλειτουργούν τάς σοι, Ιερωτάτε. Δόξα τω σε δοξάσαντι• δόξα τω σε στεφανώ σαντι• δόξα τω ενεργούντι δια σου πάσιν ιάματα.Εξήγηση: Άγιε Σπυρίδων, Πατέρα μας, ανίκητος υπερασπιστής της Ορθοδοξίας αναδείχθηκες στην Α' Οικουμενική Σύνοδο, μα και θαυματουργός. Ναι! θαυματουργός. Γιατί και με νεκρή κόρη, που ήταν στον τάφο συνομίλησες και φίδι μετέβαλες σε χρυσάφι. Αλλά και όταν, Ιερώτατε, έψαλλες τις αγίες προσευχές σου, Άγγελοι κατέβαιναν και λειτουργούσαν μαζί σου. Δοξασμένος να 'ναι ο Θεός που σε δόξασε• δοξασμένος να 'ναι ο Θεός, που σε τίμησε με το στεφάνι της αγιωσύνης• δοξασμένος να ναι ο Θεός, που με τις προσευχές σου δίνει σε όλους μας θεραπείες.
.
Μεγαλυνάριο
Χαίροις των θαυμάτων ο ποταμός
Χαίροις ασθενούντων, και πασχόντων ο ιατρός
Χαίροις των λογίων του Πνεύματος ο σπόρος,Σπυρίδων Τριμυθούντος, ποιμήν τρισόλβιε.
Χαίροις Τριμυθούντος η καλλονή,
Χαίροις ασθενούντων, και πασχόντων ο ιατρός,
Χαίροις των Πατέρων, ωράϊσμα και κλέος,Τρισόλβιε Σπυρίδων, σε μεγαλύνομεν.
Πρέσβευε Σπυρίδων θαυματουργέ, υπέρ Ορθοδόξων, και εμού του αμαρτωλού, όπως των πταισμάτων, την λύτρωσιν λαβόντες, παρά Θεού σε πάντες, πόθω γεραίρομεν.
.