Η νοερά προσευχή είναι το ισχυρότερο όπλο, όταν συνοδεύεται από την τήρηση των εντολών του Θεού, διότι διώχνει τα πάθη και τους δαίμονες. Η νοερά εγρήγορση μας βοηθεί να μην υποκύπτουμε σε διάφορα αμαρτήματα και μας παρέχει τη βοήθεια να αντιπαλέσουμε τους εχθρούς της ψυχής μας και να διαφύγουμε τις παγίδες του πονηρού. Ο αθλούμενος στη νοερά αυτή εργασία αυξάνει με το χρόνο το φόβο του Θεού και συνειδητοποιεί την πανταχού παρουσία Του. Το όνομα του Ιησού, που γλυκαίνει την ψυχή από την αίσθηση της χάριτος του Αγίου Πνεύματος, προσφέρει κατάνυξη και δάκρυα και την ανυψώνει πνευματικά, ζώντας αισθητά την παρουσία του ζωοδότη Θεού.Η προσευχόμενη ψυχή, η οποία ζει στη χαρά του Θεού από τις θείες ενέργειες, αποφεύγει μετά πόθου να στενοχωρεί το Ζωοδότη Θεό με την παρακοή των εντολών Του, αλλά προσπαθεί με κάθε τρόπο ο νους να παραμένει καθαρός από κάθε μολυσμό, προσδεδεμένος στο βάθος της καρδιάς από το όνομα του Ιησού Χριστού. Ο προσεκτικός άνθρωπος παρατηρεί με τα άγρυπνα μάτια της ψυχής του κάθε επίθεση του πονηρού, που θέλει να του προξενήσει ψυχρότητα και ταραχή μέσα του, αλλά επικαλούμενος τον Ιησού Χριστό, βυθίζοντας το νου του στην καρδιά του καταπολεμεί τα κύματα των πειρασμών, περιμένοντας καρτερικά την ειρήνη των λογισμών από την ενέργεια της Θείας Χάριτος. Πάντοτε, μετά από μια τρικυμία έρχεται η γαλήνη και η ηρεμία· έτσι και μετά από ένα πλήθος πειρασμών έρχεται η γαλήνη του νου μαζί με την ευφροσύνη της Χάριτος του Θεού. Γι’ αυτό, ο αξίως αγωνισάμενος, αξίως γεύεται και τους καρπούς του αγώνος του. Συνέπεια αυτών είναι ότι ο σκοπός της νοεράς προσευχής είναι να ενωθούμε με το Θεό και να γευθούμε τα θεία χαρίσματα σε όλη την πληρότητά τους.
Όσο εμβαθύνουμε στη νοερά προσευχή, τόσο αισθανόμαστε τη δύναμή της, η οποία εκφράζεται με θέρμη καρδίας και κατάνυξη πνευματική. Όλη η ζωή μας είναι ανάγκη να ποτίζεται από τη διαρκή επανάληψη του Ονόματος του Ιησού, χωρίς να αλλάζουμε τη σειρά των λέξεων, γιατί χρειάζεται να ριζωθεί μέσα μας με το να γίνει κτήμα μας. Όλη η ύπαρξή μας να αγαπήσει τον Κύριό μας, όπως η νύμφη αγαπά και δεν αποχωρίζεται το νυμφίο της από την υπερβολική αγάπη γι’ αυτόν. Ο εραστής της νοεράς προσευχής οποιοδήποτε έργο και αν κάνει, συνέχεια σκέπτεται το Θεό και γίνεται ένα με την ευχή. «Ο δε κολλώμενος τω Κυρίω έν πνεύμα εστι» (Α΄ Κορ. στ΄ 17). Η αδιάκοπος μνημόνευση του ονόματος του Ιησού προσφέρει τη θερμότητα της χάριτος του Θεού στην καρδιά μας και η ψυχή μας αρχίζει να μεταμορφώνεται με το νέο τρόπο ζωή μας. Η θερμότητα γίνεται φωτιά που κατακαίει τα πάθη της ψυχής μας και επικρατεί η χάρη του Θεού, το φως της αλήθειας, η ζωογόνος δύναμη της πανταχού παρουσίας του ελεήμονος Θεού. Από αυτή τη στιγμή αρχίζει η κατάσταση της καθαρότητας της καρδιάς μας.
Ένα από τα σημεία ότι προχωρούμε σωστά στην άσκηση της νοεράς προσευχής φαίνεται από το αίσθημα της αμαρτωλότητας που νιώθουμε μέσα μας, ζητώντας το έλεος του πολυεύσπλαγχνου Ιησού και αναγνωρίζοντας ότι είμαστε αχρείοι δούλοι του, σποδός και χώμα και άλλα λόγια που μας δίνουν την αίσθηση της αμαρτωλότητάς μας. Πολλοί έχουν ασχοληθεί με αυτό το έργο της νοεράς προσευχής, δίνοντας σημασία στα εξωτερικά στοιχεία, χωρίς να συντρίβουν την καρδιά τους με πόνο για τα αμαρτήματά τους και δεν ζουν όπως μια τίκτουσα γυναίκα σε ώρα τοκετού. Αυτοί, βέβαια, δεν μπορούν να επιτύχουν στον σκοπό του έργου αυτού. Πόσο μακάριος είναι ο άνθρωπος που ζει και αισθάνεται την αμαρτωλότητά του με πένθος καρδιάς και άφθονα δάκρυα μετανοίας! Η θερμότητα της καρδιάς σε μια προσευχόμενη ψυχή είναι αυξημένη όταν έχει συνειδητοποιήσει την αμαρτωλότητά της και η κατάνυξη που γεννάται από αυτήν προσφέρει στην ποθούσα ψυχή την καθαρότητα της καρδιάς.
Όλη η πρόοδος ξεκινά από τη στιγμή που βαδίζουμε στο δρόμο της συναίσθησης της αμαρτωλότητάς μας και έχουμε κάθε στιγμή την προσοχή του νου συγκεντρωμένη στις αισθήσεις μας και μελετούμε τους εισερχομένους και εξερχομένους λογισμούς από τις παγίδες του πονηρού και του κόσμου. Το έργο δεν είναι δύσκολο, γιατί εκείνος που αγαπά και ποθεί τον Κύριο, δεν αφήνει τον εαυτό του να τον στενοχωρεί και να τον θλίβει με τους λογισμούς και τις πράξεις του, αλλά προσπαθεί να προσέχει να διατηρήσει καθαρή την καρδιά του από αυτά. Όμως, ως άνθρωποι αμαρτωλοί και επιρρεπείς στην αμαρτία, πέφτουμε εύκολα σ’ αυτήν, γι’ αυτό ας προστρέχουμε ως ικέτες και ταπεινόφρονες στον Κύριό μας ζητώντας το έλεός Του και απαριθμώντας κάθε βράδυ στην προσευχή μας το πλήθος των αμαρτιών μας. Τότε η χάρη του Θεού θα μας επισκιάζει και θα αισθανόμαστε ότι ο Θεός μας ελέησε με την κατάνυξη και τη θερμότητα που θα ζούμε εκείνες τις στιγμές! Ω, πόση χαρά θα νιώθουμε και πόση ζωντάνια πνευματική θα μας παρασύρει σε περισσότερη προσευχή! Τότε θα ειπωθεί αληθινά: «ουκέτι εγώ ζω, αλλά ζη εν εμοί ο Χριστός» (Γαλ. β΄ 20).
Όλη η προσπάθειά μας ευρίσκεται εις το πώς θα συγκεντρώσουμε το νου στην καρδιά μας με ζήλο πνευματικό, ώστε να πληρωθεί αυτή από τις ενέργειες της Θείας Χάριτος. Τότε όλη η ύπαρξή μας θα αισθάνεται και θα ζει την αγάπη και το έλεος του Θεού μέχρι να σταθεροποιηθεί η παρουσία του Θεού μέσα μας. Σιγά-σιγά θα αντιληφθούμε από τη συνεχή μνήμη του Θεού, πόση δύναμη κρύβει το όνομα του Ιησού Χριστού, γιατί θα αυξανόμαστε σε χάρη πνευματική και θα ανερχόμαστε σε βαθμίδες πνευματικής τελείωσης. Ενώ η ψυχή μας θα νιώθει την έλξη του Θεού με τα θεία συναισθήματα της γλυκυτάτης χαράς και της πνευματικής αγαλλιάσεως, αυτή θα ζει και μία ιδιαίτερη ζωή από τις ανταύγειες της θείας χάριτος, οι οποίες θα είναι όλο καλωσύνη, αγάπη, φιλαδελφία και κάθε τι καλό θα πλημμυρίσει την καρδιά μας. Θα νιώθουμε ότι ζούμε μέσα στη Βασιλεία του Θεού, όπου το κάθε τι θα μαρτυρεί το πνευματικό κάλλος του Θεού και την καθαρότητα των Μυστηρίων Του και την ελευθερία του Πνεύματός Του μέσα σε μια κατάσταση χαράς. Η ψυχή μας θα ζει την κατάσταση της χαράς της ουράνιας Βασιλείας και όλος ο πόθος μας θα είναι να διατηρήσουμε αυτή την ένωση με την προσευχή μας, με τη συντριβή της καρδιάς μας, παραδίδοντας τον εαυτό μας στο θέλημα του Θεού «εν πνεύματι Αγίω». Ας αναζητήσουμε αδιάκοπα το Θεό μέσα στην καρδιά μας μετά κόπου και πόνου εργαζόμενοι το έργο της σωτηρίας μας με «πνεύμα συντετριμμένο και καρδία τεταπεινωμένη».
Ο κάθε χριστιανός οφείλει να ενδυθεί το Χριστό, όπως ο ίδιος ενεδύθη τη σάρκα μας για τη δική μας σωτηρία. Γι’ αυτό η ζωή μας είναι ανάγκη να είναι σύμφωνη προς το θέλημα του Κυρίου μας και να ζούμε μέσα στο Φως Εκείνου με τη συμμετοχή μας στα Θεία Μυστήρια της Εκκλησίας, που μας χαρίζει άφθονα τους καρπούς του Αγίου Πνεύματος. Η επίκληση του Ονόματος του Ιησού μας βοηθεί τόσο να ζούμε την αφθονία της χάριτός Του, όσο και να καρποφορούμε στις πνευματικές αρετές διατηρώντας την ψυχική καθαρότητά μας και λαμβάνοντας πείρα των Θείων Μυστηρίων του Θεού από την τακτική θεία μετάληψη του Σώματος και Αίματος του Ιησού Χριστού και την εξομολόγηση, ώστε να «μορφωθή Χριστός εν ημίν» (Γαλ. δ΄ 20). Τα πάθη δεν μπορούν πλέον να παραμείνουν μέσα μας, αλλά θα εγκαταλείπουν το χώρο της καρδιάς μας, διότι θα κατοικεί η κραυγή προς τον Κύριο και Θεό μας και η ενέργεια της Θείας Χάριτος θα κατακαίει κάθε πάθος και πειρασμό του πονηρού. Η επίσκεψη του Κυρίου στην ψυχή μας γίνεται πολύ έντονα, όπου θερμαίνει τη καρδιά μας και όλη την ύπαρξή μας από τη ζωηφόρο δύναμή Του και δεν μπορεί να πλησιάσει τίποτε ξένο, γιατί θα καεί και δεν θα μπορεί να αντέξει τη φωτιά του Κυρίου που είναι Φως και όλος αγάπη, γεμάτος έλεος για το πλάσμα Του. Όταν αναχωρήσει ο Κύριος, η ψυχή θλίβεται και στενάζει για την απουσία Του και παρακαλεί με δάκρυα και πόνο να επανέλθει στην καρδιά ο γλυκύτατος Ιησούς, που είναι η κάθαρση του νου, η θεραπεία των τραυμάτων της ψυχής και ο φωτισμός και ο γλυκασμός αυτής.
Ένας αγιορείτης ερημίτης ομολογεί πώς αισθάνεται μια προσευχόμενη ψυχή που ζει το φως του Αγίου Πνεύματος: «εκείνος που έχει στην καρδιά του το φως του Παναγίου Πνεύματος, μη δυνάμενος να υπομείνει την «άστεκτον» ενέργειά του, πέφτει κάτω στη γη, «κράζει και βοά» από έκπληξη και φόβο, που βλέπει και «πάσχει» μια πνευματική κατάσταση υπερλογική και υπερφυσική. Και ομοιάζει με άνθρωπο που του καίονται ως από φωτιά τα εντός του. Μη δυνάμενος να υποφέρει την ανέκφραστον πνευματική ηδνή από την ερωτική καύση, φαίνεται σαν εκστατικός. Τα δάκρυα τον περιβρέχουν, χωρίς να ημπορεί να κυριαρχήσει στον εαυτό του. Και όσο τον δροσίζουν, τόσο η φωτιά του πόθου ανάβει περισσότερο και τα δάκρυα αυξάνουν, τον πλένουν και αυτός αστράφτει πιο πολύ. Και όταν γίνει πλέον Φως, τότε εκπληρούται ο λόγος του αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου «Θεός θεοίς ενούμενός τε και γνωριζόμενος» (Αθωνικοί Διάλογοι, Θεολογία της Νοεράς Προσευχής, Θεοκλήτου μοναχού, Θεσσαλονίκη 1975,σελ. 72). Όταν ο Θεός είναι μαζί μας, όλα είναι φωτεινά και καθαρά· ζωοποιώντας την ψυχή μας με τη θεία Χάρη και με το άπλετο έλεός Του, φυλάσσει αυτήν από κάθε φθοροποιό δύναμη του πονηρού. Πόσο ευλογημένη είναι μια τέτοια ψυχή που περιπατεί μέσα στο Φως του Χριστού τηρώντας το θέλημά Του! Αυτό είναι το έργο και ο σκοπός του ανθρώπου, πώς να απαλλαγεί από τα σαρκικά φρονήματα και να κατοικήσει το Φως του Θεού μέσα στην καρδιά του.
Έργο μας είναι να αγρυπνούμε για να καταστρέφουμε με τη δύναμη του Θεού τα έργα του πονηρού και με πλήρη επίγνωση του εαυτού μας και του θελήματος του Θεού να προσδοκούμε την έλευση του Χριστού στην καρδιά μας. Εάν γνωρίζουμε καλά την κατάσταση της ψυχής μας, δύσκολα παρασυρόμεθα σε αυταπάτες που καταστρέφουν τον άνθρωπο πνευματικά και ψυχικά. Όποιος φυλάττεται από τις επιθέσεις του πονηρού και του κόσμου, έχοντας στο νου του την ευχή του Ιησού, με το χρόνο εξαγνίζεται από άσχημα πράγματα και προσελκύει τη Θεία Χάρη με την προσοχή του νου στις κινήσεις της ψυχής του. Πόσο εύκολα η δύναμη του Ονόματος του Ιησού μας οδηγεί σε δρόμους ασφαλείς, όπου δεν υπάρχουν ληστές να ερημώσουν την ψυχή μας! Και όσο διατηρούμε δυνατό το δεσμό της αγάπης με το Θεό, τόσο και η φλόγα της προσευχής μας ανάπτει περισσότερο και γίνεται πύρινος στύλος που κατακαίει κάθε κακό και φουντώνει μέσα μας η θέρμη της καρδιάς μας από την αγαπητική σχέση με το Θεό. Η ζωντανή προσευχή μας οδηγεί στο δρόμο της αρετής της ταπείνωσης. Η προσευχή μας οδηγεί στην περιοχή του Θεού, όπου λαμβάνουμε την αληθινή ταπεινοφροσύνη (Γέροντος Κλήμεντος, «Η νοερά άθληση», σ. 187, παρ. 315, «Κατουνάκια Αγίου Όρους», 1976). Όταν η προσευχή γίνεται με κατάνυξη και θέρμη καρδιάς, η ψυχή του ανθρώπου ζει την αιωνιότητα του Θεού, που κρύβει Μυστήρια θεία και αποκτά μερική γνώση του Θεού. Αυτή η πνευματική αλλοίωση μέσα μας επιφέρει πολλές αλλαγές στη ζωή μας και στον τρόπο κοινωνίας μετά των ανθρώπων.
(Από το βιβλίο "Η άσκηση της Νοεράς Προσευχής του Ονόματος ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ", του Αρχιμ. Δαμιανού Ζαφείρη, εκδόσεις "Τήνος", Αθήνα 1997).
.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου