Τα μυστικά της καλής επικοινωνίας,

.

Τα μυστικά της καλής επικοινωνίας,ή όλα όσα δυσκολευόμαστε να κάνουμε για να βελτιώσουμε τις σημαντικές, προσωπικές μας σχέσεις

H βελτίωση της επικοινωνίας στις συντροφικές σχέσεις

Στη σημερινή κοινωνική πραγματικότητα πολύ άνθρωποι δοκιμάζουν εντάσεις, συγκρούσεις και δυσκολίες στις σχέσεις της προσωπικής τους ζωής. Ιδιαίτερα οι συζυγικές σχέσεις διαταράσσονται σοβαρά από εξωπραγματικές προσδοκίες, σύγχυση ρόλων, προβλήματα επικοινωνίας, παρεμβάσεις τρίτων, δυσκολίες στη σεξουαλική ζωή, τη διαχείριση των οικονομικών πόρων. Ακόμα, οι τραυματικές εμπειρίες από την παιδική ηλικία και οι προηγούμενες σχέσεις, οι ανασφάλειες, οι φόβοι κ.α. δεν μας επιτρέπουν να αντιμετωπίσουμε με διαύγεια και υπομονή το σύντροφό μας. Με το πέρασμα του χρόνου, η αγάπη και ο αμοιβαίος σεβασμός δίνουν τη θέση τους στην απογοήτευση, την οργή, τις αρνητικές κριτικές, τα αισθήματα παραμέλησης και εγκατάλειψης. Η σχέση αντί να είναι πηγή χαράς και δημιουργίας, γίνεται πηγή οδύνης. Αισθανόμαστε ότι ο σύντροφός μας δεν μας καταλαβαίνει, ότι είναι αδιάφορος ή επιθετικός ή ότι έχει υπερβολικές απαιτήσεις. Όσο περισσότερο προσπαθούμε να τον πείσουμε να βελτιώσει τη συμπεριφορά του για να ικανοποιηθούν οι προσδοκίες μας, τόσο περισσότερο απογοητευόμαστε. Ο άλλος δεν φαίνεται διατεθειμένος να αλλάξει και οι δικές μας παρατηρήσεις, απαιτήσεις, ή συμβουλές, όχι μόνο δεν έχουν τα επιθυμητά αποτελέσματα, αλλά δυσκολεύουν ακόμη περισσότερο την κατάσταση. Αν θέλουμε πραγματικά να βοηθήσουμε τη σχέση είναι προτιμότερο να στραφούμε προς τον εαυτό μας, και να προσπαθήσουμε, όσο μπορούμε, να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε και αντιμετωπίζουμε το σύντροφό μας. Χρειάζεται να καλλιεργήσουμε την αυτογνωσία, να συνειδητοποιήσουμε τα δικά μας λάθη και τις δικές μας αδυναμίες και να πειραματιστούμε με νέους τρόπους δημιουργικής επικοινωνίας. Να αναζητήσουμε νέους τρόπους κατανόησης και ερμηνείας της συμπεριφοράς του συντρόφου, αλλά και νέους γόνιμους τρόπους για να του μεταφέρουμε τα δικά μας μηνύματα. Τις περισσότερες φορές καταλαβαίνουμε τον άλλο χρησιμοποιώντας στοιχεία που υπάρχουν στον δικό μας ψυχισμό. Ερμηνεύουμε τον άλλο μέσα από το πρίσμα των προσωπικών μας εμπειριών ή και συναισθημάτων.Η αυθεντική επικοινωνία προϋποθέτει βαθιά γνώση του εαυτού μας, αυτοέλεγχο και εσωτερική ισορροπία. Αν έχουμε συνειδητοποιήσει τα ιδιαίτερα ψυχολογικά μας χαρακτηριστικά, τότε μπορούμε να ελέγξουμε και να σεβαστούμε την προσωπικότητα του άλλου, γι΄ αυτό που είναι χωρίς να επιδιώκουμε να τον προσαρμόσουμε στα δικά μας δεδομένα.Έχω τη δυνατότητα να καταλάβω τον άλλο καλύτερα όταν μπορώ να καταπαύσω τις δικές μου ψυχικές συγκρούσεις. Όταν κραυγάζουν μέσα μου δυνατές φωνές, δεν μπορώ ν’ ακούσω τον άλλο. Όταν δεν έχω απελευθερωθεί από τα δεσμά των έντονων αναγκών μου, δεν μπορώ να καταλάβω τον άλλο. Όταν δεν έχω συμφιλιωθεί με τον εαυτό μου, δεν μπορώ να συγχωρήσω τον άλλο. Όταν δεν έχω γαληνέψει μέσα μου, δεν μπορώ να καθησυχάσω τον άλλο. Όταν δεν έχω αγαπήσει τον εαυτό μου, δεν μπορώ να αγαπήσω τον άλλο.Αληθινή κατανόηση του συντρόφου δεν σημαίνει θεωρητική ερμηνεία των σκέψεων και των αισθημάτων του, αλλά ταύτιση μαζί του, συμμετοχή στα αισθήματά του, σημαίνει να δούμε και να αισθανθούμε την πραγματικότητα με τον τρόπο που εκείνος την βλέπει και την αισθάνεται. Επικοινωνώ δημιουργικά με τον σύντροφό μου, όταν εκτιμώ και αποδέχομαι με σεβασμό τα αισθήματα του, χωρίς να εξετάζω αν είναι σωστά ή λάθος. Η άνευ όρων αποδοχή των αισθημάτων και των βιωμάτων του άλλου, δημιουργεί το κατάλληλο περιβάλλον που θα τον βοηθήσει να εξερευνήσει τον εαυτό του, να αναπτύξει και να αξιοποιήσει τις εσωτερικές δυνατότητες αλλαγής που κρύβονται μέσα του. Ενώ αντίθετα, οι προσπάθειες που καταβάλλουμε για να τον αλλάξουμε, τον κάνουν να νοιώθει ανώριμος, ανίκανος και ανίσχυρος να επιλέξει από μόνος του το σωστό, και τον οδηγούν, ακόμα και χωρίς να το θέλει, να γίνεται αμυντικός, να απορρίψει αυτό που του λέμε ή και να ορθώσει ένα συναισθηματικό αμυντικό τείχος απέναντί μας, ώστε να προφυλάξει την αξιοπρέπειά του. Όταν ο σύντροφός μας αισθάνεται ότι νοιαζόμαστε γι’ αυτόν, ότι τον αγαπάμε και τον αποδεχόμαστε με σεβασμό, είναι περισσότερο πρόθυμος να προσέξει, και ίσως να αποδεχθεί το μήνυμα που θα θέλαμε να του μεταφέρουμε. Το κλειδί στην επικοινωνία δεν είναι αυτό που λέμε, αλλά ο τρόπος που το λέμε. Το πιο σημαντικό είναι το πλαίσιο, το κλίμα, μέσα στον οποίο διαδραματίζεται η επικοινωνία. Όταν ο άλλος αισθάνεται ότι τον σέβομαι και τον αγαπώ, είναι διατεθειμένος να με ακούσει, να πάρει σοβαρά υπόψη του αυτό που του λέω ενώ όταν αισθάνεται ότι παραβιάζω τα όριά του και επιτίθεμαι στην προσωπικότητά του, γίνεται αρνητικός σε ό,τι και να του πω, θυμώνει μαζί μου και αντιδρά με βία, απαντά με σκληρά και απερίσκεπτα λόγια ή αποσύρεται συναισθηματικά για να μην πληγώνεται. Για να καταλάβω αληθινά τον άλλο πρέπει να μπορώ να αδειάσω από τον εαυτό μου, και να γεμίσω από αυτόν, να τον προσλάβω αναλλοίωτο, να τον αποδεχθώ χωρίς όρους μέσα στην αγάπη. Η ασφάλεια που θα νιώσει κοντά μου στα πλαίσια της αγάπης θα τον βοηθήσει να γίνει καλύτερος. Τα μυστικά της καλής επικοινωνίας ή όλα όσα δυσκολευόμαστε να κάνουμε για να βελτιώσουμε τις σημαντικές προσωπικές μας σχέσεις "Δεν φτάνουμε στην αγάπη βρίσκοντας ένα τέλειο άνθρωπο,αλλά μαθαίνοντας να βλέπουμε ένα ατελή άνθρωπο τέλεια".Ενώ η ερωτική εμπειρία προκύπτει αυθόρμητα, η ποιότητα στην μόνιμη συντροφική σχέση απαιτεί γνώση, ικανότητες, χρόνο και ενέργεια. Χρειάζεται εγρήγορση και επίμονη προσπάθεια για να υποστηρίζουμε συνεχώς την αγάπη στη σχέση και να υπερνικάμε τις αντιξοότητες. Θα σας αναφέρουμε παρακάτω ορισμένες προτάσεις – παραινέσεις τις οποίες όσο περισσότερο μπορούμε να εφαρμόζουμε στην πράξη της καθημερινής μας ζωής τόσο περισσότερο δίνουμε στις σχέσεις μας την ευκαιρία να βελτιωθούν:- Στη συντροφική σχέση τον κυρίαρχο λόγο δεν τον έχει η λογική ή αυτό που εσύ θεωρείς σωστό αλλά η κάλυψη των βασικών αναγκών των συντρόφων. Αυτό που είναι ή φαίνεται να είναι σωστό και δίκαιο μπορεί να λειτουργεί καταστρεπτικά στις συντροφικές σχέσεις. Κάθε νίκη που κατορθώνεις μέσα στη σχέση τραυματίζει την αγάπη. - Μην περιμένεις να σου προσφέρει τα πάντα ο σύντροφός σου. - Φρόντισε να έχεις μια κοινή δραστηριότητα με τον σύντροφό σου. Οι ευχάριστες και δημιουργικές δραστηριότητες που κάνετε μαζί, σας ενώνουν.- Μη απαιτείς ο σύντροφός σου να καλύψει όλες τις προσδοκίες σου. Προσπάθησε να αποδεχτείς ειρηνικά τις διαφορές που προκύπτουν ανάμεσα σε αυτό που θα ήθελες και την πραγματικότητα. Προσπάθησε να αποδεχθείς όσο σου είναι δυνατόν την πραγματικότητα. - Συνειδητοποίησε ότι στη ρίζα της αρνητικής συμπεριφοράς του συντρόφου σου δεν βρίσκεται η κακή πρόθεση αλλά οι ανάγκες και οι αδυναμίες του. Κάτω από μια επιφανειακή σύγκρουση, υπάρχει πάντοτε μια βαθύτερη κρυμμένη ιστορία για τον κάθε σύντροφο η οποία συχνά είναι δύσκολο να αντιμετωπισθεί. - Προστάτεψε όσο μπορείς τη συναισθηματική σου ισορροπία και την προσωπική σου ελευθερία χωρίς να συντρίβεις όμως την ισορροπία και την ελευθερία του άλλου.- Προστάτεψε όσο μπορείς την ιδιωτικότητα της σχέσης από τις παρεμβάσεις συγγενών και φίλων. - Προσπάθησε να αποχωρισθείς συναισθηματικά από την οικογένεια της παιδικής σου ηλικίας. - Μην τσακώνεσαι ποτέ μπροστά σε τρίτους. Η παρουσία των άλλων αλλοιώνει και παραμορφώνει την ιδιαιτερότητα της συντροφικής συγκρουσιακής διαδικασίας. Προσπαθώντας να κερδίσεις τον αγώνα στα μάτια των άλλων, υποβιβάζεις τον σύντροφό σου, και δεν του αποδίδεις τον οφειλόμενο σεβασμό. Αν προκύψει πρόβλημα μπροστά σε τρίτους είναι προτιμότερο να συμφωνήσεις με το σύντροφό σου να το συζητήσετε αργότερα.- Άκουσε προσεκτικά τις απόψεις και τα παράπονα του συντρόφου σου, χωρίς να τον διακόπτεις, δείξε και συγχωρητικότητα.- Αντί να εξετάζεις το σωστό και το λάθος, ρώτησε το σύντροφό σου αν έχεις καταλάβει σωστά αυτό που σκέπτεται ή αισθάνεται. Προσπάθησε να περιγράψεις με δικά σου λόγια αυτό που νομίζεις ότι είπε. Λέγοντάς του «αν έχω καταλάβει σωστά θέλεις να πεις ότι … » ή «θα ήθελα να μου μιλήσεις περισσότερο γι’ αυτό που αισθάνεσαι…» διευκρινίζουμε τις παρανοήσεις, η επικοινωνία μας γίνεται περισσότερο ακριβής, βοηθάμε τον άλλο να έρθει σε επαφή με τα συναισθήματά του, και του δείχνουμε ότι ενδιαφερόμαστε πραγματικά γι’ αυτό που συμβαίνει μέσα του. - Μην θίγεις ποτέ αγαπημένα πρόσωπα του άλλου. Ακόμη και αν τα πρόσωπα που αγαπά ή εκτιμά ο σύντροφός σου κάνουν λάθη ή επηρεάζουν αρνητικά τη σχέση σας, θα πρέπει να μιλάς γι’ αυτά τα πρόσωπα με πολύ προσοχή και σεβασμό. Κανείς δεν ανέχεται να υποτιμούν μπροστά του ανθρώπους που αγαπά. - Ανάλαβε την προσωπική σου ευθύνη, αναζήτησε και παραδέξου τη δική σου συμμετοχή-συμβολή στις ρίζες των συγκρούσεων.- Παραδέξου ότι και οι δύο είστε κατά κάποιο τρόπο αδύνατοι, φοβισμένοι και πληγωμένοι.- Συνειδητοποίησε ότι συχνά δεν είναι ο άλλος που σου προκαλεί την οδύνη. Ο άλλος είναι απλά ο καθρέπτης πάνω στον οποίο προβάλλονται τα δικά σου προβλήματα και οι δικές σου εσωτερικές συγκρούσεις και αδυναμίες.- Αντί να κατηγορείς, να κρίνεις ή να βάζεις ετικέτες στον άλλο χρησιμοποίησε προσωπικές δηλώσεις σε πρώτο πρόσωπο. Αντί να πεις "είσαι εγωίστρια, σκέφτεσαι μόνο τον εαυτό σου" είναι καλύτερα να πεις "είμαι φορτωμένος με πάρα πολλές ευθύνες και αισθάνομαι την ανάγκη να με βοηθήσεις". - Συνειδητοποίησε ότι η αδιαφορία, η αποφυγή και η συναισθηματική απόσυρση μπορούν να προκαλέσουν αρνητικές και βίαιες συμπεριφορές του συντρόφου. - Μην απομονώνεσαι συναισθηματικά κτίζοντας μέρα με τη μέρα ένα αόρατο τοίχο. - Προσπάθησε να μην καταλήγεις εύκολα σε συμπεράσματα από τα λόγια του άλλου.- Είναι προτιμότερο να συγκεντρώνεσαι στα λόγια του άλλου την ώρα που μιλάει για να καταλάβεις τις σκέψεις και τα αισθήματα του, παρά να ετοιμάζεις τα επιχειρήματα με τα οποία θα αναιρέσεις αργότερα όσα λέει.- Όταν ο άλλος σου επιτίθεται, σημαίνει ότι αισθάνεται πληγωμένος από σένα. Πίσω από τη βίαιη συμπεριφορά του, κρύβεται πόνος και απογοήτευση. Άκουσέ τον με ενσυναίσθηση.- Μη συμφωνείς πρόχειρα με όλα όσα λέει ο σύντροφός σου μόνο και μόνο, για να τελειώσει γρήγορα η συζήτηση. - Απόφυγε να μιλάς συνεχώς, και δώσε χρόνο στον άλλο για να εκφράσει τις δικές του απόψεις και συναισθήματα. Η σιωπή είναι ίσως το πιο εποικοδομητικό στοιχείο του διαλόγου, Το να ακούσεις προσεκτικά αυτό που έχει να σου πει είναι πιο σημαντικό από το να δώσεις συμβουλές. - Κοίταζε τον άλλο στα μάτια με προσοχή, και δείχνε με τις μιμικές εκφράσεις του προσώπου σου και με τη στάση και την κίνηση του σώματός σου, ότι σε ενδιαφέρουν τα όσα λέει.- Να θυμάσαι ότι Αγαπώ σημαίνει έχω τη δυνατότητα να μπαίνω κάτω από τον άλλο χωρίς να συνθλίβομαιΗ αγάπη για τους εχθρούς έτσι γίνεται το κορυφαίο επίτευγμα της αγάπης. Όπως γράφει ο Μητροπολίτης Ιωάννης Ζηζούλιας: « Καμιά μορφή αγάπης δεν είναι πιο ελεύθερη από αυτήν, και καμιά μορφή ελευθερίας δεν ταυτίζεται πιο πολύ με την αγάπη των εχθρών … η αγάπη που δεν περιμένει ανταπόδοση.. είναι αληθινά χάρις δηλαδή ελευθερία…. Μόνο όταν συμπίπτει η αγάπη με την ελευθερία έχουμε θεραπεία. Αγάπη χωρίς ελευθερία και ελευθερία χωρία αγάπη αποτελούν παθολογικές καταστάσεις που χρειάζονται θεραπεία.»

.
Πρωτοπρεσβύτερος Ιωάννης Καλογερόπουλος

.