Παναγία μας είναι γεμάτη αγάπη, στοργή και τρυφερότητα μητρική. Έτοιμη να ακούσει τον πόνο, να σπογγίσει το δάκρυ, να δώσει θεραπεία και παρηγορία, γιατί «είναι πάντων θλιβομένων η χαρά και προστάτης». Θερμή είναι η μεσιτεία της στον Υιό της για τις ανάγκες και τη σωτηρία του κόσμου. Και η μητρική της προστασία, που σκέπαζε το μικρό Ιησού της, σκεπάζει το σύμπαν και κάθε άνθρωπο. Είναι δε τόσο μεγάλη η παρρησία της ενώπιον του Υιού της, από τον οποίον είναι πάντοτε αχώριστη, γιατί «ουδέν γαρ μέσον Μητρός και Υιού» λέγει ο ιερός Δαμασκηνός. «Και επειδή στην ουράνια εκκλησία, στην «εκκλησία των πρωτοτόκων» έχει την πρώτη θέση, η μεσιτεία της για την επίγεια εκκλησία που είναι το σώμα του Υιού της, είναι διαρκής και ακατάπαυστη». Ο Υιός και Θεός της λοιπόν εκτός από την τιμή και τη δόξα που χάρισε στη μητέρα του, γιατί «η τιμή και η δόξα της Θεοτόκου έσωθεν ο της κοιλίας καρπός», την ανέδειξε και Μεσίτρια του ανθρωπίνου γένους. Και πρεσβεύει ανάμεσα σ΄ όλους τους Αγίους, για τον κόσμο και «προΐσταται πρεσβεύουσα υπέρ ημών». Βασικό και κύριο έργο της στον ουρανό, δίπλα στον Υιόν της είναι η ακατάπαυστη «πρεσβεία», η θερμή της ικεσία και παράκληση, για τα παιδιά της που άφησε στον κόσμο. Είναι το μεσιτευτικό και πρεσβευτικό της έργο τόσο μεγάλο και αποτελεσματικό, ώστε κατορθώνει να γκρεμίσει το μεσότοιχο της έχθρας και να ενώσει τα ουράνια με τα επίγεια, όπως αναφέρει ο Άγιος Βασίλειος Σελευκείας. «Χαίρε Κεχαριτωμένη, μεσιτεύουσα Θεώ και ανθρώποις, ίνα το μεσότοιχον αναιρεθή της έχθρας, και της επουρανίοις ενωθή τα επίγεια».
Αυτό το εκφράζει πολύ χαρακτηριστικά ο ύμνος της Εκκλησίας μας, που αναφέρεται στην Θεοτόκο. «Την παγκόσμιον δόξαν, την εξ ανθρώπων σπαρείσαν, και τον Δεσπότην τεκούσαν, την επουράνιον πύλην, υμνήσωμεν Μαρίαν την Παρθένον, των Ασωμάτων το άσμα, και των πιστών το εγκαλλώπισμα· αύτη γαρ ανεδείχθη ουρανός και ναός της Θεότητος· αύτη το μεσότειχον της έχθρας καθελούσα, ειρήνην αντεισήξε, και το βασίλειον ηνέωξε. Ταύτην ουν κατέχοντες, της πίστεως την άγκυραν, υπέρμαχον έχομεν, τον εξ αυτής τεχθέντα Κύριον. Θαρσείτω, τοίνυν, θαρσείτω λαός του Θεού· και γαρ αυτός πολεμήσει τους εχθρούς ως παντοδύναμος».[Τη Δόξα όλου του κόσμου, που γεννήθηκε από σπέρμα ανθρώπινο και εγέννησε τον Κυρίαρχο (όλου του σύμπαντος) την Πύλη του ουρανού, ας υμνήσωμε· Μαρία την παρθένο, (που είναι) το άσμα των Ασωμάτων (Αγγέλων) και το κόσμημα των πιστών· γιατί Αυτή αξιώθηκε να γίνει ουρανός και Ναός της θεότητος (εχώρησε στα σπλάχνα της κατά απερίγραπτο τρόπο το Θεό, τον Κύριο ημών Ιησού Χριστόν). Αυτή αφού γκρέμισε το μεσότοιχο της έχθρας (μεταξύ Θεού και ανθρώπων) έφερε αντί αυτού (του μεσότοιχου της έχθρας)την ειρήνη και άνοιξε τη Βασιλεία (του Θεού, τον Παράδεισο). Αυτή την Άγκυρα της Πίστεως, εάν κράταμε, θα έχωμε υπερασπιστή (Παντοδύναμο) τον Κύριο που γεννήθηκε απ΄ Αυτή (τη Θεοτόκο). Ας έχουν λοιπόν θάρρος, ας έχουν θάρρος οι άνθρωποι του Θεού. Γιατί Αυτός (ο Θεός) θα πολεμήσει τους εχθρούς μας σαν Παντοδύναμος (που είναι)].
Εμείς οι Χριστιανοί γνωρίζουμε πολύ καλά τα αποτελέσματα αυτής της πρεσβευτικής προσευχής της Μητέρας μας, γι΄ αυτό και την αποκαλούμε «Μεσίτρια». Είναι χαρακτηριστικός ο ύμνος του δεκαπενταυγούστου. «Και σε μεσίτριαν έχω προς τον φιλάνθρωπον Θεόν, μη μου ελέγξει τας πράξεις ενώπιον των αγγέλων. Παρακαλώ σε Παρθένε, βοήθησόν μοι εν τάχει» Και ακόμη κατά την θεία Λειτουργία παρακαλούμε τον Υιό Της και Σωτήρα μας Χριστό, να μας σώσει δεχόμενος τις πρεσβείες της Μητέρας του. «Ταις πρεσβείαις της Θεοτόκου, Σώτερ, σώσον ημάς».
Συγκινητικά είναι επίσης, όσα αναφέρονται στην προσευχή που της απευθύνομε στην καθημερινή μας ακολουθία στο απόδειπνο( Η των απηλπισμένων μόνη ελπίς, και των πολεμουμένων βοήθεια, η ετοίμη αντίληψις των εις σε προστρεχόντων, και πάντων των Χριστιανών το καταφύγιον».
Πιστεύουμε ακόμη, ότι είναι ακούραστη και αμετάθετη απ΄ αυτό το σωτήριο, μητρικό της πρεσβευτικό έργο. Αυτό της εκφράζει η εκκλησία μας, όταν ψάλλει στην εορτή της Κοιμήσεώς της. «Την εν πρεσβείαις ακοίμητον Θεοτόκον και προστασίαις αμετάθετον ελπίδα». Αυτό επίσης εκφράζει και ο Ηλίας Μηνιάτης στις Θεομητορικές του Διδαχές. «Όταν μεσιτεύη προς τον Θεόν δια τους Χριστιανούς, λέγει, αυτή μεσιτεύει προς τον Υιόν της δια τους υιούς της. Λοιπόν παρακαλεί τον Θεόν με τόσην παρρησίαν, όσην πρέπει να έχη η Μήτηρ προς τον Υιόν. Και παρακαλεί δια τους χριστιανούς με τόσην αγάπην, όσην πρέπει να έχωσιν οι υιοί από την μητέρα. Αλλά η παρρησία, αλλά η αγάπη τοιαύτης μητρός είναι άπειρος. Τι δύναται ποτέ να ζητήση, και να μη λάβη από τοιούτον Υιόν. Τι δυνάμεθα ημείς να ζητήσωμεν, και να μη λάβωμεν από τοιαύτην Μητέρα». Και συνεχίζει «Ορφανοί, οπού εστερήθητε από τους γονείς σας· ξένοι, οπού εχάσατε την πατρίδα σας άρρωστοι, τεθλιμμένοι, σκλαβωμένοι, αμαρτωλοί, μη λυπείσθε. Εσείς έχετε μητέρα την Μητέρα του Θεού. Μητέρα οπού σας κυβερνά εις την ορφανίαν σας, όπου σας σκέπει εις την ξενιτείαν σας, οπού σας τρέφει εις την πτωχείαν σας, οπού σας δίδει την ιατρείαν εις τα πάθη, εις τας θλίψεις την παρηγορίαν, εις ταις σκλαβίαις την ελευθερίαν, εις τας αμαρτίας την συγχώρησιν. Μη λυπείσθε, εσείς έχετε μητέρα την Μητέρα του Θεού. Γεωργοί, οπού δουλεύετε την γην, την Παρθένον επικαλείσθε, να έχετε ευλογία καρποφορίας εις τους κόπους σας. Νέοι, οπού σπουδάζετε εις τα σχολεία, την Παρθένον επικαλείσθε, να έχετε φως γνώσεως εις την σπουδήν σας. Ιερείς και λαϊκοί, άνδρες και γυναίκες, την Παρθένον επικαλείσθε εις όλαις ταις ανάγκαις, και σωματικαίς και ψυχικαίς, να την έχετε προστάτιν εις ταύτην την ζωήν, προστάτιν εν ώρα θανάτου, μεσίτην εν ημέρα κρίσεως. Χριστιανοί, μικροί και μεγάλοι, όσοι λατρεύετε και προσκυνείτε το όνομα του Ιησού, τιμάτε και ευλαβείσθε το όνομα της Παρθένου Μαρίας, της Μητρός του Ιησού και Μητρός ημών. Ιησούς και Μαρία ας είναι τυπωμένα μέσα εις την καρδίαν σας, Ιησούς και Μαρία ας μη λείπη από το στόμα σας. Ιησούς και Μαρία ας είναι η αρχή και το τέλος των προσευχών σας. Το όνομα Ιησούς και Μαρία, ας είναι τα πρώτα λόγια της αυγής, τα ύστερα της εσπέρας, με τούτα σφαλίζετε εις ύπνον τα μάτια σας, με τούτα πάλιν ανοίγετε την Εκκλησίαν, με τούτα αρχινάτε και τελειώνετε πάσαν υπόθεσιν, δια να αξιωθήτε την ώραν, οπού μέλλετε να παραδώσετε το πνεύμα, να έχετε από το ένα μέρος τον Ιησούν, από το άλλο την Μαρίαν, και ομού με τον Ιησού, και με την Μαρίαν, να συνδοξάζεσθε εις την Βασιλείαν των ουρανών».
Η Παναγία είναι λοιπόν η ελπίδα μας, το καταφύγιό μας και προσφέρει τα αιώνια αγαθά στον κόσμο. Και με τη δική της πρεσβεία οι άγγελοι και οι άνθρωποι δέχονται τη χάρη. «Καμμία δωρεά δεν έγινε δεκτή στην εκκλησία χωρίς τη συνδρομή της Μητέρας του Θεού, η οποία είναι προοίμιο της θριαμβεύουσας Εκκλησίας», λέγει ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς.
«Αγίασμα» του κόσμου, «βάτος φλεγομένη» και «Δεομένη», η Παρθένος εικονίζει την διακονίαν της προσευχής, το χάρισμα της μεσιτείας. Η εικόνα της δεήσεως, της Μεσίτριας, εκφράζει την προσευχή της Εκκλησίας και τη μεσιτεία της ευσπλαχνίας. Για τούτο και η Εικόνα αυτή σημαίνει βαθύτερα τους γάμους του Αρνίου με την Εκκλησία και με κάθε χριστιανική ψυχή».
Ο Ηλίας Μηνιάτης γεμάτος από αγάπη και σεβασμό, γεμάτος θαυμασμό και ευγνωμοσύνη για την μεσιτεία, την προστασία και την σκέπη της Παναγίας μας αναφέρει πάλι στις Θεομητορικές του Διδαχές. «Δεν ηξεύρετε, Χριστιανοί, ποία είναι των απελπισμένων η ελπίς; Ποία είναι των αμαρτωλών η καταφυγή; Ποία είναι των Χριστιανών η Μητέρα. Μαρία, η Πάναγνος Δέσποινα;». Και πιο κάτω σημειώνει: «Ο Θεός παρακαλεσμένος από την Παναγίαν Παρθένον, πάντα την εισακούει. Αυτός είναι Υιός της, εκείνη είναι Μητέρα του. Και να κάνη ο Υιός το ζήτημα της Μητρός του, τούτο δεν είναι χάρις, είναι χρέος φυσικόν. “Παρέστη η Βασίλισσα εκ δεξιών σου”. Ήγουν πως επάνω από όλους τους χορούς των Αγίων, και Μακαρίων, επάνω από όλα τα τάγματα των Αγγέλων, των Αρχαγγέλων, των Χερουβίμ, και των Σεραφίμ, την έβαλε να καθίση εις τα δεξιά του, εις τον θρόνον της Βασιλευούσης Θεότητος».
Εκεί λοιπόν φαίνεται να της λέγη. «Αίτησαι, μήτερ εμή, ότι ουκ αποστρέψω σε», τουτέστι Μητέρα μου εκλελεγμένη εκ πασών των γενεών, ευλογημένη ανάμεσα εις όλαις ταις άλλαις γυναίκες, καθώς εστάθης κεχαριτωμένη πλήρης χάριτος εις την γην, έτσι τώρα είσαι δεδοξασμένη πλήρης δόξης εις τον Παράδεισον. Εσύ είσαι Μήτηρ, εγώ είμαι Υιός , δίκαιον είναι να τιμά ο Υιός την Μητέρα. Δίκαιον είναι να συμβασιλεύη η Μήτηρ με τον Υιόν. Κάθου εκ δεξιών μου, και βασίλευε εν ουρανώ, και επί της γης, και ας σε προσκυνούσιν οι Άγγελοι και οι άνθρωποι ως Βασίλισσαν Θεού Μητέρα. Είμαι Θεός, είμαι Υιός. Ως Θεός, σου χαρίζω την δόξαν μου, ως Υιός σου δίδω την καρδία μου. Ζήτησε, λοιπόν, Μήτερ εμή ο,τι θέλεις, και εγώ θα κάνω το θέλημά σου, δια να γνωρίση ο κόσμος, ποίον εσύ έχεις Υιόν, και ποίαν εγώ έχω Μητέρα αληθινά. Και τέτοιας λογής να σε μακαρίζωσι πάσαι αι γενεαί. «Αίτησαι, Μήτερ εμή» Ζήτησε την υγείαν Εκείνου του αρρωστημένου. Ζήτησε την ελευθερίαν εκείνου του αιχμαλώτου. Ζήτησε την βοήθειαν εκείνου του πτωχού. Ζήτησε τον σωσμόν εκείνου του ταξιδάρη, όπου κινδυνεύει εις την θάλασσαν. Μόνον το όνομά σου να επικαλεσθή ο άρρωστος, ας υγιαίνη. Ο αιχμάλωτος, ας ελευθερωθή. Ο πτωχός ας κυβερνηθή. Ο θαλασσοπόρος, ας φυλαχθή. Ας γένη το ζήτημά τους, μόνο δια μεσιτείας σου, της Μητρός μου.«Αίτησαι, Μήτερ εμή».Θέλεις να είναι φυλαγμένη από πείναν, από θανατικόν, από πόλεμον, και από παντοίων εχθρών, ορατών και αοράτων, εκείνη η πόλις; Εκείνη η χώρα; Ας είναι. Αλλά θέλεις ακόμη εκείνος ο αμαρτωλός να επιστρέψει εις μετάνοιαν; να έλθη εις σωτηρίαν; Ας γένη το θέλημα της Μητρός. Είμαι Θεός, είμαι Υιός. Ως θέλης δύναμαι να κάμω όλα δια την αγάπην της μητρός. Χριστιανέ ας μη παρακαλή τινάς άλλος δι΄ εσέ. Αν εκείνη μοναχή παρακαλέση εισακούεται, διατί είναι Μήτηρ. «Πολλά, πολλά ισχύει δέησις Μητρός προς ευμένειαν Δεσπότου» Δεν ηξεύρεις, Χριστιανέ, πως ένα δάκρυον της Μητρός, εκείνης της κεχαριτωμένης Μητρός, πολλάς αμαρτίας εξαλείφει; Μία της μεσιτεία, ένας λόγος, ένα νεύμα έχει δύναμη να αλλάξη όλην την θείαν αγανάκτησιν εις έλεος και ευσπλαχνίαν. Δράμε μόνον εις την σκέπην της, παρακάλεσαι την βοήθειάν της, έλπισον εις την προστασίαν της. Και ας είσαι βέβαιος, πως αν κρατήσαι από τέτοιαν άγκυραν, δεν θέλεις χαθή».
Και τελειώνει με μια ικετήρια προσευχή που είναι ξέχειλη από αυθορμητισμό και ελπίδα: «Ελπίδα μου, καταφυγή μου Μητέρα μου, δέξου τον οικέτην σου, φύλαξαι τον δούλον σου, ευσπλαχνίσου το τέκνο σου. Μίαν μεσιτείαν, ένα λόγον, ένα νεύμα να κάμης προς τον Υιόν σου δι΄ εμέ, εγώ είμαι σωσμένος. Μαρία όποιος εις εσέ ελπίζει, αδύνατον είναι να χαθή».Και η Εκκλησία μας εκφράζοντας την ελπίδα της προστασίας και της μεσιτείας της Παναγίας μας ψάλλει: «Ουδείς προστρέχων επί σοι κατησχυμένος από σου εκπορεύεται, Αγνή Παρθένε Θεοτόκε, αλλ΄ αιτείται την χάριν και λαμβάνει το δώρημα προς το συμφέρον της αιτήσεως».
Αλλά και το πρεσβευτικό έργο της Εκκλησίας Μητέρας μας θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι ίδιο μ΄ εκείνο της Παναγίας Μητέρας μας. Η Εκκλησία προσεύχεται θερμά για τις ανάγκες και τα προβλήματα του κόσμου και είναι έτοιμη πάντοτε να χαρίσει με τα μυστήριά της την ψυχική και σωματική υγεία στον άνθρωπο. Η προσευχή της Εκκλησίας σκεπάζει τον κόσμο και ιδιαίτερα στη θεία Λειτουργία. Ο απολογητής Αριστείδης γράφει στην δέκατη έκτη απολογία του τα εξής: «Δεν υπάρχει καμμιά αμφιβολία για μένα, πως χάρη στη μεσολάβηση και την προσευχή των χριστιανών υπάρχει ο κόσμος. Γιατί επειδή οι χριστιανοί κάνουν γνωστές τις ενέργειες του Θεού σε μας, εξ αιτίας τους απορρέουν όσα ωραία και καλά υπάρχουν στον κόσμο.»
«Η λειτουργική προσευχή κάνει τον κόσμο να αναπνέει και του ξαναδίνει κυριολεκτικά πνοή. Χάρη στην Εκκλησία και στην λειτουργική της προσευχή, ο άνθρωπος, ο κόσμος εξακολουθεί να έχει σκοπό και ένα οντολογικό αγκυροβόλιο, δηλαδή το Σώμα του Χριστού. Η λειτουργική προσευχή συνάγει εκάτερον προς την αρμονίαν αυτού, τα μέλη του εξαρθρωμένου σώματος του πρώτου Αδάμ, μέσα στο σώμα του Χριστού. Φρουρός του κόσμου η λειτουργική προσευχή, προετοιμάζει την τελική του μεταμόρφωση, όταν ο θάνατος οριστικά θα νεκρωθεί και ο κόσμος όλος, μέσα από την κολυμβήθρα του Βαπτίσματος, τη μήτρα της Εκκλησίας, θα γεννηθεί στη Βασιλεία της ζωής. Κάθε Κυριακή, που είναι σύμβολο και φανέρωση της όγδοης ημέρας - κάθε απαγγελία της Κυριακής προσευχής - ελθέτω η Βασιλεία Σου - κάθε ευχαριστία, κάθε επίκληση, είναι μία ικεσία για τον άμεσο ερχομό της Βασιλείας του Θεού» στον ταραγμένο κόσμο μας.
Τον ικετευτικό χαρακτήρα της λειτουργικής προσευχής για τη σωτηρία του ανθρώπου και του κόσμου εκφράζει η «ικετήρια δέηση» του Μ. Βασιλείου, που γίνεται από τον ιερέα μετά την επίκληση και τον καθαγιασμό των Τιμίων Δώρων. «Μνήσθητι, Κύριε, του περιεστώτος λαού και των δι΄ ευλόγους αιτίας απολειφθέντων και ελέησον αυτούς και ημάς, κατά το πλήθος του ελέους σου. Τα ταμεία αυτών έμπλησον παντός αγαθού· τας συζυγίας αυτών εν ειρήνη και ομονοία διατήρησον· τα νήπια έκθρεψον· τη νεότητα παιδαγώγησον· το γήρας περικράτησον· τους ολιγοψύχους παραμύθησαι· τους εσκορπισμένους επισυνάγαγε· τους πεπλανημένους επανάγαγε και σύναψον τη αγία σου καθολική και αποστολική Εκκλησία. Τους οχλουμένους υπό πνευμάτων ακαθάρτων ελευθέρωσον· τοις πλέουσι σύμπλευσον· τοις οδοιπορούσι συνόδευσον· χηρών πρόστηθι· ορφανών υπεράσπισον· αιχμαλώτους ρύσαι· νοσούντας ίασαι. Των εν βήμασι και μετάλλοις και εξορίαις και πικραίς δουλείαις και πάση θλίψει και ανάγκη και περιστάσει όντων μνημόνευσον, ο Θεός, και πάντων των δεομένων της μεγάλης σου ευσπλαχνίας· και των αγαπώντων ημάς και των μισούντων και των εντειλαμένων ημίν (και αυτούς οι οποίοι παράγγειλαν σε μας τους αναξίους) τοις αναξίοις εύχεσθαι υπέρ αυτών. Και παντός του λαού σου μνήσθητι, Κύριε ο Θεός ημών, και επί πάντας έκχεον το πλούσιόν σου έλεος, πάσι παρέχων τα προς σωτηρίαν αιτήματα. Και ων ημείς ουκ εμνημονεύσαμεν δι΄ άγνοιαν ή λήθην ή πλήθος ονομάτων, αυτός μνημόνευσον, ο Θεός, ο ειδώς (ο οποίος γνωρίζεις) εκάστου την ηλικίαν και την προσηγορίαν, ο ειδώς έκαστον εκ κοιλίαις μητρός αυτού. Συ γαρ ει, Κύριε, η βοήθεια των αβοηθήτων, η ελπίς των απηλπισμένων, ο των χειμαζομένων σωτήρ, ο των πλεόντων λιμήν, ο των νοσούντων ιατρός. Αυτός τοις πάσι τα πάντα γενού, ο ειδώς έκαστον και το αίτημα αυτού, οίκον και την χρείαν (ανάγκη) αυτού. Ρύσαι (σώσε) Κύριε, την πόλιν ταύτην και πάσαν πόλιν και χώραν, από λιμού (πείνα), λοιμού (επιδημία), σεισμού, καταποντισμού, πυρός, μαχαίρας, επιδρομής αλλοφύλων και εμφυλίου πολέμου».
Η ικετήρια αυτή δέηση του Μ. Βασιλείου, φανερώνει, ότι η λειτουργική προσευχή δεν έχει μόνο ουράνιο και μυσταγωγικό χαρακτήρα, αλλά και ανθρώπινο, επίγειο. Γιατί αντιμετωπίζει με στοργή και αγάπη τις υλικές και βιολογικές ανάγκες του ατόμου, της οικογένειας, της πολιτείας και ολόκληρης της κοινωνίας. Και αυτό γίνεται επειδή η Εκκλησία ενδιαφέρεται, πονάει και προσεύχεται, για όλα τα προβλήματα του κόσμου, για όλα τα μεγάλα και κρίσιμα θέματα της ζωής. Για την ειρήνη, για την ενότητα, για την απομάκρυνση της βίας, του πολέμου, της αδικίας, για τους δοκιμασμένους, τους φτωχούς, τους αρρώστους, τους ταξιδεύοντες, τους γέροντες, τα ορφανά, τους αδύνατους, για την καρποφορία της γης, για καιρόν ειρηνικόν, για ζώντες και τεθνεώτες. Έτσι στη Θεία Λειτουργία γίνεται μία αναφορά όλου του κόσμου και της ζωής του στο Θεό.
Το ικετευτικό και πρεσβευτικό έργο της Εκκλησίας είναι ατελείωτο, όπως ατελείωτο είναι και το μεσιτευτικό έργο της Παναγίας μας. Και δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά αφού το έργο της Εκκλησίας συνάπτεται μ΄ εκείνο της Παναγίας. Είναι χαρακτηριστικά τα λόγια που αναφέρονται στη θεία Λειτουργία του Ιακώβου του αδελφοθέου. «Ο γαρ λαός σου και η Εκκλησία σου ικετεύσουσί σε».
Χαρακτηριστικός είναι επίσης και ο ύμνος της Εκκλησίας μας που παρακαλεί και ικετεύει τον Σωτήρα Χριστό, να στηρίξει, να σώσει και να ειρηνεύσει τον κόσμο. «Ο τεχθείς εκ Παρθένου, την πίστιν στήριξον, τα έθνη πράϋνον, και τον κόσμον ειρήνευσον, ως φιλάνθρωπος». (Θεοτοκίον οκτωήχου· ήχος δ΄). Και σε άλλο ύμνο, «Κύριε, οι Άγιοί σου το θράσος και την πλάνην του Διαβόλου κατήργησαν· αυτών ταις ικεσίαις, ως Παντοδύναμος Θεός τω κόσμω την ειρήνην κατάπεμψον, και ταις ψυχαίς ημών το μέγα έλεος». (Στιχηρόν οκτωήχου· ήχος πλαγ. α΄).
Οι παρακλητικοί κανόνες επίσης είναι ταυτόχρονη ικεσία Εκκλησίας και Παναγίας για τη σωτηρία του κόσμου, αφού η Παναγία ταυτίζεται με την Εκκλησία. Ο Ακάθιστος ύμνος είναι ταυτόχρονη δέηση Εκκλησίας και Παναγίας στο Σωτήρα μας και Υιό της, για την ειρήνη και τη σωτηρία του κόσμου. Αλλά αυτό εκφράζουν και οι ακολουθίες των ωρών, του αποδείπνου, του μεσονυκτικού, του όρθρου, του εσπερινού. Η συνεχής και αδιάκοπη προσευχή των μοναχών, που παρακαλούν και ικετεύουν νύχτα και μέρα για να βρει ο άνθρωπος, ο κόσμος, τον πραγματικό του προορισμό, αυτό εκφράζει. Να υπάρχει ειρήνη, γαλήνη, αγάπη και ενότητα στον κόσμο. Θα μπορούσαμε να πούμε, πως η Εκκλησία ολόκληρο το εικοσιτετράωρο σκεπάζει τον κόσμο με την θερμή ικετευτική της προσευχή και δέεται αδιάκοπα για τα παιδιά της, για τα προβλήματά τους, για τον κόσμο, για την κτίση ολόκληρη.
Εκεί όμως που κατ΄ εξοχήν κορυφώνεαι το πρεσβευτικό και μεσιτευτικό έργο της Εκκλησίας, είναι το μυστήριο της θείας Ευχαριστίας. Και η μεν Παναγία κυοφορεί το Λόγο και αισθάνεται στα σπλάχνα της να χτυπά η θεϊκή καρδιά, η δε Εκκλησία κατέχει «όλη τη θεϊκή καρδιά», αναφέρει ο Νικόλαος Καβάσιλας. Σ΄ αυτή τη θεϊκή καρδιά με τη λειτουργική και μεσιτευτική προσευχή, εγκεντριζώμαστε ως τα βάθη της σωματικής μας ύπαρξης, κάθε φορά που συμμετέχουμε στο ποτήρι της ζωής. «Τότε ένα και το ίδιο θεοποιό αίμα κυκλοφέρνει από τη μια καρδιά στην άλλη, περνώντας μέσα από την καρδιά του Κυρίου, αρδεύοντας μυστικά τα όντα και τα πράγματα. Γιατί το σύμπαν είναι μέσα στον άνθρωπο».
Όταν ο άνθρωπος παίρνει μέσα του το Χριστό με τη συμμετοχή του στη θεία Ευχαριστία, τότε έχει μέσα του την Εκκλησία. Τότε, πραγματοποιείται το ικετευτικό της έργο για τη σωτηρία του ανθρώπου και την ενότητα του κόσμου. Είναι πολύ χαρακτηριστικά όσα αναφέρει για το θέμα αυτό ο καθηγητής Μάρκος Σιώτης. «Η μεταξύ των συνερχομένων επί το αυτό συναπτομένη συγγένεια είναι ουσιαστική, καθ΄ όσον αύτη από απλής συγγενείας πίστεως και της συγγενείας εκείνης της δια του βαπτίσματος «υιοθεσίας», αποβαίνει δια της θείας μεταλήψεως συγγένεια αίματος. Εις την συγγένειαν ταύτην έγκειται η ενότης της Εκκλησίας του Χριστού και το ακατάλυτον ταύτης. Δια ταύτα η υπό των πιστών μετάληψις του Μυστηρίου αποτελεί την θετικωτέραν έκφρασιν της ενότητος της Εκκλησίας».
Αυτή την ενότητα των πιστών μεταξύ τους και με το Χριστό μέσα από το μυστήριο της θείας Ευχαριστίας και της πρεσβευτικής προσευχής της Εκκλησίας για την ενότητα των πάντων, τονίζει ιδιαίτερα ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος. «Εννόησον ποίαν ετιμήθης τιμήν· ποίας απολαύεις τραπέζης. Όπερ άγγελοι βλέποντες φρίττουσι, και ουδέ αναβλέψαι τολμώσιν αδεώς δια την εκείθεν φερομένην αστραπήν. Τούτω ημείς τρεφόμεθα, τούτω αναφυρόμεθα, και γεγόναμεν ημείς Χριστού σώμα εν και σαρξ μία». [Κατενόησε με ποιά τιμή έχεις τιμηθεί· σε τι τραπέζι κάθεσαι και απολαμβάνεις. Αυτό που απολαμβάνεις εσύ οι άγγελοι φρίττουν μόνο που το βλέπουν και χωρίς φόβο δεν μπορούν να το ξαναδούν, επειδή λάμπει σαν αστραπή. Μ΄ αυτό (το σώμα) εμείς τρεφόμαστε, μ΄ αυτό αναμειγνυόμαστε και έχουμε γίνει εμείς ένα σώμα Χριστού και μία σάρκα].
«Έτσι το άγιο σώμα και αίμα του Λυτρωτή, αυτό που φανερώνεται στη θεία Ευχαριστία και αγιάζεται δι΄ αυτής και μεταδίδεται», αρδεύει τις ψυχές αυτών που μετέχουν, τις αγιάζει και τις οδηγεί στην ενότητα της αγάπης, μέσα στην Εκκλησία, και δια της Εκκλησίας με όλο τον κόσμο. Είναι πολύ συγκινητικά τα λόγια του Γέροντα Σιλουανού που αναφέρονται στο θέμα αυτό. «Για τον άνθρωπο, λέγει, που ενώνεται με το Χριστό και που γνωρίζει να προσεύχεται καρδιακά και να αγαπάει αληθινά, ο κόσμος ολόκληρος είναι μια Εκκλησία». Γιατί η Εκκλησία είναι αγάπη «και απαντοχή της αγάπης». Και σύμφωνα με την ορθόδοξη παράδοσή μας, είναι «ο ουρανός πάνω στη γη». Στην Εκκλησία δεν υπάρχει φόβος, όπως και κοντά στην Παναγία Μητέρα μας δεν υπάρχει φόβος. Και «ο φοβούμενος ου τετελείωται εν τη αγάπη». Η ζωή μέσα στην Εκκλησία είναι ακατάπαυστη κοινωνία του ανθρώπινου πνεύματος με το Άγιο Πνεύμα και μία συνεχής ικετευτική προσευχή. Και γι΄ αυτό, όλα τα μέλη «φρονούν το αυτό και έχουν την αυτήν αγάπη». Με αυτό τον τρόπο η Εκκλησία γίνεται στύλος και εδραίωμα της αλήθειας και το πρεσβευτικό της έργο αποβαίνει σωτήριο.
Όπως λοιπόν σκοπός και μέριμνα της Μητέρας του Θεού, της δικής μας Μητέρας, είναι να οδηγήσει τα παιδιά της με τις πρεσβείες της στη Θεία Βασιλεία, στην όντως Ζωή, στη χαρά, κόπος και μόχθος της Εκκλησίας, με τις προσευχές της, είναι να δώσει στα παιδιά της τη χαρά του ουρανού και την παραδείσια ευτυχία. Να κάνει τον άνθρωπο «καινό», «Χριστοφόρο», «σύναιμο» και σύσωμο» με το Χριστό. Γιατί μέσα στην Εκκλησία ο Χριστός «είναι τα πάντα εν πάσι». Και ακόμη, «γιατί η Θεία Λειτουργία, είναι πριν απ΄ όλα τα άλλα, η χαρμόσυνη σύναξη εκείνων που θα ανταμώσουν με τον αναστημένο Κύριο και θα μπούνε μαζί του στο νυμφιάτικο δώμα της Βασιλείας του». Και καμμιά σύναξη δεν μοιάζει με την παραδείσια σύναξη της προσευχόμενης Εκκλησίας. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος την παρομοιάζει με την κιβωτό. Δίνει όμως πολύ μεγαλύτερη αξία στην Εκκλησία. Και όπως γράφει, «ουκ αν αμάρτοι τις της κιβωτού την εκκλησίαν μείζονα προειπών. Η μεν γαρ κιβωτός παρελάμβανε και εφύλαττε ζώα, η δε εκκλησία παραλαμβάνει τα ζώα και τα μεταβάλλει· οίον τι λέγω; Εισήλθέ τις ιεραξ και εξήλθεν ιέραξ. Εισήλθε λύκος και εξήλθε λύκος. Εισήλθέ τις ιέραξ ενταύθα και εξέρχεται περιστερά. Εισέρχεται λύκος και εξέρχεται πρόβατον. Εισέρχεται όφις και εξέρχεται αρνίον, ου της φύσεως μεταβαλλομένης αλλά της κακίας ελαυνομένης». [Γι΄ αυτό δεν θα έκανε κανείς λάθος αν έλεγε ότι η εκκλησία έχει μεγαλύτερη αξία από την κιβωτό. Γιατί η κιβωτός έπαιρνε τα ζώα και τα διατηρούσε, ενώ η Εκκλησία παίρνει τα ζώα και τα μεταβάλλει. Ας χρησιμοποιήσω παραδείγματα. Εκεί, στην κιβωτό, μπήκε γεράκι και βγήκε γεράκι. Μπαίνει λύκος και βγαίνει λύκος.Εδώ (στην εκκλησία) μπήκε κάποιος γεράκι και βγαίνει περιστέρι· μπαίνει λύκος και βγαίνει πρόβατο· μπαίνει φίδι και βγαίνει αρνί, όχι ότι αλλάζει η φύση, αλλά διώχνεται η κακία].
Και σε άλλο σημείο αναφέρει για τη σύναξη και την προσευχή της Εκκλησίας: «Τι ηδύτερον της ενταύθα διαγωγής; Ει γαρ διημερεύειν ενταύθα, τι σεμνότερον; τι ασφαλέστερον; Όπου αδελφοί τοσούτοι, όπου το Πνεύμα το Άγιον, όπου Ιησούς μέσος, και ο τούτου Πατήρ. Ποίαν ετέραν ζητείς συναγωγήν τοιαύτην; Ποίον έτερον βουλευτήριον; Ποίαν σύνοδον;Τοσαύτα αγαθά εν τη τραπέζη, εν τη ακροάσει, εν ταις ευλογίαις, εν ταις ευχαίς». [Τι «ωραιότεραν μπορεί να υπάρξει από αυτήν εδώ την ατμόσφαιρα; Εάν λοιπόν κανείς θέλει να μείνει εδώ όλη μέρα, τι καλύτερον μπορεί να υπάρξει; Ποιά ασφάλεια μεγαλύτερη; Εδώ όπου βρίσκονται τόσοι αδελφοί, όπου είναι παρόν το Πνεύμα το Άγιον όπου ο Ιησούς βρίσκεται στο μέσον, και ο Πατέρας του. Ποιά άλλη συγκέντρωση (συντροφιά) ζητείς να βρεις τέτοια; Ποιό άλλο μέρος που να ομιλούν τόσο ωραία και να συσκέπτονται; Ποιά σύνοδο; Τόσα αγαθά υπάρχουν στο τραπέζι, στην ακρόαση, στις ευλογίες και στις προσευχές].Γίνεται λοιπόν φανερό ότι η Εκκλησία με την ικετευτική της προσευχή και δια μέσου των πρεσβειών της Παναγίας Μητέρας μας, αγωνίζεται να μεταβάλλει τον κόσμο, τον άνθρωπο και να τον κάνει πολίτη της Βασιλείας του Θεού. Γιατί αν η Παναγία είναι «η κιβωτός η χρυσωθείσα τω πνεύματι, η Εκκλησία είναι «η κιβωτός της σωτηρίας μας». Και μόνο κάτω από το αδιάκοπο πρεσβευτικό και μεσιτευτικό έργο της Παναγίας - Εκκλησίας Μητέρας μας, θα μπορούμε να ελπίζουμε και να αγωνιζόμαστε στον κόσμο αυτό.
Αυτό το εκφράζει πολύ χαρακτηριστικά ο ύμνος της Εκκλησίας μας, που αναφέρεται στην Θεοτόκο. «Την παγκόσμιον δόξαν, την εξ ανθρώπων σπαρείσαν, και τον Δεσπότην τεκούσαν, την επουράνιον πύλην, υμνήσωμεν Μαρίαν την Παρθένον, των Ασωμάτων το άσμα, και των πιστών το εγκαλλώπισμα· αύτη γαρ ανεδείχθη ουρανός και ναός της Θεότητος· αύτη το μεσότειχον της έχθρας καθελούσα, ειρήνην αντεισήξε, και το βασίλειον ηνέωξε. Ταύτην ουν κατέχοντες, της πίστεως την άγκυραν, υπέρμαχον έχομεν, τον εξ αυτής τεχθέντα Κύριον. Θαρσείτω, τοίνυν, θαρσείτω λαός του Θεού· και γαρ αυτός πολεμήσει τους εχθρούς ως παντοδύναμος».[Τη Δόξα όλου του κόσμου, που γεννήθηκε από σπέρμα ανθρώπινο και εγέννησε τον Κυρίαρχο (όλου του σύμπαντος) την Πύλη του ουρανού, ας υμνήσωμε· Μαρία την παρθένο, (που είναι) το άσμα των Ασωμάτων (Αγγέλων) και το κόσμημα των πιστών· γιατί Αυτή αξιώθηκε να γίνει ουρανός και Ναός της θεότητος (εχώρησε στα σπλάχνα της κατά απερίγραπτο τρόπο το Θεό, τον Κύριο ημών Ιησού Χριστόν). Αυτή αφού γκρέμισε το μεσότοιχο της έχθρας (μεταξύ Θεού και ανθρώπων) έφερε αντί αυτού (του μεσότοιχου της έχθρας)την ειρήνη και άνοιξε τη Βασιλεία (του Θεού, τον Παράδεισο). Αυτή την Άγκυρα της Πίστεως, εάν κράταμε, θα έχωμε υπερασπιστή (Παντοδύναμο) τον Κύριο που γεννήθηκε απ΄ Αυτή (τη Θεοτόκο). Ας έχουν λοιπόν θάρρος, ας έχουν θάρρος οι άνθρωποι του Θεού. Γιατί Αυτός (ο Θεός) θα πολεμήσει τους εχθρούς μας σαν Παντοδύναμος (που είναι)].
Εμείς οι Χριστιανοί γνωρίζουμε πολύ καλά τα αποτελέσματα αυτής της πρεσβευτικής προσευχής της Μητέρας μας, γι΄ αυτό και την αποκαλούμε «Μεσίτρια». Είναι χαρακτηριστικός ο ύμνος του δεκαπενταυγούστου. «Και σε μεσίτριαν έχω προς τον φιλάνθρωπον Θεόν, μη μου ελέγξει τας πράξεις ενώπιον των αγγέλων. Παρακαλώ σε Παρθένε, βοήθησόν μοι εν τάχει» Και ακόμη κατά την θεία Λειτουργία παρακαλούμε τον Υιό Της και Σωτήρα μας Χριστό, να μας σώσει δεχόμενος τις πρεσβείες της Μητέρας του. «Ταις πρεσβείαις της Θεοτόκου, Σώτερ, σώσον ημάς».
Συγκινητικά είναι επίσης, όσα αναφέρονται στην προσευχή που της απευθύνομε στην καθημερινή μας ακολουθία στο απόδειπνο( Η των απηλπισμένων μόνη ελπίς, και των πολεμουμένων βοήθεια, η ετοίμη αντίληψις των εις σε προστρεχόντων, και πάντων των Χριστιανών το καταφύγιον».
Πιστεύουμε ακόμη, ότι είναι ακούραστη και αμετάθετη απ΄ αυτό το σωτήριο, μητρικό της πρεσβευτικό έργο. Αυτό της εκφράζει η εκκλησία μας, όταν ψάλλει στην εορτή της Κοιμήσεώς της. «Την εν πρεσβείαις ακοίμητον Θεοτόκον και προστασίαις αμετάθετον ελπίδα». Αυτό επίσης εκφράζει και ο Ηλίας Μηνιάτης στις Θεομητορικές του Διδαχές. «Όταν μεσιτεύη προς τον Θεόν δια τους Χριστιανούς, λέγει, αυτή μεσιτεύει προς τον Υιόν της δια τους υιούς της. Λοιπόν παρακαλεί τον Θεόν με τόσην παρρησίαν, όσην πρέπει να έχη η Μήτηρ προς τον Υιόν. Και παρακαλεί δια τους χριστιανούς με τόσην αγάπην, όσην πρέπει να έχωσιν οι υιοί από την μητέρα. Αλλά η παρρησία, αλλά η αγάπη τοιαύτης μητρός είναι άπειρος. Τι δύναται ποτέ να ζητήση, και να μη λάβη από τοιούτον Υιόν. Τι δυνάμεθα ημείς να ζητήσωμεν, και να μη λάβωμεν από τοιαύτην Μητέρα». Και συνεχίζει «Ορφανοί, οπού εστερήθητε από τους γονείς σας· ξένοι, οπού εχάσατε την πατρίδα σας άρρωστοι, τεθλιμμένοι, σκλαβωμένοι, αμαρτωλοί, μη λυπείσθε. Εσείς έχετε μητέρα την Μητέρα του Θεού. Μητέρα οπού σας κυβερνά εις την ορφανίαν σας, όπου σας σκέπει εις την ξενιτείαν σας, οπού σας τρέφει εις την πτωχείαν σας, οπού σας δίδει την ιατρείαν εις τα πάθη, εις τας θλίψεις την παρηγορίαν, εις ταις σκλαβίαις την ελευθερίαν, εις τας αμαρτίας την συγχώρησιν. Μη λυπείσθε, εσείς έχετε μητέρα την Μητέρα του Θεού. Γεωργοί, οπού δουλεύετε την γην, την Παρθένον επικαλείσθε, να έχετε ευλογία καρποφορίας εις τους κόπους σας. Νέοι, οπού σπουδάζετε εις τα σχολεία, την Παρθένον επικαλείσθε, να έχετε φως γνώσεως εις την σπουδήν σας. Ιερείς και λαϊκοί, άνδρες και γυναίκες, την Παρθένον επικαλείσθε εις όλαις ταις ανάγκαις, και σωματικαίς και ψυχικαίς, να την έχετε προστάτιν εις ταύτην την ζωήν, προστάτιν εν ώρα θανάτου, μεσίτην εν ημέρα κρίσεως. Χριστιανοί, μικροί και μεγάλοι, όσοι λατρεύετε και προσκυνείτε το όνομα του Ιησού, τιμάτε και ευλαβείσθε το όνομα της Παρθένου Μαρίας, της Μητρός του Ιησού και Μητρός ημών. Ιησούς και Μαρία ας είναι τυπωμένα μέσα εις την καρδίαν σας, Ιησούς και Μαρία ας μη λείπη από το στόμα σας. Ιησούς και Μαρία ας είναι η αρχή και το τέλος των προσευχών σας. Το όνομα Ιησούς και Μαρία, ας είναι τα πρώτα λόγια της αυγής, τα ύστερα της εσπέρας, με τούτα σφαλίζετε εις ύπνον τα μάτια σας, με τούτα πάλιν ανοίγετε την Εκκλησίαν, με τούτα αρχινάτε και τελειώνετε πάσαν υπόθεσιν, δια να αξιωθήτε την ώραν, οπού μέλλετε να παραδώσετε το πνεύμα, να έχετε από το ένα μέρος τον Ιησούν, από το άλλο την Μαρίαν, και ομού με τον Ιησού, και με την Μαρίαν, να συνδοξάζεσθε εις την Βασιλείαν των ουρανών».
Η Παναγία είναι λοιπόν η ελπίδα μας, το καταφύγιό μας και προσφέρει τα αιώνια αγαθά στον κόσμο. Και με τη δική της πρεσβεία οι άγγελοι και οι άνθρωποι δέχονται τη χάρη. «Καμμία δωρεά δεν έγινε δεκτή στην εκκλησία χωρίς τη συνδρομή της Μητέρας του Θεού, η οποία είναι προοίμιο της θριαμβεύουσας Εκκλησίας», λέγει ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς.
«Αγίασμα» του κόσμου, «βάτος φλεγομένη» και «Δεομένη», η Παρθένος εικονίζει την διακονίαν της προσευχής, το χάρισμα της μεσιτείας. Η εικόνα της δεήσεως, της Μεσίτριας, εκφράζει την προσευχή της Εκκλησίας και τη μεσιτεία της ευσπλαχνίας. Για τούτο και η Εικόνα αυτή σημαίνει βαθύτερα τους γάμους του Αρνίου με την Εκκλησία και με κάθε χριστιανική ψυχή».
Ο Ηλίας Μηνιάτης γεμάτος από αγάπη και σεβασμό, γεμάτος θαυμασμό και ευγνωμοσύνη για την μεσιτεία, την προστασία και την σκέπη της Παναγίας μας αναφέρει πάλι στις Θεομητορικές του Διδαχές. «Δεν ηξεύρετε, Χριστιανοί, ποία είναι των απελπισμένων η ελπίς; Ποία είναι των αμαρτωλών η καταφυγή; Ποία είναι των Χριστιανών η Μητέρα. Μαρία, η Πάναγνος Δέσποινα;». Και πιο κάτω σημειώνει: «Ο Θεός παρακαλεσμένος από την Παναγίαν Παρθένον, πάντα την εισακούει. Αυτός είναι Υιός της, εκείνη είναι Μητέρα του. Και να κάνη ο Υιός το ζήτημα της Μητρός του, τούτο δεν είναι χάρις, είναι χρέος φυσικόν. “Παρέστη η Βασίλισσα εκ δεξιών σου”. Ήγουν πως επάνω από όλους τους χορούς των Αγίων, και Μακαρίων, επάνω από όλα τα τάγματα των Αγγέλων, των Αρχαγγέλων, των Χερουβίμ, και των Σεραφίμ, την έβαλε να καθίση εις τα δεξιά του, εις τον θρόνον της Βασιλευούσης Θεότητος».
Εκεί λοιπόν φαίνεται να της λέγη. «Αίτησαι, μήτερ εμή, ότι ουκ αποστρέψω σε», τουτέστι Μητέρα μου εκλελεγμένη εκ πασών των γενεών, ευλογημένη ανάμεσα εις όλαις ταις άλλαις γυναίκες, καθώς εστάθης κεχαριτωμένη πλήρης χάριτος εις την γην, έτσι τώρα είσαι δεδοξασμένη πλήρης δόξης εις τον Παράδεισον. Εσύ είσαι Μήτηρ, εγώ είμαι Υιός , δίκαιον είναι να τιμά ο Υιός την Μητέρα. Δίκαιον είναι να συμβασιλεύη η Μήτηρ με τον Υιόν. Κάθου εκ δεξιών μου, και βασίλευε εν ουρανώ, και επί της γης, και ας σε προσκυνούσιν οι Άγγελοι και οι άνθρωποι ως Βασίλισσαν Θεού Μητέρα. Είμαι Θεός, είμαι Υιός. Ως Θεός, σου χαρίζω την δόξαν μου, ως Υιός σου δίδω την καρδία μου. Ζήτησε, λοιπόν, Μήτερ εμή ο,τι θέλεις, και εγώ θα κάνω το θέλημά σου, δια να γνωρίση ο κόσμος, ποίον εσύ έχεις Υιόν, και ποίαν εγώ έχω Μητέρα αληθινά. Και τέτοιας λογής να σε μακαρίζωσι πάσαι αι γενεαί. «Αίτησαι, Μήτερ εμή» Ζήτησε την υγείαν Εκείνου του αρρωστημένου. Ζήτησε την ελευθερίαν εκείνου του αιχμαλώτου. Ζήτησε την βοήθειαν εκείνου του πτωχού. Ζήτησε τον σωσμόν εκείνου του ταξιδάρη, όπου κινδυνεύει εις την θάλασσαν. Μόνον το όνομά σου να επικαλεσθή ο άρρωστος, ας υγιαίνη. Ο αιχμάλωτος, ας ελευθερωθή. Ο πτωχός ας κυβερνηθή. Ο θαλασσοπόρος, ας φυλαχθή. Ας γένη το ζήτημά τους, μόνο δια μεσιτείας σου, της Μητρός μου.«Αίτησαι, Μήτερ εμή».Θέλεις να είναι φυλαγμένη από πείναν, από θανατικόν, από πόλεμον, και από παντοίων εχθρών, ορατών και αοράτων, εκείνη η πόλις; Εκείνη η χώρα; Ας είναι. Αλλά θέλεις ακόμη εκείνος ο αμαρτωλός να επιστρέψει εις μετάνοιαν; να έλθη εις σωτηρίαν; Ας γένη το θέλημα της Μητρός. Είμαι Θεός, είμαι Υιός. Ως θέλης δύναμαι να κάμω όλα δια την αγάπην της μητρός. Χριστιανέ ας μη παρακαλή τινάς άλλος δι΄ εσέ. Αν εκείνη μοναχή παρακαλέση εισακούεται, διατί είναι Μήτηρ. «Πολλά, πολλά ισχύει δέησις Μητρός προς ευμένειαν Δεσπότου» Δεν ηξεύρεις, Χριστιανέ, πως ένα δάκρυον της Μητρός, εκείνης της κεχαριτωμένης Μητρός, πολλάς αμαρτίας εξαλείφει; Μία της μεσιτεία, ένας λόγος, ένα νεύμα έχει δύναμη να αλλάξη όλην την θείαν αγανάκτησιν εις έλεος και ευσπλαχνίαν. Δράμε μόνον εις την σκέπην της, παρακάλεσαι την βοήθειάν της, έλπισον εις την προστασίαν της. Και ας είσαι βέβαιος, πως αν κρατήσαι από τέτοιαν άγκυραν, δεν θέλεις χαθή».
Και τελειώνει με μια ικετήρια προσευχή που είναι ξέχειλη από αυθορμητισμό και ελπίδα: «Ελπίδα μου, καταφυγή μου Μητέρα μου, δέξου τον οικέτην σου, φύλαξαι τον δούλον σου, ευσπλαχνίσου το τέκνο σου. Μίαν μεσιτείαν, ένα λόγον, ένα νεύμα να κάμης προς τον Υιόν σου δι΄ εμέ, εγώ είμαι σωσμένος. Μαρία όποιος εις εσέ ελπίζει, αδύνατον είναι να χαθή».Και η Εκκλησία μας εκφράζοντας την ελπίδα της προστασίας και της μεσιτείας της Παναγίας μας ψάλλει: «Ουδείς προστρέχων επί σοι κατησχυμένος από σου εκπορεύεται, Αγνή Παρθένε Θεοτόκε, αλλ΄ αιτείται την χάριν και λαμβάνει το δώρημα προς το συμφέρον της αιτήσεως».
Αλλά και το πρεσβευτικό έργο της Εκκλησίας Μητέρας μας θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι ίδιο μ΄ εκείνο της Παναγίας Μητέρας μας. Η Εκκλησία προσεύχεται θερμά για τις ανάγκες και τα προβλήματα του κόσμου και είναι έτοιμη πάντοτε να χαρίσει με τα μυστήριά της την ψυχική και σωματική υγεία στον άνθρωπο. Η προσευχή της Εκκλησίας σκεπάζει τον κόσμο και ιδιαίτερα στη θεία Λειτουργία. Ο απολογητής Αριστείδης γράφει στην δέκατη έκτη απολογία του τα εξής: «Δεν υπάρχει καμμιά αμφιβολία για μένα, πως χάρη στη μεσολάβηση και την προσευχή των χριστιανών υπάρχει ο κόσμος. Γιατί επειδή οι χριστιανοί κάνουν γνωστές τις ενέργειες του Θεού σε μας, εξ αιτίας τους απορρέουν όσα ωραία και καλά υπάρχουν στον κόσμο.»
«Η λειτουργική προσευχή κάνει τον κόσμο να αναπνέει και του ξαναδίνει κυριολεκτικά πνοή. Χάρη στην Εκκλησία και στην λειτουργική της προσευχή, ο άνθρωπος, ο κόσμος εξακολουθεί να έχει σκοπό και ένα οντολογικό αγκυροβόλιο, δηλαδή το Σώμα του Χριστού. Η λειτουργική προσευχή συνάγει εκάτερον προς την αρμονίαν αυτού, τα μέλη του εξαρθρωμένου σώματος του πρώτου Αδάμ, μέσα στο σώμα του Χριστού. Φρουρός του κόσμου η λειτουργική προσευχή, προετοιμάζει την τελική του μεταμόρφωση, όταν ο θάνατος οριστικά θα νεκρωθεί και ο κόσμος όλος, μέσα από την κολυμβήθρα του Βαπτίσματος, τη μήτρα της Εκκλησίας, θα γεννηθεί στη Βασιλεία της ζωής. Κάθε Κυριακή, που είναι σύμβολο και φανέρωση της όγδοης ημέρας - κάθε απαγγελία της Κυριακής προσευχής - ελθέτω η Βασιλεία Σου - κάθε ευχαριστία, κάθε επίκληση, είναι μία ικεσία για τον άμεσο ερχομό της Βασιλείας του Θεού» στον ταραγμένο κόσμο μας.
Τον ικετευτικό χαρακτήρα της λειτουργικής προσευχής για τη σωτηρία του ανθρώπου και του κόσμου εκφράζει η «ικετήρια δέηση» του Μ. Βασιλείου, που γίνεται από τον ιερέα μετά την επίκληση και τον καθαγιασμό των Τιμίων Δώρων. «Μνήσθητι, Κύριε, του περιεστώτος λαού και των δι΄ ευλόγους αιτίας απολειφθέντων και ελέησον αυτούς και ημάς, κατά το πλήθος του ελέους σου. Τα ταμεία αυτών έμπλησον παντός αγαθού· τας συζυγίας αυτών εν ειρήνη και ομονοία διατήρησον· τα νήπια έκθρεψον· τη νεότητα παιδαγώγησον· το γήρας περικράτησον· τους ολιγοψύχους παραμύθησαι· τους εσκορπισμένους επισυνάγαγε· τους πεπλανημένους επανάγαγε και σύναψον τη αγία σου καθολική και αποστολική Εκκλησία. Τους οχλουμένους υπό πνευμάτων ακαθάρτων ελευθέρωσον· τοις πλέουσι σύμπλευσον· τοις οδοιπορούσι συνόδευσον· χηρών πρόστηθι· ορφανών υπεράσπισον· αιχμαλώτους ρύσαι· νοσούντας ίασαι. Των εν βήμασι και μετάλλοις και εξορίαις και πικραίς δουλείαις και πάση θλίψει και ανάγκη και περιστάσει όντων μνημόνευσον, ο Θεός, και πάντων των δεομένων της μεγάλης σου ευσπλαχνίας· και των αγαπώντων ημάς και των μισούντων και των εντειλαμένων ημίν (και αυτούς οι οποίοι παράγγειλαν σε μας τους αναξίους) τοις αναξίοις εύχεσθαι υπέρ αυτών. Και παντός του λαού σου μνήσθητι, Κύριε ο Θεός ημών, και επί πάντας έκχεον το πλούσιόν σου έλεος, πάσι παρέχων τα προς σωτηρίαν αιτήματα. Και ων ημείς ουκ εμνημονεύσαμεν δι΄ άγνοιαν ή λήθην ή πλήθος ονομάτων, αυτός μνημόνευσον, ο Θεός, ο ειδώς (ο οποίος γνωρίζεις) εκάστου την ηλικίαν και την προσηγορίαν, ο ειδώς έκαστον εκ κοιλίαις μητρός αυτού. Συ γαρ ει, Κύριε, η βοήθεια των αβοηθήτων, η ελπίς των απηλπισμένων, ο των χειμαζομένων σωτήρ, ο των πλεόντων λιμήν, ο των νοσούντων ιατρός. Αυτός τοις πάσι τα πάντα γενού, ο ειδώς έκαστον και το αίτημα αυτού, οίκον και την χρείαν (ανάγκη) αυτού. Ρύσαι (σώσε) Κύριε, την πόλιν ταύτην και πάσαν πόλιν και χώραν, από λιμού (πείνα), λοιμού (επιδημία), σεισμού, καταποντισμού, πυρός, μαχαίρας, επιδρομής αλλοφύλων και εμφυλίου πολέμου».
Η ικετήρια αυτή δέηση του Μ. Βασιλείου, φανερώνει, ότι η λειτουργική προσευχή δεν έχει μόνο ουράνιο και μυσταγωγικό χαρακτήρα, αλλά και ανθρώπινο, επίγειο. Γιατί αντιμετωπίζει με στοργή και αγάπη τις υλικές και βιολογικές ανάγκες του ατόμου, της οικογένειας, της πολιτείας και ολόκληρης της κοινωνίας. Και αυτό γίνεται επειδή η Εκκλησία ενδιαφέρεται, πονάει και προσεύχεται, για όλα τα προβλήματα του κόσμου, για όλα τα μεγάλα και κρίσιμα θέματα της ζωής. Για την ειρήνη, για την ενότητα, για την απομάκρυνση της βίας, του πολέμου, της αδικίας, για τους δοκιμασμένους, τους φτωχούς, τους αρρώστους, τους ταξιδεύοντες, τους γέροντες, τα ορφανά, τους αδύνατους, για την καρποφορία της γης, για καιρόν ειρηνικόν, για ζώντες και τεθνεώτες. Έτσι στη Θεία Λειτουργία γίνεται μία αναφορά όλου του κόσμου και της ζωής του στο Θεό.
Το ικετευτικό και πρεσβευτικό έργο της Εκκλησίας είναι ατελείωτο, όπως ατελείωτο είναι και το μεσιτευτικό έργο της Παναγίας μας. Και δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά αφού το έργο της Εκκλησίας συνάπτεται μ΄ εκείνο της Παναγίας. Είναι χαρακτηριστικά τα λόγια που αναφέρονται στη θεία Λειτουργία του Ιακώβου του αδελφοθέου. «Ο γαρ λαός σου και η Εκκλησία σου ικετεύσουσί σε».
Χαρακτηριστικός είναι επίσης και ο ύμνος της Εκκλησίας μας που παρακαλεί και ικετεύει τον Σωτήρα Χριστό, να στηρίξει, να σώσει και να ειρηνεύσει τον κόσμο. «Ο τεχθείς εκ Παρθένου, την πίστιν στήριξον, τα έθνη πράϋνον, και τον κόσμον ειρήνευσον, ως φιλάνθρωπος». (Θεοτοκίον οκτωήχου· ήχος δ΄). Και σε άλλο ύμνο, «Κύριε, οι Άγιοί σου το θράσος και την πλάνην του Διαβόλου κατήργησαν· αυτών ταις ικεσίαις, ως Παντοδύναμος Θεός τω κόσμω την ειρήνην κατάπεμψον, και ταις ψυχαίς ημών το μέγα έλεος». (Στιχηρόν οκτωήχου· ήχος πλαγ. α΄).
Οι παρακλητικοί κανόνες επίσης είναι ταυτόχρονη ικεσία Εκκλησίας και Παναγίας για τη σωτηρία του κόσμου, αφού η Παναγία ταυτίζεται με την Εκκλησία. Ο Ακάθιστος ύμνος είναι ταυτόχρονη δέηση Εκκλησίας και Παναγίας στο Σωτήρα μας και Υιό της, για την ειρήνη και τη σωτηρία του κόσμου. Αλλά αυτό εκφράζουν και οι ακολουθίες των ωρών, του αποδείπνου, του μεσονυκτικού, του όρθρου, του εσπερινού. Η συνεχής και αδιάκοπη προσευχή των μοναχών, που παρακαλούν και ικετεύουν νύχτα και μέρα για να βρει ο άνθρωπος, ο κόσμος, τον πραγματικό του προορισμό, αυτό εκφράζει. Να υπάρχει ειρήνη, γαλήνη, αγάπη και ενότητα στον κόσμο. Θα μπορούσαμε να πούμε, πως η Εκκλησία ολόκληρο το εικοσιτετράωρο σκεπάζει τον κόσμο με την θερμή ικετευτική της προσευχή και δέεται αδιάκοπα για τα παιδιά της, για τα προβλήματά τους, για τον κόσμο, για την κτίση ολόκληρη.
Εκεί όμως που κατ΄ εξοχήν κορυφώνεαι το πρεσβευτικό και μεσιτευτικό έργο της Εκκλησίας, είναι το μυστήριο της θείας Ευχαριστίας. Και η μεν Παναγία κυοφορεί το Λόγο και αισθάνεται στα σπλάχνα της να χτυπά η θεϊκή καρδιά, η δε Εκκλησία κατέχει «όλη τη θεϊκή καρδιά», αναφέρει ο Νικόλαος Καβάσιλας. Σ΄ αυτή τη θεϊκή καρδιά με τη λειτουργική και μεσιτευτική προσευχή, εγκεντριζώμαστε ως τα βάθη της σωματικής μας ύπαρξης, κάθε φορά που συμμετέχουμε στο ποτήρι της ζωής. «Τότε ένα και το ίδιο θεοποιό αίμα κυκλοφέρνει από τη μια καρδιά στην άλλη, περνώντας μέσα από την καρδιά του Κυρίου, αρδεύοντας μυστικά τα όντα και τα πράγματα. Γιατί το σύμπαν είναι μέσα στον άνθρωπο».
Όταν ο άνθρωπος παίρνει μέσα του το Χριστό με τη συμμετοχή του στη θεία Ευχαριστία, τότε έχει μέσα του την Εκκλησία. Τότε, πραγματοποιείται το ικετευτικό της έργο για τη σωτηρία του ανθρώπου και την ενότητα του κόσμου. Είναι πολύ χαρακτηριστικά όσα αναφέρει για το θέμα αυτό ο καθηγητής Μάρκος Σιώτης. «Η μεταξύ των συνερχομένων επί το αυτό συναπτομένη συγγένεια είναι ουσιαστική, καθ΄ όσον αύτη από απλής συγγενείας πίστεως και της συγγενείας εκείνης της δια του βαπτίσματος «υιοθεσίας», αποβαίνει δια της θείας μεταλήψεως συγγένεια αίματος. Εις την συγγένειαν ταύτην έγκειται η ενότης της Εκκλησίας του Χριστού και το ακατάλυτον ταύτης. Δια ταύτα η υπό των πιστών μετάληψις του Μυστηρίου αποτελεί την θετικωτέραν έκφρασιν της ενότητος της Εκκλησίας».
Αυτή την ενότητα των πιστών μεταξύ τους και με το Χριστό μέσα από το μυστήριο της θείας Ευχαριστίας και της πρεσβευτικής προσευχής της Εκκλησίας για την ενότητα των πάντων, τονίζει ιδιαίτερα ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος. «Εννόησον ποίαν ετιμήθης τιμήν· ποίας απολαύεις τραπέζης. Όπερ άγγελοι βλέποντες φρίττουσι, και ουδέ αναβλέψαι τολμώσιν αδεώς δια την εκείθεν φερομένην αστραπήν. Τούτω ημείς τρεφόμεθα, τούτω αναφυρόμεθα, και γεγόναμεν ημείς Χριστού σώμα εν και σαρξ μία». [Κατενόησε με ποιά τιμή έχεις τιμηθεί· σε τι τραπέζι κάθεσαι και απολαμβάνεις. Αυτό που απολαμβάνεις εσύ οι άγγελοι φρίττουν μόνο που το βλέπουν και χωρίς φόβο δεν μπορούν να το ξαναδούν, επειδή λάμπει σαν αστραπή. Μ΄ αυτό (το σώμα) εμείς τρεφόμαστε, μ΄ αυτό αναμειγνυόμαστε και έχουμε γίνει εμείς ένα σώμα Χριστού και μία σάρκα].
«Έτσι το άγιο σώμα και αίμα του Λυτρωτή, αυτό που φανερώνεται στη θεία Ευχαριστία και αγιάζεται δι΄ αυτής και μεταδίδεται», αρδεύει τις ψυχές αυτών που μετέχουν, τις αγιάζει και τις οδηγεί στην ενότητα της αγάπης, μέσα στην Εκκλησία, και δια της Εκκλησίας με όλο τον κόσμο. Είναι πολύ συγκινητικά τα λόγια του Γέροντα Σιλουανού που αναφέρονται στο θέμα αυτό. «Για τον άνθρωπο, λέγει, που ενώνεται με το Χριστό και που γνωρίζει να προσεύχεται καρδιακά και να αγαπάει αληθινά, ο κόσμος ολόκληρος είναι μια Εκκλησία». Γιατί η Εκκλησία είναι αγάπη «και απαντοχή της αγάπης». Και σύμφωνα με την ορθόδοξη παράδοσή μας, είναι «ο ουρανός πάνω στη γη». Στην Εκκλησία δεν υπάρχει φόβος, όπως και κοντά στην Παναγία Μητέρα μας δεν υπάρχει φόβος. Και «ο φοβούμενος ου τετελείωται εν τη αγάπη». Η ζωή μέσα στην Εκκλησία είναι ακατάπαυστη κοινωνία του ανθρώπινου πνεύματος με το Άγιο Πνεύμα και μία συνεχής ικετευτική προσευχή. Και γι΄ αυτό, όλα τα μέλη «φρονούν το αυτό και έχουν την αυτήν αγάπη». Με αυτό τον τρόπο η Εκκλησία γίνεται στύλος και εδραίωμα της αλήθειας και το πρεσβευτικό της έργο αποβαίνει σωτήριο.
Όπως λοιπόν σκοπός και μέριμνα της Μητέρας του Θεού, της δικής μας Μητέρας, είναι να οδηγήσει τα παιδιά της με τις πρεσβείες της στη Θεία Βασιλεία, στην όντως Ζωή, στη χαρά, κόπος και μόχθος της Εκκλησίας, με τις προσευχές της, είναι να δώσει στα παιδιά της τη χαρά του ουρανού και την παραδείσια ευτυχία. Να κάνει τον άνθρωπο «καινό», «Χριστοφόρο», «σύναιμο» και σύσωμο» με το Χριστό. Γιατί μέσα στην Εκκλησία ο Χριστός «είναι τα πάντα εν πάσι». Και ακόμη, «γιατί η Θεία Λειτουργία, είναι πριν απ΄ όλα τα άλλα, η χαρμόσυνη σύναξη εκείνων που θα ανταμώσουν με τον αναστημένο Κύριο και θα μπούνε μαζί του στο νυμφιάτικο δώμα της Βασιλείας του». Και καμμιά σύναξη δεν μοιάζει με την παραδείσια σύναξη της προσευχόμενης Εκκλησίας. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος την παρομοιάζει με την κιβωτό. Δίνει όμως πολύ μεγαλύτερη αξία στην Εκκλησία. Και όπως γράφει, «ουκ αν αμάρτοι τις της κιβωτού την εκκλησίαν μείζονα προειπών. Η μεν γαρ κιβωτός παρελάμβανε και εφύλαττε ζώα, η δε εκκλησία παραλαμβάνει τα ζώα και τα μεταβάλλει· οίον τι λέγω; Εισήλθέ τις ιεραξ και εξήλθεν ιέραξ. Εισήλθε λύκος και εξήλθε λύκος. Εισήλθέ τις ιέραξ ενταύθα και εξέρχεται περιστερά. Εισέρχεται λύκος και εξέρχεται πρόβατον. Εισέρχεται όφις και εξέρχεται αρνίον, ου της φύσεως μεταβαλλομένης αλλά της κακίας ελαυνομένης». [Γι΄ αυτό δεν θα έκανε κανείς λάθος αν έλεγε ότι η εκκλησία έχει μεγαλύτερη αξία από την κιβωτό. Γιατί η κιβωτός έπαιρνε τα ζώα και τα διατηρούσε, ενώ η Εκκλησία παίρνει τα ζώα και τα μεταβάλλει. Ας χρησιμοποιήσω παραδείγματα. Εκεί, στην κιβωτό, μπήκε γεράκι και βγήκε γεράκι. Μπαίνει λύκος και βγαίνει λύκος.Εδώ (στην εκκλησία) μπήκε κάποιος γεράκι και βγαίνει περιστέρι· μπαίνει λύκος και βγαίνει πρόβατο· μπαίνει φίδι και βγαίνει αρνί, όχι ότι αλλάζει η φύση, αλλά διώχνεται η κακία].
Και σε άλλο σημείο αναφέρει για τη σύναξη και την προσευχή της Εκκλησίας: «Τι ηδύτερον της ενταύθα διαγωγής; Ει γαρ διημερεύειν ενταύθα, τι σεμνότερον; τι ασφαλέστερον; Όπου αδελφοί τοσούτοι, όπου το Πνεύμα το Άγιον, όπου Ιησούς μέσος, και ο τούτου Πατήρ. Ποίαν ετέραν ζητείς συναγωγήν τοιαύτην; Ποίον έτερον βουλευτήριον; Ποίαν σύνοδον;Τοσαύτα αγαθά εν τη τραπέζη, εν τη ακροάσει, εν ταις ευλογίαις, εν ταις ευχαίς». [Τι «ωραιότεραν μπορεί να υπάρξει από αυτήν εδώ την ατμόσφαιρα; Εάν λοιπόν κανείς θέλει να μείνει εδώ όλη μέρα, τι καλύτερον μπορεί να υπάρξει; Ποιά ασφάλεια μεγαλύτερη; Εδώ όπου βρίσκονται τόσοι αδελφοί, όπου είναι παρόν το Πνεύμα το Άγιον όπου ο Ιησούς βρίσκεται στο μέσον, και ο Πατέρας του. Ποιά άλλη συγκέντρωση (συντροφιά) ζητείς να βρεις τέτοια; Ποιό άλλο μέρος που να ομιλούν τόσο ωραία και να συσκέπτονται; Ποιά σύνοδο; Τόσα αγαθά υπάρχουν στο τραπέζι, στην ακρόαση, στις ευλογίες και στις προσευχές].Γίνεται λοιπόν φανερό ότι η Εκκλησία με την ικετευτική της προσευχή και δια μέσου των πρεσβειών της Παναγίας Μητέρας μας, αγωνίζεται να μεταβάλλει τον κόσμο, τον άνθρωπο και να τον κάνει πολίτη της Βασιλείας του Θεού. Γιατί αν η Παναγία είναι «η κιβωτός η χρυσωθείσα τω πνεύματι, η Εκκλησία είναι «η κιβωτός της σωτηρίας μας». Και μόνο κάτω από το αδιάκοπο πρεσβευτικό και μεσιτευτικό έργο της Παναγίας - Εκκλησίας Μητέρας μας, θα μπορούμε να ελπίζουμε και να αγωνιζόμαστε στον κόσμο αυτό.
.
Της Γεωργίας Π. Κουνάβη
Της Γεωργίας Π. Κουνάβη
Πηγή:http://www.imsamou.gr/articles.php?i
.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου